Nhà hát Mogador Paris tròn 100 tuổi
Thủ đô Paris có khoảng 150 nhà hát lớn nhỏ. Trong số các sân khấu nổi tiếng, Mogador được biết đến là nơi biểu diễn thường xuyên của các đoàn nhạc kịch đến từ Broadway. Năm 2019 kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 của Mogador, từng được khánh thành ngày 21 tháng Tư năm 1919.
Đăng ngày:
Tọa lạc ở trên đường Mogador, phía sau cửa hàng lớn Galeries Lafayette, nhà hát Mogador đã được khởi công xây cất từ năm 1913 nhưng công trình bị gián đoạn trong thời Thế chiến Thứ nhất và mãi tới năm 1919 nhà hát mới được khai trương. Chủ nhân của Mogador là Sir Alfred Butt, một doanh nhân người Anh trở thành triệu phú nhờ nuôi ngựa đua và quản lý các nhà hát. Ở tuổi 35, ông sở hữu nhiều sân khấu nổi tiếng ở Luân Đôn như Royal Theatre, The Adelphi, The Empire, The Gaiety, Drury Lane …..
Có giai thoại kể rằng ông Alfred Butt xây nhà hát Mogador ở Paris chỉ vì ông yêu say đắm cô Régine Flory, một diễn viên múa ballet người Pháp có nhan sắc tuyệt vời thời bấy giờ. Nhà hát được xây theo mô hình của sân khấu Palladium ở Luân Đôn. Kiến trúc sư người Pháp gốc Hà Lan Édouard Jean Niermans được giao trách nhiệm hoàn tất công trình. Nổi tiếng là người đã xây dựng nhà hát Moulin Rouge ‘‘Cối xay đỏ’’ ở Paris (1889) và khách sạn Negresco ở Nice (1913), ông Niermans đã hoàn tất Mogador đúng thời hạn. Nhà hát được khánh thành với tên gọi ban đầu là ‘‘Palace Theatre’’ trong không khí vui mừng háo hức trong thời kỳ hậu chiến, mở ra giai đoạn của ‘‘Những năm tháng cuồng nhiệt’’ (The Roaring Twenties) từ năm 1920 đến năm 1929.
Tuy nhiên, vào lúc được khai trương, nhà hát này lại không thành công như mong đợi, trong khi phí tổn xây dựng lại gia tăng đáng kể do công trình đã nhiều lần bị gián đoạn. Rốt cuộc, giấc mộng chinh phục Paris lại không thành. Mối tình giữa ông Alfred Butt và diễn viên múa Régine Flory cũng gặp đổ vỡ. Điều đó giải thích vì sao nhà triệu phú người Anh đã chuyển nhượng lại ngay từ đầu những năm 1920. Được đổi tên thành Mogador, do nằm ở số 25 trên con đường cùng tên, nhà hát ban đầu là một sân khấu dành cho các vở múa ballet hay là các vở ca vũ kịch, tiêu biểu nhất là các vở diễn (trong đó tác phẩm ‘‘Ca c’est Paris’’) của Mistinguett.
Mogador thật sự trở nên nổi tiếng từ năm 1930 trở đi dưới sự điều hành của hai anh em Émile và Vincent Isola (1925-1936), nhà ảo thuật kiêm giám đốc sản xuất. Từ năm 1941, nhà hát Mogador được gắn liền với tên tuổi của giám đốc nghệ thuật Henri Varna (1940-1969), ông điều hành cùng lúc hai nhà hát Mogador và Casino de Paris, cho tới ngày ông qua đời vào năm 1969, do vậy có một thời gian nhà hát này được gọi theo tên ông là Varna-Mogador.
