Trung Quốc thắt chặt an ninh trước phiên xử trí thức Duy Ngô Nhĩ

Theo AFP, chính quyền Trung Quốc đã thắt chặt an ninh cao độ xung quanh phiên tòa xử Giáo sư Ilham Tohti, một trí thức tiêu biểu người Duy Ngô Nhĩ bị buộc tội ly khai, mở ra vào hôm nay, 17/9/2014, tại quê hương của ông, khu tự trị Tân Cương.

Một lời kêu gọi trả tự do cho ông Ilham Tohti (tiếng Hoa : Y Lực Ha Mộc • Thổ Hách Đề) được lưu hành trên mạng Twitter. advocacy.globalvoicesonline.org

Phiên tòa diễn ra tại Urumqi, thủ phủ Tân Cương, tỉnh có đa số dân là người Duy Ngô Nhĩ theo Hồi giáo nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Theo ghi nhận của phóng viên AFP có mặt tại chỗ, từ sáng sớm hôm nay, rất đông cảnh sát chống bạo động và an ninh mặc thường phục được triển khai xung quanh khu vực tòa án thành phố.

Nhiều nhà ngoại giao nước ngoài muốn vào dự phiên tòa đã bị từ chối ngay trước phòng xử án. Báo chí quốc tế cũng không được vào dự.

Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ đã lên tiếng đề nghị Bắc Kinh trả tự do cho ông Tohti nhưng không có kết quả.

Là một nhà đấu tranh ôn hòa, dám lên tiếng tố cáo chính quyền Bắc Kinh đàn áp người Duy Ngô Nhĩ, chắc chắn Giáo sư Ilham Tohti sẽ bị tòa tuyên phạt án tù. Với tội danh theo cáo trạng của chính quyền, trí thức người Duy Ngô Nhĩ này có thể phải chịu án từ 10 năm tù đến chung thân.

Đang là giảng viên đại học tại Bắc Kinh, hồi giữa tháng Giêng vừa qua ông Tohti bỗng nhiên bị gọi lên thẩm vấn, sau đó được đưa đến giam tại một nơi kín. Thân nhân của ông tố cáo trong thời gian bị giam giữ, Giáo sư Tohti thường xuyên bị cùm và bỏ đói. Gia đình bên ngoài thì bị an ninh theo dõi chặt chẽ.

Ilham Tohti bị chính quyền buộc tội hoạt động ly khai bởi ông đã lập nên trang web Uighurbiz.net để thông tin bằng hai thứ tiếng Hoa và Duy Ngô Nhĩ về tình hình tại Tân cương. Trang web của ông đã bị chặn từ khi nổ ra các cuộc bạo động sắc tộc năm 2009 trong tỉnh làm gần 200 người chết.

Giáo sư Tohti đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo trí thức và các nhà đấu tranh dân chủ ở Trung Quốc cũng như nhiều tổ chức bảo vê nhân quyền nước ngoài.

Tổ chức Human Rigths Watch lên án phiên tòa xử giáo sư Tohti là « một trò hề pháp lý ».

Tai Trung Quốc, trong những tháng gần đây đã xảy ra nhiều vụ tấn công giết người ở những nơi công cộng. Chính quyền quy trách nhiệm các vụ này cho những phần tử khủng bố người Duy Ngô Nhĩ.

Bắc Kinh đã mở chiến dịch trên quy mô lớn truy quét các phần tử « khủng bố » như vậy và đã thi hành 21 án tử hình cùng nhiều bản án tù nặng.

Các nhà quan sát độc lập ở Trung Quốc nhận định chính sách trấn áp mạnh tay của chính quyền sẽ chỉ gây thêm bất mãn và căng thẳng trong cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ từ lâu nay vẫn cho rằng các hoạt động tôn giáo và văn hóa của họ bị chính quyền trấn áp.