Hai tập đoàn Việt Nam bị tố cáo chiếm đất của Lào và Cam Bốt

Ngày 13/05/2013, tổ chức phi chính phủ Global Witness nêu đích danh Hoàng Anh - Gia Lai và Tập đoàn Công Nghiệp Cao su Việt Nam chiếm đất của nhiều cộng đồng thiểu số tại Lào và Cam Bốt để khai thác trồng cao su. Hai tập đoàn Việt nam đã bác bỏ cáo buộc nói trên.  

Ruộng lúa ở Muang Sing, Lào đang bị các đồn điền cao su lấn chiếm dần. @tripsand.co

Global Witness là một tổ chức chuyên bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên tại các nước nghèo trước nạn khai thác bừa bãi và tệ tham nhũng. Trong thông cáo vừa công bố ngày 13/05/2013 tổ chức này nhấn mạnh là nhiều sắc tộc thiểu số bị chiếm đất do chính quyền địa phương tại Cam Bốt và Lào cấp giấy phép khai thác cho hai tập đoàn nói trên của Việt Nam.

Việt Nam, nước sản xuất cao su lớn thứ ba trên thế giới, liên tục tìm cách đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của Trung Quốc. Theo Global Witness, qua trung gian các chi nhánh thân cận với chính quyền Lào và Cam Bốt, nổi tiếng là tham ô, tập đoàn Hoàng Anh- Gia Lai và Tập đoàn Công Nghiệp Cao su Việt Nam đã trục xuất dân cư trong vùng để chiếm đất.

Đáng chú ý hơn cả, theo tổ chức Global Witness, là cả hai tập đoàn Việt Nam liên quan cùng được Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng trung ương Đức Deutsche Bank yểm trợ. Thậm chí ngân hàng Đức còn đang nắm giữ hàng triệu đô la cổ phần của hai tập đoàn Việt Nam này. Về phần Ngân hàng Thế giới, qua chi nhánh IFC, đã đầu tư rất nhiều vào tập đoàn Hoàng Anh-Gia Lai.

Global Witness tố cáo chính quyền Vientiane và Phnom Penh làm ngơ trước các khung pháp lý về môi trường hay nhân quyền để cấp giấy phép hoạt động cho các tập đoàn Việt Nam. Theo thẩm định của Global Witness, các đồn điền cao su Cam Bốt trải rộng trên 1,2 triệu hecta. Tính từ năm 2003 tới nay, đã có khoảng 400 000 người dân xứ Chùa Tháp bị tịch thu đất để phục vụ mục tiêu phát triển ngành công nghiệp cao su.

Global Witness đòi chính phủ Lào và Cam Bốt chấm dứt hợp tác với hai tập đoàn khai thác cao su của Việt Nam, đồng thời yêu cầu ngân hàng Đức và Ngân Hàng Thế Giới rút lại các khoản đầu tư vào Hoàng Anh-Gia Lai và Tập đoàn Công Nghiệp Cao Su Việt Nam cho đến khi nào tình hình được cải thiện. Trước mắt Deutsche Bank cho biết sẽ tìm hiểu thêm trước khi quyết định. Về phần mình, IFC trực thuộc Ngân Hàng Thế Giới không bình luận.

Liên quan đến hai tập đoàn khai thác cao su Việt Nam, thông cáo của Hoàng Anh - Gia Lai nhấn mạnh tập đoàn này « luôn đóng các khoản thuế quy định và đóng góp vào tiến trình phát triển kinh tế địa phương (…) các chương trình đầu tư nhằm tạo công việc làm cho dân cư trong vùng ».