Xung đột với Hamas : Israel có nguy cơ đối đầu cùng lúc nhiều mặt trận

Ngày 16/10/2023, xung đột trên dải Gaza bước sang ngày thứ tám. Israel tiếp tục oanh kích vào dải Gaza khiến hàng triệu người Palestine phải bỏ chạy sơ tán. Trước khả năng quân đội Israel mở cuộc tấn công trên bộ ở dải Gaza, Iran và các đồng minh của nước này nhắm đến khả năng mở nhiều mặt trận khác chống Israel bất chấp các cảnh báo từ phương Tây.

Một quả đạn pháo của Israel phát nổ ở al-Bustan, một ngôi làng ở miền nam Liban, ngày 15/10/2023. AP - Hussein Malla

Tuy nhiên, chiến sự dữ dội tại Gaza và những cuộc va chạm ở biên giới Israel-Liban đang làm dấy lên nỗi lo chiến tranh lan rộng ra toàn Trung Đông, khi chỉ cần một trong số bên tham chiến đơn phương ra quyết định vì những lý do chính trị.

« Trục kháng cự »

Theo nhận định của thông tín viên RFI Paul Khalifeh tại Beyruth, Hamas không phải là một tổ chức người Palestine đơn lẻ. Tổ chức này là một phần trong điều được gọi là « các mặt trận thống nhất », một « trục kháng cự » chống Israel, trải dài từ dải Gaza đến Iran, quy tụ các phe Hồi Giáo vũ trang như Hezbollah (Liban), phong trào Ansarullah (Yemen), các nhóm Hồi giáo hệ phái Shia tại Irak thân với Iran, cũng như nhiều tổ chức dân quân tự vệ Fatimide, hệ phái Shia ở Afghanistan, mà rất nhiều binh đoàn của những tổ chức đó hiện đang được triển khai ở miền đông và trung Syria.

Trong « mặt trận thống nhất » này, Hezbollah đặc biệt giữ một vai trò quan trọng hàng đầu trong hai năm gần đây nhằm siết chặt hàng ngũ liên minh khi giúp hòa giải giữa tổng thống Bachar al Assad và phe Hamas, vốn bị Damas cáo buộc là đã hậu thuẫn phe nổi dậy ở Syria trong những năm đầu xung đột.

Hoạt động điều phối giữa một số các thành viên của trục này trong 12 tháng gần đây đã vượt quá khuôn khổ chính trị để bao trùm cả lĩnh vực quân sự và an ninh, với việc thành lập « bộ phận tác chiến chung », mà thành viên là các đại diện bộ tham mưu Hezbollah, Vệ Binh Cách Mạng Iran, Hamas và Thánh Chiến Hồi Giáo Palestine.

Các quyết định chiến lược là do ban lãnh đạo chính trị tối cao của nhiều tác nhân khác nhau đưa ra. Đương nhiên, trong những quyết định này, các lãnh đạo cao cấp của Iran và tổng thư ký Hezbollah là những bên có tiếng nói sau cùng.

Nguy cơ Mỹ tham chiến, Trung Đông bùng cháy

Giờ mọi cặp mắt hiện đều hướng về lãnh đạo Hezbollah, ông Hassan Nasrallah, vốn vẫn kín tiếng từ hôm 07/10. Nhưng cùng lúc, nhiều lãnh đạo cao cấp khác của Hezbollah không ngừng dọa « tiêu diệt » Israel một khi « thời cơ chín muồi ».

Trước nguy cơ xung đột lan rộng, Hoa Kỳ đã phải điều thêm một chiếc hàng không mẫu hạm thứ hai, như là một lời cảnh cáo, răn đe gởi đến Iran và những kẻ thù khác của Israel. Để đáp trả các áp lực và cảnh cáo phương Tây, Iran cũng đã kích hoạt cỗ máy ngoại giao, cử ngoại trưởng Hossein Amir Abdollahian đến Bagdad, Beyruth, Damas và Doha.

Tại Beyruth, tổng thư ký của Hezbollah khẳng định « mọi kịch bản đang được xem xét », và một lằn ranh đỏ cũng được vạch ra, theo đó, một mặt trận mới chỉ sẽ được mở ra nếu phương Tây tiếp tục « bao che » các hành động thảm sát và mưu toan di dời dân trên dải Gaza về phía Ai Cập.

Những nguồn tin thân cận với đảng Liban thân với Iran xác nhận với RFI rằng giới lãnh đạo quân sự Hezbollah cũng đã tính đến kịch bản là, nếu mặt trận phía bắc với Liban nổ ra, không quân Mỹ có thể can dự trực tiếp bằng cách dội bom vào các đường tiếp tế đến từ Iran ở vùng biên giới Boukamal ở Syria và nhiều nơi khác.

Trước nguy cơ xảy ra một kịch bản như vậy, nhiều tác nhân mới rất có thể sẽ tham chiến, đặc biệt là phong trào Hồi giáo Ansarullah ở Yemen. Một chuyên gia về thế giới Ả Rập và Quan hệ Quốc tế ở Beyruth lưu ý tổ chức người Yemen này sở hữu nhiều drone và tên lửa đạn đạo có khả năng đánh tới Neguev, vùng sa mạc phía nam Israel.

Những diễn biến của xung đột trong 48 giờ tới sẽ có tính quyết định. Rất có thể vì lý do này mà trong tuần này lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah lần đầu tiên sẽ có phát biểu kể từ khi chiến tranh nổ ra, theo một nguồn thạo tin từ Beyruth.