Trung Quốc tăng tốc xen vào nội tình nước khác, kể cả Mỹ
Trong một bài viết ngày 12/12/2017, nhật báo Mỹ The Washington Post đã tiết lộ sự kiện là Trung Quốc mới đây đã thản nhiên yêu cầu Quốc Hội Mỹ không thông qua các dự luật mới có tác dụng tăng cường quan hệ Hoa Kỳ-Đài Loan. Động thái can thiệp thô bạo của Bắc Kinh đã gây phẫn nộ trong giới lập pháp Mỹ.
Đăng ngày:
Ngày 14/12/2017, bộ Ngoại Giao Trung Quốc chính thức lên tiếng phản đối « mọi hình thức quan hệ quân sự giữa Hoa Kỳ với Đài Loan », cho rằng dự định của Mỹ cho chiến hạm ghé cảng Đài Loan là một hành động « can thiệp vào công việc nội bộ » của Trung Quốc. Tuyên bố trên đây là một bước leo thang mới của Bắc Kinh trong cố gắng gây áp lực buộc Washington từ bỏ việc thực thi một đạo luật Mỹ về quan hệ đối với Đài Loan.
Điều được các nhà quan sát ghi nhận là lần này, Trung Quốc đã có thái độ hung hăng hẳn lên, đe dọa khởi động chiến tranh với Đài Loan nếu yêu cầu của họ không được đáp ứng. Một điểm khác thường khác là Bắc Kinh không ngần ngại đe dọa cả Quốc Hội Mỹ về nguy cơ bang giao Mỹ-Trung bị tổn hại nếu cứ thông qua dự luật có liên quan đến Đài Loan.
Trung Quốc đang đẩy mạnh chiến dịch bành trướng ảnh hưởng
Trong một bài viết ngày 12/12/2017 mang tựa đề « Trung Quốc đe dọa Quốc Hội Hoa Kỳ về việc vượt qua “làn ranh đỏ” trên vấn đề Đài Loan - China threatens U.S. Congress for crossing its ‘red line’ on Taiwan », biên tập viên Josh Rogin, chuyên trách hồ sơ đối ngoại và an ninh quốc gia của nhật báo Mỹ The Washington Post đã tiết lộ sự kiện là Trung Quốc mới đây đã thản nhiên yêu cầu Quốc Hội Mỹ không thông qua các dự luật mới có tác dụng tăng cường quan hệ Hoa Kỳ-Đài Loan.
Nhà báo Mỹ đã tỏ ý rất ngạc nhiên trước « chiến dịch gây áp lực hiếm hoi » đó của Trung Quốc, xem đấy là một dấu hiệu mới nhất phản ánh việc Bắc Kinh đang đẩy mạnh chiến dịch bành trướng ảnh hưởng chính trị tại các quốc gia trên thế giới. Việc Trung Quốc gây sức ép trên các nước khác không đáng ngạc nhiên lắm, nhưng lần này điều đáng nói là đối tượng bi Trung Quốc nhắm vào lại là Hoa Kỳ !
Theo Josh Rogin, vào lúc cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện đang xem xét dự luật về ngân sách quốc phòng năm 2018 (National Defense Authorization Act), trong đó có các điều khoản liên quan đến Đài Loan, đại sứ quán Trung Quốc ở Washington đã chính thức gởi một kháng thư đến các nghị sĩ hàng đầu của Mỹ, đe dọa rằng nếu Quốc Hội Lưỡng Viện Mỹ thông qua các luật lệ này, điều đó sẽ dẫn đến những « hậu quả nghiêm trọng » cho quan hệ Mỹ-Trung.
Động thái của Trung Quốc đã gây phẫn nộ nơi nhiều nhà lập pháp Mỹ ở cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, cũng như các cộng sự viên của họ. Tất cả đều đánh giá rằng hành động đó vừa không thích hợp vừa phản tác dụng.
Chính đại sứ Trung Quốc tại Mỹ gởi thư phản đối
Theo lá thư mà nhà báo Josh Rogin đã được đọc, do chính đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải (Cui Tiankai) viết vào tháng Tám, thì phía Bắc Kinh đã bày tỏ « mối quan ngại sâu sắc » về « Luật Giao Lưu với Đài Loan - Taiwan Travel Act », « Luật An Ninh Đài Loan - Taiwan Security Act » và các điều khoản liên quan đến Đài Loan trong cả hai phiên bản tại Hạ Viện và Thượng Viện của luật về quốc phòng năm 2018.
Lá thư khẳng định rằng các biện pháp nêu lên trong các dự luật đó là những hành vi « khiêu khích đối với chủ quyền, sự thống nhất và nề an ninh quốc gia của Trung Quốc », và « đã vượt qua “làn ranh đỏ” bảo vệ tính chất ổn định của quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ. »
Bức thư đã được gửi đến lãnh đạo của các ủy ban phụ trách đối ngoại và quân vụ tại Thượng Viện và Hạ Viện Mỹ, kêu gọi các nhân vật này sử dụng quyền hạn của mình để ngăn chặn các điều khoản liên quan đến Đài Loan trong các dự luật.
