Lao động cưỡng bức ‘‘thời Nhật’’: Hàn Quốc ra kế hoạch bồi thường

Bồi thường các nạn nhân lao động cưỡng bức thời Nhật Bản đô hộ Triều Tiên (1910-1945) là một hồ sơ gai góc trong quan hệ giữa Seoul và Tokyo. Gần 800.000 người Triều Tiên đã bị cưỡng bức lao động tại Nhật mà không hề được trả lương.

Ngoại trưởng Hàn Quốc Park Jin trong cuộc họp báo, Seoul, Hàn Quốc, ngày 06/03/2023. AP - Kim Hong-Ji

Cho đến nay, nhiều nạn nhân Hàn Quốc vẫn tiếp tục yêu cầu chính quyền và doanh nghiệp Nhật xin lỗi và đền bù, cho dù hai nước đã có nhiều thỏa thuận về hồ sơ này. Hôm nay, 06/03/2023, Seoul chính thức thông báo kế hoạch bồi thường mới, với sự đóng góp tự nguyện của các công ty tư nhân Nhật. Chính quyền Hàn Quốc hy vọng quan hệ Hàn – Nhật sang trang.

Sau khi Seoul thông báo kế hoạch, ngoại trưởng Nhật Yoshimasa Hayashi khẳng định kế hoạch này sẽ giúp cho hai nước ‘‘tái lập những quan hệ lành mạnh’’. Theo Tokyo, hồ sơ đã khép lại với hai thỏa thuận 1965 và 2015, và các doanh nghiệp Nhật bị coi là thủ phạm không có trách nhiệm bồi hoàn thêm.

Thông tín viên Nicolas Rocca tường trình từ Séoul:

‘‘Sau nhiều tháng đối thoại và nhiều đồn đoán, rút cuộc vào ngày thứ Hai này, chính phủ Hàn Quốc đã trình bày kế hoạch bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời kỳ Nhật Bản đô hộ Triều Tiên. Ngoại trưởng Hàn Quốc Park Jin cho biết: “Quỹ Hỗ trợ các Nạn nhân Lao động Cưỡng bức Nhật Bản sẽ trả tiền bồi thường và lãi suất trả chậm cho các nguyên đơn, căn cứ theo ba phán quyết đã được đệ trình lên Tòa án Tối cao vào năm 2018, với mục tiêu hỗ trợ và xoa dịu nỗi đau của những người sống sót, cũng như gia đình của các nạn nhân bị cưỡng bức lao động”.

Quyết định trả tiền bồi thường nhờ quyên góp của các công ty tư nhân, thông qua một quỹ công của chính quyền Hàn Quốc, đã bị các tổ chức bảo vệ 15 nạn nhân chỉ trích.Họ yêu cầu hai công ty Nhật Bản xin lỗi công khai và đóng góp trực tiếp. Tuy nhiên, chính quyền Seoul dự kiến phương thức bồi thường kiểu này cũng sẽ được áp dụng cho các quyết định của tư pháp trong tương lai.

Đây là một nỗ lực để chôn vùi vĩnh viễn một hồ sơ thường trở đi trở lại ở Hàn Quốc. Ưu tiên của chính phủ hiện tại là cải thiện quan hệ với Tokyo. Ngoại trưởng Park Jin Bob bày tỏ: ‘‘Tôi hy vọng chúng ta có thể cùng nhau vượt qua những bất hạnh trong lịch sử và phát triển mối quan hệ hướng tới tương lai dựa trên hòa giải, thiện chí và hợp tác.’’ 

Việc hai đồng minh chính của Hoa Kỳ xích lại gần nhau đã được Washington ca ngợi như một tín hiệu ‘‘lịch sử’’.Đối với Hàn Quốc, mục tiêu cũng là để có được sự hỗ trợ bổ sung từ phía đồng minh trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trong quan hệ với Bắc Triều Tiên’’.