Trong những thập niên đầu, sân khấu Mogador chủ yếu khai thác các vở ca hài kịch opérette, một thể loại thịnh hành ở Tây Âu cho tới cuối những năm 1950, tiêu biểu qua các vở tuồng như ‘‘Violettes Impériales’’ hay là ‘‘Les Amants de Venise’’ (đồng tác giả Henri Varna & Vincent Scotto). Thành công ấy chủ yếu cũng vì Mogador có diện tích lưu trữ rộng lớn, thích hợp với các tác phẩm ‘‘nhạc sống’’ dựng trên sân khấu, đòi hỏi nhiều hoạt cảnh hay trang phục.
Từ những năm 1970 trở đi, sân khấu Mogador buộc phải trở nên đa dạng hơn, mở cửa tiếp đón các vở kịch nói như Cyrano de Bergerac của Edmond Rostand (phiên bản của đạo diễn Jérôme Savary), các tác phẩm phóng tác của Molière. Sau thành công này, Mogador trở thành nơi gặp mặt thường xuyên của nhiều tên tuổi lớn như Michel Galabru, Jacques Weber hay Robert Hossein.
Còn trên lãnh vực trình diễn pop rock hay nhạc nhẹ, các nghệ sĩ quốc tế như The Shadows, The Clash, Sting hay The Rolling Stones đều đã từng biểu diễn tại nhà hát Mogador, cho dù họ vẫn thích nhà hát Olympia hơn. Sau các nghệ sĩ thời trước như Mistinguett, Marcel Merkès, Paulette Merval, hay là Tino Rossi, đến phiên Jacques Higelin và nhất là Barbara làm nên huyền thoại của Mogador. Do các nghệ sĩ này có một mối quan hệ rất mật thiết với giới hâm mộ, các đợt biểu diễn của họ thường kéo dài nhiều tuần lễ, đôi khi đến cả tháng.
Cũng theo thông lệ, nhiều vở nhạc kịch từng được ‘‘lăng xê’’ hay được biểu diễn lần đầu tiên từ nhà hát Mogador như Hello Dolly vào năm 1977, Cabaret vào năm 1987, Huyền thoại của Jimmy (của Michel Berger & Luc Plamondon) năm 1990, vở nhạc kịch Những người khốn khổ (của hai tác giả Boublil và Schonberg) 1991, My Fair Lady 1994, La Cage aux Folles 1999, Notre Dame de Paris 2001 ……
Từ năm 2005, Mogador được tập đoàn giải trí Hà Lan Stage Entertainment mua lại, có thể nói là từ đó trở đi, Mogador trở nên một sân khấu ‘‘chuyên ngành’’ gầy dựng thương hiệu qua việc lên chương trình các vở nhạc kịch Anh Mỹ theo kiểu Broadway của Manhattan và West End của Luân Đôn. Các vở kịch Anh Mỹ thường được phóng tác hay biên soạn lại. Vở nhạc kịch ăn khách hiện thời Chicago có hẳn một phiên bản tiếng Pháp, trong khi các vở kịch như 42nd Street được biểu diễn, với phần phụ đề kèm theo màn ảnh lớn.
Sau một trận hỏa hoạn lớn cách đây vài năm, nhà hát Mogador đã buộc phải đóng cửa trong vòng nhiều tháng. Mogador đã được tân trang lại hoàn toàn vào năm 2017, không những ở mặt tiền mà còn chủ yếu là ở phòng biểu diễn hầu thích nghi sân khấu với các công nghệ âm thanh hiện đại. Cũng như nhà hát Folies Bergères, nhà hát Mogador với 1.600 chỗ ngồi, đã tìm lại được những nét nguy nga tráng lệ của thuở nào, trùng tu các bức bích họa mạ vàng, giữ nguyên lối trang trí tân cổ điển thịnh hành cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Có lẽ cũng vì những yếu tố đó, Mogador đã được tạp chí thời trang Vogue xếp vào danh sách các nhà hát lộng lẫy nhất Paris, bên cạnh Trianon, Edward VII, Louis Juvet hay nhà hát Châtelet ……
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký