Biển Đông : Philippines tìm kiếm thỏa thuận hàng hải với Việt Nam vào lúc Bắc Kinh tăng sức ép

Trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng hung hăng tại vùng Biển Đông, tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr ngày 10/08/2023 đã ngỏ ý muốn đạt những thỏa thuận với Việt Nam và một số quốc gia ASEAN khác nhằm tăng cường hợp tác hàng hải trong khu vực.

Chiếc tầu rỉ sét Sierra Madre neo đậu ở Bải Cỏ Mây, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. AFP - PHILIPPINE GOVERNMENT

Theo The Manila Times, trong cuộc tiếp xúc với đại sứ Việt Nam sắp mãn nhiệm Hoàng Huy Chung tại Manila, tổng thống Marcos cho rằng một thoả thuận hàng hải với Việt Nam sẽ đánh dấu « một bước tiến rất lớn » trong quan hệ giữa hai nước, vào lúc cả hai đều phải đối phó với nhiều vấn đề trên Biển Đông.

Nhật báo Philippines trích nguyên văn lời ông Marcos như sau : « Bây giờ khi chúng ta bắt đầu thảo luận về thỏa thuận mà chúng ta có giữa Philippines và Việt Nam, tôi nghĩ đây là một điều rất, rất quan trọng. Đó sẽ là một phần rất, rất quan trọng trong quan hệ của chúng ta và sẽ mang lại một yếu tố ổn định cho các vấn đề mà chúng ta đang thấy ở Biển Đông ».

Dù không nhắc đến Trung Quốc, nhưng các vấn đề mà cả Manila và Hà Nội gặp phải trên Biển Đông đều liên quan đến Bắc Kinh.

Căng thẳng đã đột nhiên leo thang với Trung Quốc trong những ngày gần đây, sau vụ hải cảnh Trung Quốc ngày 05/8, bắn vòi rồng vào tàu Philippines chở hàng tiếp tế cho các binh sĩ đóng trên chiếc tàu Sierra Madre mắc cạn tại Bãi Cỏ Mây.

Bị Manila cáo buộc là « vi phạm luật pháp quốc tế », Bắc Kinh đã tố ngược lại là Philippines đã « xâm phạm chủ quyền » Trung Quốc trên Biển Đông và nuốt lời hứa là sẽ di dời con tàu ra khỏi Bãi Cỏ Mây, một lời hứa mà Philipines hoàn toàn phủ nhận.

Từ ngày ông Marcos lên nhậm chức tổng thống, Philippines đã cứng rắn hơn trong việc đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông, được cho là đã nghiêng hẳn về phía Mỹ khi cho phép quân đội Mỹ tiếp cận thêm nhiều căn cứ quân sự.

Bắc Kinh kêu gọi Manila cùng hạ nhiệt ở Biển Đông

Về phía Bắc Kinh, trong lúc hải cảnh và các đội dân quân biển của nước này tiếp tục gây căng thẳng tại Biển Đông, ngành ngoại giao Trung Quốc vẫn đi chiêu dụ các láng giềng.

Theo Tân Hoa Xã vào hôm nay, 12/08, nhân chuyến thăm Singapore và Malaysia trong hai ngày, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã kêu gọi Manila hợp tác với Bắc Kinh để tìm kiếm một biện pháp hiệu quả nhằm xoa dịu căng thẳng ở Biển Đông.

Ngoại trưởng Vương Nghị thăm Singapore, Malaysia và Cam Bốt trong khuôn khổ vòng công du 4 ngày bắt đầu từ ngày 10/08, ít lâu sau khi xảy ra sự cố Bãi Cỏ Mây.

Trong vụ việc này, Mỹ và nhiều nước đồng minh đã lên tiếng ủng hộ Philippines. Hôm qua 11/08, đến lượt Ấn Độ kêu gọi « tuân thủ luật pháp quốc tế » tại Biển Đông. Trong vụ Bãi Cỏ Mây, Manila đã tố cáo hành động bắn vòi rồng và sách nhiễu của hải cảnh Trung Quốc là những hành vi « bất hợp pháp ».