Hội chợ Pháp Vinexpo : Tìm cách thúc đẩy mức tiêu thụ rượu vang

Hội chợ quốc tế rượu vang Wine Paris & Vinexpo 2024 được tổ chức tại Cung triển lãm Porte de Versailles từ ngày 12/02 đến 14/02/2024. Nhân dịp này, báo Le Figaro có bài viết về cung cách mới của người tiêu dùng nói chung, cũng như ngành làm rượu đang thay đổi dần một số quan niệm có từ lâu đời để có thể thích nghi với thị hiếu của giới trẻ thời nay.

Rượu vang đỏ vùng Medoc, miền tây nước Pháp được trưng bày ở hội chợ Paris ngày 10/02/2020. AP - Michel Euler

Đi từ một trường hợp cụ thể của việc sản xuất các nút chai, tờ báo Le Figaro phác họa lại một số thách thức đang chờ đợi ngành sản xuất rượu vang : Biến đổi khí hậu tác động đến sản lượng của ngành trồng nho, mức tiêu thụ vang ở Pháp cũng trên đà giảm sút liên tục, cung cách người tiêu dùng đã thay đổi so với thế hệ trước…

Tuy vậy tại Pháp, cứ trên 10 người là có 8 người gắn bó với truyền thống khui rượu. Các nắp chai ở đây thường là nút bần (được chế biến từ gỗ sồi) hoặc các loại nút chai làm bằng chất nhựa tổng hợp, dễ tái chế. Trong cả hai trường hợp, người muốn dùng rượu vang đều cần phải có sẵn trong nhà đồ khui nút chai. Nhưng khi không có dụng cụ để mở chai rượu vang thì sao ?

Theo báo Le Figaro, kể từ giữa những năm 2000 trở đi, bắt đầu xuất hiện loại « nắp vặn » (thường là bằng nhôm) trên các chai rượu vang tại các chuỗi siêu thị Pháp. Loại nắp vặn này từng được xem là một giải pháp thay thế cho loại nút bần, chẳng những được sản xuất hàng loạt mà còn khá dễ tái chế, giúp tiết kiệm chi phí nhờ giảm giá thành của sản phẩm. Thế nhưng, một cách bất ngờ, các chai rượu vang có gắn nắp vặn lại ít được phổ biến rộng rãi ở Pháp.

Quan niệm cố hữu không dễ gì vượt qua

Tại các cửa hàng chuyên bán rượu vang ở Paris, chỉ cần nhìn thấy nắp vặn, khách hàng Pháp lắc đầu từ chối ngay lập tức. Một phản xạ mà theo tờ báo gần như là máy móc, có thể đoán trước được ngay. Phản ứng này gắn liền với những quan niệm có từ lâu đời, tạo ra rào cản tâm lý không dễ gì vượt qua, nhất là ở một xứ sở coi trọng truyền thống và văn hóa rượu vang.

Theo một cuộc khảo sát do cơ quan thăm dò dư luận OpinionWay thực hiện, 83% người Pháp thể hiện sự gắn bó của họ với truyền thống khui rượu, nút bần trở thành biểu tượng không thể thiếu, trên nút chai cũng thường có ghi nguồn gốc xuất xứ của rượu vang. Điều đó giải thích vì sao nhiều người tiêu dùng ở Pháp từ bỏ việc mua rượu, dù là rượu ngon, khi chai có gắn nắp vặn. 

Tuy mang một hình ảnh xấu tại Pháp, nhưng nắp vặn lại rất phổ biến trên các thị trường Thụy Sĩ, Úc, New Zealand và một số bang ở Hoa Kỳ. Nhằm mục đích khuyến khích quy trình tái chế các chất thải và như vậy góp phần bảo vệ môi trường, giải pháp đóng nắp vặn (thay thế dần cho nút bần) ngày nay đang phát triển tại Pháp. Kể từ 2022, có khoảng 700 triệu nắp vặn được sản xuất mỗi năm trên thị trường Pháp, cho dù đa số các nắp chai này được dành cho các lô hàng xuất khẩu nhiều hơn là cho người tiêu dùng nội địa.