Theo nhà báo của tờ Washington Post, nhiều nghị sĩ và các cộng sự viên của họ đã thẩm định rằng lời đe dọa mà Trung Quốc đưa ra về các « hậu quả nghiêm trọng » cho quan hệ Mỹ-Trung là một điều bất thường, và không đúng chỗ.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio (đảng Cộng Hòa, tiểu bang Florida), người bảo trợ cho Luật Giao Lưu với Đài Loan - vốn yêu cầu gia tăng số lượng quan chức Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan và quan chức Đài Loan sang Hoa Kỳ - cho rằng Mỹ « nên tiếp tục tăng cường quan hệ với Đài Loan và không cho phép Trung Quốc tác động hoặc gây áp lực, can thiệp vào các lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ và các đối tác của Hoa Kỳ trong khu vực ».
Từng xen vào nội bộ nước khác, nay đã dám xen vào nội bộ Mỹ !
Còn dân biểu Eliot L. Engel, thành viên cao cấp của đảng Dân Chủ trong Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện Mỹ thì chia sẻ với nhà báo Josh Rogin rằng lá thư của đại sứ Trung Quốc Thôi Thiên Khải nổi bật với giọng điệu đầy tính đe dọa. Theo dân biểu này « Trung Quốc thường có những động thái nặng tay như vậy với các nước khác trên thế giới…, và thật thú vị khi giờ đây, họ thấy rằng họ có thể dùng thủ đoạn hù họa và gây áp lực mơ hồ như vậy với Quốc Hội Mỹ ».
Vấn đề đã nổi cộm hẳn lên khi hai Ủy Ban Quân Vụ của Hạ Viện và Thượng Viện thương lượng với nhau về dự luật quốc phòng bắt buộc phải thông qua ngay. Phiên bản do Thượng Viện đề xuất có một số điều khoản rất mạnh mẽ liên quan đến Đài Loan, được thượng nghị sĩ Tom Cotton thuộc đảng Cộng Hòa, tiểu bang Arkansas đưa vào.
Nội dung các điều khoản này cho phép chiến hạm Đài Loan ghé thăm các căn cứ quân sự Mỹ, và ngược lại cho tàu Mỹ ghé cảng Đài Loan ; mời Đài Loan tham gia cuộc tập trận quân sự quốc tế« Red Flag » và gia tăng cung cấp phương tiện quốc phòng của Mỹ cho Đài Loan. Phiên bản Hạ Viện nhẹ nhàng hơn, để cho chính quyền Mỹ được linh hoạt hơn trong việc áp dụng.
Khi hai viện Quốc Hội họp lại với nhau, các nhà lập pháp và các trợ lý sẽ phải dung hoà hai phiên bản. Đó là một cuộc đàm phán tế nhị, và các trợ lý rất ghét những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm ảnh hưởng trên cuộc đàm phán.
Trợ lý của một thượng nghị sĩ Mỹ cho biết : « Việc đưa ra những lời đe doạ như vậy và vạch ra “những làn ranh đỏ” đối với ngành lập pháp Mỹ vừa không hữu ích, vừa thiếu tính xây dựng đối với mục tiêu tạo dựng một mối quan hệ mà cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều cần ».
Theo trợ lý này, khi cho rằng phía Mỹ đã vượt qua « làn ranh đỏ » chỉ vì đã đưa ra một dự luật, chính phủ Trung Quốc dường như muốn nói rằng việc họ can thiệp vào tiến trình chính trị nội bộ của Mỹ là một điều thích hợp.
Một số trợ lý khác tại Quốc Hội Mỹ còn cho rằng không có đại sứ quán nào khác dám sử dụng biện pháp đe doạ như là một chiến thuật nhằm gây ảnh hưởng lên Nghị Viện Mỹ, nhất là khi thông qua một văn bản chính thức. Hầu hết các đại sứ quán khác đều tìm cách xây dựng các mối quan hệ và thuyết phục các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ ủng hộ những gì họ tin tốt cho lợi ích đất nước họ. Thế nhưng Trung Quốc lại không làm như vậy.
Trung Quốc đã từng thành công ở nơi khác
Đối với The Washington Post, trong nhiều năm qua, Bắc Kinh đã có cả một chiến lược toàn cầu nhằm gây ảnh hưởng trên tiến trình ra quyết định của các quốc gia khác. Bây giờ thì chiến lược này mới được ghi nhận tại Mỹ.
Dan Blumenthal, cựu quan chức đặc trách châu Á tại Lầu Năm Góc, hiện làm việc tại viện nghiên cứu American Enterprise Institute, xác định « Đây là một chiến dịch gây ảnh hưởng chính trị tập trung và dài hạn, đã tồn tại từ lâu nhưng rõ ràng là đã trở nên thô bạo hơn ».
Theo chuyên gia này, sức ép của Trung Quốc trên các định chế, tổ chức tại các nước khác mang rất nhiều hình thức. Ví dụ, các phái đoàn chính phủ Trung Quốc thường gây áp lực trên các thống đốc tiểu bang Mỹ bằng cách đe dọa cắt bỏ các lợi ích kinh tế nếu những người này tiếp xúc với đức Đạt Lai Lạt Ma, kẻ thù của Trung Quốc.
Tại Úc, hiện đang có một cuộc tranh luận rất lớn về áp lực của Trung Quốc đối với trên các trường đại học Úc, buộc các trường này thay đổi chương trình giảng dạy sao cho phù hợp với đường lối tuyên truyền của Trung Quốc. Còn ở Tây Ban Nha, chính quyền Madrid đã làm dấy lên tranh cãi khi thay đổi luật để hạn chế việc truy tố các nhà lãnh đạo nước ngoài vì vi phạm nhân quyền. Việc thay đổi này bị cho là bắt nguồn từ sức ép của Trung Quốc…
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký