Nhật Bản cố gắng minh bạch về xả nước thải nhà máy hạt nhân Fukushima

Ngày 25/08/2023, ngoại trưởng Nhật Bản và tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế - AIEA nhất trí về việc soạn thảo một tài liệu hợp tác về vấn đề xả nước thải đã qua xử lý ra biển của nhà máy điện hạt nhân Fukushima Dai-ichi. Nhật Bản cố tỏ ra minh bạch sau khi tập đoàn điện lực Tepco bắt đầu xả khoảng 7.800 m3 nước chứa chất phóng xạ tritium trong đợt thứ nhất kể từ ngày 24/08 khiến các nước láng giềng lo ngại.

Một cửa hàng bán hải sản tại Thượng Hải ngày 25/08/2023. Chính quyền Trung Quốc đã cấm nhập khẩu hải sản từ Nhật Bản sau khi Tokyo quyết định xả nước thải của nhà máy điện hạt nhân Fokushima ra biển. REUTERS - ALY SONG

Trong cuộc họp trực tuyến được NHK trích dẫn, ngoại trưởng Hayashi Yoshimasa tuyên bố Cơ quan AIEA sẽ tham gia liên tục vào việc giám sát quá trình xả nước thải từ nhà máy Fukushima « cho đến giọt cuối cùng » để bảo đảm không gây hệ quả cho sức khỏe của con người và cho môi trường. Nhật Bản khẳng định sẽ tiếp tục cung cấp những giải thích khoa học và minh bạch cho công luận trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, những trấn an này không thuyết phục được các nước láng giềng Nhật Bản. Theo Yonhap, Hàn Quốc sẽ tăng cường phân tích độ phóng xạ trong hải sản nuôi trồng để trấn an người dân. Chính quyền Seoul cũng hứa tiếp tục các lệnh cấm có hiệu lực từ năm 2014 liên quan đến hải sản đến từ 8 tỉnh trong vùng Fukushima.

Phía Matxcơva hy vọng 894 công ty Nga được phép xuất khẩu hải sản có thể thay chân Nhật Bản cung cấp cho « thị trường đầy tiềm năng » Trung Quốc sau khi Bắc Kinh ban hành lệnh cấm, tác động đến 727 nhà xuất khẩu Nhật Bản. Tuy nhiên, hải quan Trung Quốc không công bố chi tiết các sản phẩm bị cấm. Trong báo cáo công bố ngày 25/08, văn phòng nghiên cứu tài chính Teikoku Databank, được Reuters trích dẫn, cho biết Hồng Kông cũng cấm nhập khẩu hải sản đến từ 10 tỉnh của Nhật Bản.

Truyền thông Trung Quốc đả kích quyết định xả nước thải ở Fukushima

Quyết định xả nước thải của nhà máy điện hạt nhân của Nhật Bản bị truyền thông Nhà nước Trung Quốc chỉ trích gay gắt từ ba ngày nay. Thông tín viên RFI Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh tường trình :

« Các đoạn video, tranh biếm họa tràn ngập thực sự từ ba ngày nay. Truyền thông Trung Quốc như đã « nạp đạn » trước.

Một kênh chuyên về các chương trình hải ngoại của Đài truyền hình Nhà nước chiếu một đoạn phim hài sâu cay trên nền nhạc đáng sợ cho thấy một nữ sinh viên Hàn Quốc ở Nhật Bản đứng trước một võ sĩ Samurai cầm một chai nước và gạ bán cho cô « loại nước đặc biệt Fukushima ». Tiếp theo là lời thoại nhắc lại lập luận của ngành ngoại giao Trung Quốc lên án mạnh mẽ quyết định xả nước thải từ nhà máy hạt nhân bị nạn của Nhật Bản ra biển. Quyết định mà Bắc Kinh đánh giá là « tùy tiện » đã biến Fukushima thành một thách thức địa-chính trị.

Trung Quốc rầm rộ tuyên truyền ra nước ngoài thông qua các cơ quan truyền thông tiếng Anh của họ nhưng lại chú ý để không đi quá xa trong các thông điệp gửi đến công luận trong nước bởi vì có thể gây rủi ro đối với việc làm ở Trung Quốc trong khi nền kinh tế không được vững chắc hẳn.

Giống như năm 2011, nỗi sợ nhà máy Fukushima xả nước thải hạt nhân đã khiến người dân đổ xô đi mua muối. Nhưng chính quyền ở nhiều địa phương đã khẩn cấp ra thông báo quy định giá muối với các khoản phạt có thể lên đến 600.000 euro (như tại tỉnh Hồ Nam) đối với những kẻ đầu cơ tìm cách trục lợi từ lo sợ của người tiêu dùng ».