Anh : Thủ tướng Liz Truss từ chức, lãnh đạo đối lập kêu gọi tổ chức bầu cử trước thời hạn

Trưa 20/10/2022, thủ tướng Anh, Liz Truss thông báo từ chức, sau chưa đầy 6 tuần lãnh đạo đất nước. Bà cho biết trong hoàn cảnh hiện nay, không thể thực hiện sứ mệnh mà đảng Bảo Thủ đã giao phó cho bà. Bà Liz Truss cho biết thêm nội bộ đảng Bảo Thủ sẽ tổ chức bầu lại lãnh đạo từ nay đến tuần sau. Tân chủ tịch đảng sẽ là người thay thế bà.

Thủ tướng Anh Liz Truss phát biểu tại số 10, phố Downing, Luân Đôn, Anh, ngày 20/10/2022. AP - Alberto Pezzali

Trong khi đó, Keir Starmer lãnh đạo Công Đảng phe đối lập kêu gọi tổ chức bầu cử trước thời hạn và đòi bầu lại Nghị Viện ngay từ « bây giờ ».

Với 44 ngày tại chức, Liz Truss, 47 tuổi, là người giữ chức thủ tướng Anh trong thời gian ngắn ngủi nhất. Trong thời gian qua bà phải vượt qua nhiều thách thức. Từ việc phối hợp với hoàng gia Anh tổ chức quốc tang nữ hoàng Elizabeth II, đến vụ hai thành viên trong nội các từ chức. Trong đó có bộ trưởng Tài Chính Kwasi Kwarteng. Ông này dự trù giảm « hàng chục tỷ bảng Anh tiền thuế » cho dân và doanh nghiệp nhưng không cho biết chính phủ sẽ tài trợ cho ngân sách bằng cách nào. Liền sau đó, thị trường chứng khoán mất giá, đồng bảng Anh sụt giá so với đô la và chính phủ phải đi vay với lãi suất cao. Ngân Hàng Trung Ương Anh phải can thiệp.

Bộ trưởng Nội Vụ Anh từ chức

Hôm qua 19/10, đến lượt bộ trưởng Nội Vụ Anh, Suella Braverman từ chức. Thủ tướng Anh ngay sau đó đã có lựa chọn bất ngờ : ông Grant Shapps, từng là bộ trưởng Giao Thông, nhân vật thân cận với Rishi Sunak, đối thủ của bà Liz Truss trong chiến dịch tranh cử vừa qua, được bổ nhiệm làm bộ trưởng Nội Vụ. 

Bà Braverman nêu lý do từ chức bộ trưởng Nội Vụ là vì bà vi phạm quy tắc bảo mật, nhưng theo giới quan sát, đó là cách để bà gián tiếp kêu gọi thủ tướng Liz Truss từ chức.

Từ Luân Đôn, thông tín viên Emeline Vin cho biết thêm chi tiết : 

Khi gửi một thư điện tử cá nhân (về mặt chính thức là vô tình) chứa đựng thông tin mật, bà Suella Braverman đã vi phạm quy định của bộ. Bà viết trong đơn từ chức : « Tôi phải từ chức. Chúng ta phải nhận trách nhiệm của mình để chính phủ vận hành ». 

Một số nhà quan sát chính trị cho rằng câu trên là một lời kêu gọi từ chức mà bà tế nhị gửi đến thủ tướng, người thừa nhận đã sai lầm kể từ khi lên nắm quyền. Nhất là vì Suella Braverman, một nhân vật rất thiên hữu, đã nói thêm : Tôi lo ngại về đường hướng của chính phủ . Kể từ khi ông Jeremy Hunt, một chính trị gia cánh trung rõ rệt nhất làm bộ trưởng Tài Chính hồi tuần trước, chính phủ đã từ bỏ nhiều lời hứa trong chiến dịch tranh cử, trong đó có kế hoạch thuế khóa. Và thủ tướng Liz Truss dường như đã mất uy quyền đối với các bộ trưởng. 

Vả lại, thủ tướng đã tìm người kế nhiệm bộ trưởng Suella Braverman trong số những người không phải đồng minh của bà. Đó là Grant Shapps, người ủng hộ ông Rishi Sunak (đối thủ của bà Liz Truss) trong chiến dịch tranh cử vừa qua, được xem là người xử lý thông tin tốt nhất của chính phủ Boris Johnson vào thời điểm xảy ra vụ bê bối Partygate tệ hại.