Cận Đông : ASEAN bị chia rẽ vì chiến tranh Israel - Hamas

Vì nhiều lý do khác nhau, Hiệp hội ASEAN không có cùng một tiếng nói về chiến dịch khủng bố lực lượng Hồi Giáo Hamas của người Palestine đã tiến hành hôm 07/10/2023. Thái Lan là một trong những quốc gia đầu tiên đã nhanh chóng tìm cách hồi hương các công dân tại Israel : toán đầu tiên được giải cứu đã về đến Bangkok hôm qua 12/10/2023. Việt Nam cũng cho biết các công dân gần Dải Gaza đã được đưa về nơi an toàn.

Ngoại trưởng Thái Lan, Parnpree Bahiddha-Nukara (thứ 3 bên trái), nói chuyện với các phóng viên và những người lao động Thái Lan bị thương được sơ tán và về đến sân bay quốc tế Suvarnabhumi, tỉnh Samut Prakarn, Thái Lan, ngày 12/10/2023. AP - Sakchai Lalit

Theo các thống kê được cập nhập, xung đột ở Cận Đông đã làm 21 công dân Thái Lan thiệt mạng, chủ yếu là người lao động làm việc tại các nông trường. Chính quyền Bangkok đang tìm cách đàm phán giải cứu cho 15 con tin trong tay Hamas. Khoảng 5.000 công dân nước này trong số 30.000 xuất khẩu lao động sang Israel đang tìm cách hồi hương.

Chính vì thế, theo giới quan sát Thái Lan, ASEAN không có được một tiếng nói đồng nhất. Singapore và Việt Nam là hai quốc gia mạnh mẽ lên án tổ chức Hamas do cả hai cùng mua vũ khí của Israel. Singapore thì đã có quan hệ quân sự với Tel Aviv từ năm 1965, khi đảo quốc này tách rời khỏi Malaysia.

Còn Việt Nam thì trong thời gian gần đây đã gia tăng hợp tác quân sự với Israel để tiếp nhận thêm công nghệ quốc phòng. Theo báo cáo của Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Quốc Tế Stockholm, năm 2019, Israel là nguồn cung cấp vũ khí thứ nhì cho Việt Nam, chỉ sau Nga. Sứ quán Việt Nam tại Israel hôm 12/10/2023 cho biết một toán 15 tu nghiệp sinh về nông nghiệp ở khu vực gần Dải Gaza đã được tạm thời đưa đến nơi an toàn. Có khoảng 5.000 công dân Việt Nam sống tại Israel.

Hai thành viên khác của ASEAN là Indonesia và Malaysia, hai quốc gia Hồi Giáo, thì thiên về phía người Palestine. Jakarta và Kuala Lumpour tránh trực tiếp lên án Hamas, không sử dụng từ « khủng bố ». Cả hai cũng quy trách nhiệm cho chính sách của Israel lập các khu định cư của người Do Thái trên đất của người Palestine.

Tại Bangkok, chính quyền của thủ tướng Srettha Thavisin trong thế đi dây để hoàn tất kế hoạch hồi hương các công dân Thái Lan. Sáng sớm hôm qua, toán đầu tiên 15 người đã được đưa về nước an toàn, theo giải thích của thông tín viên Carol Isoux :

« Mệt mỏi, nhưng an tâm vì cuối cùng đã được bình yên, 15 công dân Thái hồi hương đầu tiên được gia đình và thân nhân nóng lòng chờ đợi. Những người bị thương đã được ưu tiên đưa về nước và họ không quên những người kém may mắn hơn. Một hành khách cho biết :“Đã có rất nhiều người chết thuộc các quốc gia khác nhau. Phần lớn các nạn nhân là dân Israel và Palestine. Họ đã được mai táng theo đúng phong tục bản xứ. Tôi không thể xác định là đã có bao nhiêu công dân Thái Lan, Philippines, Việt Nam hay Lào, Miến Điện thiệt mạng.

Trong số những người xấu số này, có những công nhân lao động, có cả sinh viên. Xác của họ đã được cho vào bao nhựa và đưa vào nhà xác. Không có nhiều thông tin để nhận diện những nạn nhân này, trừ phi họ mang theo trên người hộ chiếu hay một vài giấy tờ khác. Rất có thể phải xét nghiệm ADN bởi rất nhiều nạn nhân không có giấy tờ tùy thân”.

Các cuộc tấn công vừa qua cho thấy rõ hoàn cảnh ít được biết đến của người lao động Thái Lan tại Israel. Họ đến Israel để làm công việc đồng áng qua trung gian của các cơ quan tuyển dụng lao động nước ngoài với hợp đồng nhiều năm.

Hàng ngàn lao động muốn trở về Thái Lan, nhưng theo các nhân chứng trên các mạng xã hội, giới chủ không muốn họ về nước trước khi hết hạn hợp đồng.

Hiếm khi nào Thái Lan bị lôi vào vòng xoáy của các cuộc khủng hoảng trên thế giới với quy mô lớn như lần này. Đàm phán để trả tự do công nhân Thái Lan có thể đã bị bắt làm con tin là một cuộc trắc nghiệm đối với chính phủ mới tại Bangkok ».