‘‘Mô hình mới’’ giảm nhẹ căng thẳng ở Biển Đông: Manila lên án Bắc Kinh ‘‘đánh lạc hướng’’

Một ngày sau khi đại sứ quán Trung Quốc cho biết Philippines và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận về một ‘‘mô hình mới’’ nhằm giảm nhẹ các căng thẳng tại Biển Đông, hôm nay, 05/05/2024, nhiều quan chức cao cấp của Philippines, trong đó có bộ trưởng Quốc Phòng nước này, đã lên tiếng cực lực bác bỏ và khẳng định đây là một hành động nhằm gây chia rẽ, và đánh lạc hướng công luận về các hành động ‘‘bất hợp pháp’’ của Trung Quốc tại Biển Đông.

Nhiều người Philippines biểu tình phản đối hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông trước cửa lãnh sự quán Trung Quốc tại Makati, Philippines, ngày 19/04/2024. AP - Aaron Favila

Theo hãng tin nhà nước Philippines, Philippines News Agency, bộ trưởng Quốc Phòng Gilberto C. Teodoro Jr. khẳng định rằng tuyên bố nói trên của Trung Quốc là ‘‘để biện minh cho sự hiện diện bất hợp pháp’’ của họ ở vùng Biển Tây Philippines (tức Biển Đông), là một ‘‘trò chơi chữ’’, và nhằm mục đích chủ yếu là để chia rẽ người Philippines về vấn đề này. Lãnh đạo bộ Quốc Phòng Philippines giải thích ông đưa ra tuyên bố này nhằm để nâng cao nhận thức về nỗ lực rõ ràng của Trung Quốc ‘‘nhằm đánh lạc hướng khỏi sự hiện diện và các hành động bất hợp pháp của họ trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của chúng tôi’’.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila hôm qua tuyên bố, Lực lượng vũ trang của Bộ Tư Lệnh miền Tây Philippines (Wescom) đã nhiều lần xác nhận rằng ‘‘mô hình mới’’ để xử lý căng thẳng gia tăng ở các vùng tranh chấp đã được các quan chức chủ chốt của chính phủ Philippines, bao gồm cả bộ trưởng Quốc Phòng Teodoro và cố vấn An ninh Quốc gia Eduardo Año, ủng hộ. Phía Trung Quốc cũng tuyên bố rằng họ lưu giữ hồ sơ ‘‘liên lạc và đàm phán’’ về vấn đề này, và các đàm phán không liên quan đến lập trường chủ quyền giữa hai nước.

Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines nhấn mạnh là ‘‘bất kỳ ám chỉ nào’’ của phía Trung Quốc về việc bộ Quốc Phòng Philippines tham gia vào ‘‘mô hình mới’’ giải quyết tranh chấp đều là một ‘‘mưu đồ quỷ quyệt’’ của Bắc Kinh thông qua đại sứ quán ở Manila, và điều rất đáng đặt câu hỏi là vì sao hành động này lại xảy ra sau cuộc họp lần đầu tiên của lãnh đạo bộ Quốc Phòng bốn nước đồng minh Philippines, Mỹ, Nhật và Úc, tại trụ sở Bộ Tư Lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương (Mỹ) tại Hawai hôm 02/05. Sau cuộc hội  kiến này, bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước ra thông cáo chung ‘‘phản đối mạnh mẽ’’ việc Trung Quốc sử dụng các tàu Hải cảnh và dân quân biển ở Biển Đông gây nguy hiểm, ‘‘liên tục cản trở tàu Philippines thực thi quyền tự do hàng hải và làm gián đoạn các tuyến đường tiếp tế tới Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal)’’.