Dùng nắp vặn để thay thế các loại nút chai bằng « gỗ nhẹ » hay bằng nhựa tổng hợp, giải pháp này không chỉ nhằm mục tiêu phát triển bền vững, thân thiện với môi trường, mà thực ra còn có mục tiêu kinh tế. Các khảo sát thị trường gần đây của công ty tư vấn SoWine cho thấy, người Pháp ngày càng bớt uống rượu vang. Đà sụt giảm chậm mà liên tục này là một xu hướng chung có từ hai thập niên qua, chủ yếu là do ý thức của người tiêu dùng trong chuyện gìn giữ sức khỏe. Cũng theo ông Arnaud Daphy, đồng giám đốc công ty SoWine, đối với các bạn trẻ ở độ tuổi 18-30, chuyện tiêu thụ cồn vẫn ít thay đổi, nhưng 53% giới trẻ lại thích uống bia hơn dùng rượu.

Thu hút thêm người tiêu dùng ở độ tuổi 18-30

Còn theo ông Stéphane Vidal, giám đốc Vinventions, công ty lớn hàng thứ hai trên thế giới, chuyên sản xuất đủ loại nút chai, nắp vặn là yếu tố có thể thuyết phục thế hệ người tiêu dùng từ 18 đến 30 tuổi. Đây là một phân khúc thị trường quan trọng, vì đối tượng này có nhiều triển vọng trở thành những khách hàng trung thành trong tương lai. Để thu hút đối tượng này, ngành sản xuất rượu vang ngoài việc nắm bắt các xu hướng tiêu dùng mới, còn phải thay đổi quan niệm cũng như lối tiếp cận thị trường. Nắp vặn được cho là giải pháp thuận tiện dàng nhất. Thực khách không cần phải mang theo đồ mở nút chai.

Loại nắp vặn đã trở nên phổ biến trên thị trường Úc và New Zealand, phần lớn cũng vì người dân các nước này thường thích các sinh hoạt ở ngoài trời, trong cuộc sống hằng ngày của họ, thường có các buổi ăn uống ngoài trời hay các chuyến đi dã ngoại, các bữa ăn chế biến tùy theo ngẫu hứng, gồm nhiều món ăn nhẹ dễ mang theo, không phải nấu nướng lâu và cũng ít câu nệ hình thức so với các bữa ăn tổ chức trong nhà. Khi muốn dùng cồn, khá nhiều bạn trẻ tại Úc (một trong những nước quan trọng trong ngành sản xuất rượu) ít còn phân biệt bia hay rượu vang do cả hai sản phẩm trong cách « đóng gói » đều dễ dùng như nhau. Khác biệt hay chăng chỉ nằm trong túi tiền và sở thích cá nhân.

Theo Le Figaro, ưu điểm đầu tiên của nắp vặn (bằng nhôm) chính là tính cách thuận tiện dễ dàng, dùng rượu không cần bất kỳ một dụng cụ nào cả. Ngoài ra, chai đậy bằng nắp vặn không có nguy cơ bị nhiễm bẩn bởi các chất gỗ nhẹ, các nút bần tự nhiên thường hay bị dễ vỡ mục nát khi không được bảo quản đúng đắn. Tuy nhiên với thời gian, ưu điểm của nắp vặn lại trở thành khuyết điểm. Các nắp nhôm kín mít không cho phép hương rượu « dậy mùi », trong khi nút bần bằng gỗ vẫn giúp cho rượu tiếp xúc với khí oxy, và chính cũng vì thế mà nhiều rượu vang càng để lâu càng có hương vị đậm đà.

Yếu tố quan trọng này khiến cho giới sưu tầm rượu vang chọn nút bần hơn là nắp vặn, bởi vì trong mắt họ, đặc điểm của rượu vang chính là tạo « luồng dưỡng khí » cho rượu. Như vậy các loại nắp vặn nên dành cho các loại rượu non tuổi, loại vang được mua để uống ngay trong tuần, chứ không nên dùng cho loại rượu để cất giữ lâu năm (vin de garde). Chất lượng rượu vang không chỉ quan trọng ở hương vị, mà còn có thêm giá trị theo độ dài năm tháng.