Lãnh đạo Trung, Nga gặp nhau bên lề thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải

Bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải tại thành phố Samarkand ở Uzbekistan, hôm nay, 15/09/2022, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Nga Vladimir Putin có cuộc gặp song phương. Hai bên đã phô trương tinh thần đoàn kết trong bối cảnh quan hệ Nga-Phương Tây đã căng thẳng hẳn lên, sau khi Matxcơva xua quân xâm lược Ukraina.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev tham dự nghi thức đón khách, trước cuộc hội kiến bên lề thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand, Uzbekistan, ngày 15/09/2022. via REUTERS - UZBEKISTAN PRESIDENTIAL PRESS SE

Theo hãng tin Pháp AFP, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố với tổng thống Nga Vladimir Putin rằng Bắc Kinh sẵn sàng cùng với Matxcơva hành động trong tư cách “đại cường” và đóng vai trò chủ đạo trong việc “thổi ổn định và năng lượng tích cực vào trong một thế giới bị các biến động xã hội lay động”.

Về phần mình, tổng thống Nga Putin đã ca ngợi cách tiếp cận “cân bằng" của Trung Quốc trên vấn đề Ukraina, đồng thời tố cáo “mưu toan” thiết lập một thế giới đơn cực.

Theo AFP, đối với tổng thống Putin, mà đất nước đang bị Phương Tây trừng phạt, thượng đỉnh lần này với chủ tịch Trung Quốc và các lãnh đạo khác trong Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải là dịp để chứng tỏ rằng Nga không hề bị cô lập. Còn đối với ông Tập Cận Bình, hội nghị lần này cho phép ông củng cố thêm uy tín trước Đại Hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc vào tháng 10, đại hội mà ông đang nhắm tới nhiệm kỳ thứ ba.

Thượng đỉnh Nga-Trung lần này còn được cho là một thách thức nhắm vào Hoa Kỳ, nước đi đầu trong việc trừng phạt Nga và trợ giúp Ukraina, đồng thời càng lúc càng khiến Bắc Kinh phẫn nộ trong chủ trương giúp đỡ Đài Loan.

Theo thông tín viên RFI Anissa el-Jabri tại Matxcơva, bề ngoài đoàn kết mà Nga và Trung Quốc muốn phô trương với mọi người thực ra che giấu một sự cạnh tranh hiện vẫn còn rất kín đáo, mà trong đó Nga bắt đầu bị lép vế.

“Việc chọn Trung Á là địa điểm hội nghị thể hiện sự thay đổi trong tương quan lực lượng giữa Nga và Trung Quốc.

Tháng Giêng vừa qua, Nga đã can thiệp vào một nước Kazakhstan bị bạo loạn, trong khi Trung Quốc lại tỏ ra kín đáo. Giờ đây, vào lúc chính mình đang chịu áp lực ở Ukraina, trong bối cảnh căng thẳng bùng lên trở lại giữa Armenia và Azerbaijan, vai trò đảm bảo an ninh của Matxcơva ngay tại sân sau của họ đột nhiên bị lu mờ. Đối mặt với sự thèm muốn của các đối thủ như Bắc Kinh, vùng ảnh hưởng của Nga có nguy cơ bị xâm phạm. 

Một thông điệp của cựu thủ tướng Nga vào tháng trước – dù đã nhanh chóng bị xóa bỏ - đã làm cho nhiều nước bất bình. Ông Dmitri Medvedev khi ấy tuyên bố rằng “Kazakhstan là một quốc gia nhân tạo”. Vào tuần trước, chính quyền Kiev đã chớp thời cơ đưa ra lời cảnh cáo. Trên một tờ báo Uzbekistan, ngoại trưởng Ukraina tuyên bố: “Tôi muốn mọi người hiểu rằng, nếu chúng tôi thua, quý vị sẽ là người tiếp theo”.

Tuy nhiên, một nước Nga đang chịu áp lực về quân sự sẽ nhận được một sự ủng hộ - bằng lời nói - rất rõ ràng từ Trung Quốc. Phát ngôn viên điện Kremlin hôm qua đã xác nhận rằng: “Hai nhà lãnh đạo sẽ nói về Ukraina và Đài Loan”. Và trong cả hai trường hợp nói trên, báo chí Nga đều cho rằng: “Kẻ khiêu khích chính là Hoa Kỳ”.

Hải Quân Nga-Trung cùng tuần tra ở Thái Bình Dương

Như để nhấn mạnh thêm quan hệ ngày càng chặt chẽ thêm giữa Nga và Trung Quốc, bộ Quốc Phòng Nga vào hôm nay, 15/09, cho biết Hải Quân Nga và Trung Quốc đang tổ chức tuần tra chung ở vùng Thái Bình Dương. Một thông báo đăng trên mạng Telegram cho biết thủy thủ cả hai bên đã thực hiện các thao tác chiến thuật chung, và tiến hành các bài tập dùng đến pháo binh và trực thăng.

Thông cáo xác định rằng các cuộc tuần tra hỗn hợp nhằm thúc đẩy việc “tăng cường hợp tác hải quân giữa Nga và Trung Quốc, duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, giám sát vùng ven biển và bảo vệ các cơ sở kinh tế trên biển của Nga và Trung Quốc”.