Philippines sắp tổ chức hội nghị 4 nước ASEAN về vấn đề Biển Đông

Không đầy 24 tiếng đồng hồ sau khi Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Phnom Penh bế mạc, Philippines vào hôm nay, 21/11/2012 loan báo sẽ tổ chức một hội nghị vào tháng 12 tới, tập hợp bốn thành viên ASEAN đang có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông : Việt Nam, Malaysia, Brunei và Philippines. Cuộc họp sẽ diễn ra ở cấp Thứ trưởng Ngoại giao và nhằm mục tiêu tìm kiếm giải pháp đa phương cho tranh chấp Biển Đông, giữa bốn nước Đông Nam Á với nhau và với Trung Quốc.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tại Phnom Penh (REUTERS)

Phát biểu trong một cuộc họp báo tại Manila, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho biết là cuộc họp bốn bên này sẽ mở ra ngày 12/12/2012, và nằm trong những nỗ lực của Manila nhằm thúc đẩy một giải pháp đa phương cho cuộc tranh chấp chủ quyền ngoài Biển Đông. 

Đối với Ngoại trưởng Philippines, giải pháp đa phương là « một trong những phương án khả thi để thúc đẩy hồ sơ này tiến đến một giải pháp hòa bình ». Theo ông del Rosario : « Chúng ta cần phải chú ý đến thực tế là có rất nhiều nước tranh chấp chủ quyền, do đó vấn đề phải được giải quyết một cách đa phương ». 

Trung Quốc như vậy đã không được mời tham gia cuộc họp bốn bên sắp tới đây tại Philippines, cho dù là bên tranh chấp nặng ký nhất, đã đòi hỏi chủ quyền hầu như trên toàn bộ vùng Biển Đông, kể cả trên các vùng sát cạnh bờ biển của các láng giềng Đông Nam Á. Không những thế, Bắc Kinh còn phản bác phương án giải quyết tranh chấp một cách đa phương, mà muốn áp đặt cách giải quyết tay đôi. 

Trong buổi họp báo hôm nay, Ngoại trưởng Philippines đã không ngần ngại bác bỏ chủ trương đàm phán song phương của Trung Quốc. Ông đã nhắc lại rằng sáng kiến cuộc họp bốn bên đã được chính Manila đề xuất lần đầu tiên vào năm ngoái (2011), ngược lại với cách tiếp cận song phương của Trung Quốc mà Philippines hoàn toàn không đồng ý. 

Ông tuyên bố : « Chúng tôi tôn trọng những gì (Trung Quốc) nêu lên, nhưng chúng tôi không chấp nhận điều đó » - tức là đàm phán song phương. Ngoại trưởng Philippines giải thích : « Chúng tôi xem tình hình ở Biển Đông là một mối đe dọa đến sự ổn định và an ninh trong khu vực. » 

Thông báo về cuộc họp bốn bên ASEAN về Biển Đông được Ngoại trưởng công bố một hôm sau khi Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Phom Penh kết thúc, một hội nghị vẫn bị hồ sơ tranh chấp chủ quyền Biển Đông khuấy động cho đến phút chót. 

Nước chủ nhà Cam Bốt đã công khai tuyên bố là tất cả các lãnh đạo ASEAN đều đồng ý rằng không nên "quốc tế hóa" các tranh chấp Biển Đông, điều đã bị Philippines cực lực phản đối, cho rằng không hề có sự nhất trí trên vấn đề đó.