Vụ Đồng Tâm : Dư luận phản ứng mạnh mẽ trước bản án nặng nề

Sau khi tòa sơ thẩm Hà Nội tuyên án vụ « giết người, chống người thi hành công vụ » xảy ra hồi tháng Giêng ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội hôm qua 14/09/2020, với hai bản án tử hình dành cho các bị cáo Lê Đình Công và Lê Đình Chức, dư luận đã có những phản ứng mạnh mẽ. Trên mạng đã xuất hiện ngay một kiến nghị phản đối bản án được cho là « bất công ».

Các bị cáo trong vụ Đồng Tâm tại phiên tòa ở Hà Nội, ngày 14/09/2020. via REUTERS - Doan Tan/VNA

Kiến nghị ký tên nhóm « Công dân hành động » đã thu thập được trên 2.500 chữ ký, « cực lực phản đối bản án bất công » về sự kiện diễn ra vào rạng sáng 09/01/2020 tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm. Theo đó, hàng loạt vấn đề đã bị Hội đồng xét xử bỏ qua. 

Trước hết là tính chất pháp lý của thửa đất 59 hecta tranh chấp tại Đồng Sênh chưa được làm rõ là đất nông nghiệp hay đất quốc phòng. Thứ hai, về tội danh « chống người thi hành công vụ », cơ sở pháp lý nào để lực lượng công an tiến vào Đồng Tâm trong đêm, cấp nào ra quyết định và ai thi hành ?

Thứ ba, căn cứ vào đâu lực lượng cảnh sát đột nhập nhà ông Lê Đình Kình và bắn chết ông trong khi ông Kình không phải là bị can trong bất cứ vụ án nào ? Bên cạnh đó, lý do nào dẫn tới cái chết của ba người cảnh sát, tại sao không cho thực nghiệm điều tra để làm rõ ?

Tại phiên tòa sơ thẩm, lời khai cũng như câu trả lời của các bị cáo bất nhất với kết quả giám định được ghi trong cáo trạng, một số khai rằng họ bị bức cung, nhục hình. Vì sao một số luật sư không được tiếp cận bị can trong quá trình điều tra và tòa không trả hồ sơ để điều tra lại ?

Đặt ra năm câu hỏi trên, bản kiến nghị cho rằng việc điều tra, truy tố có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trình tự thủ tục tố tụng. Những người ký tên « kêu gọi công lý cho bốn người đã thiệt mạng không rõ nguyên do trong sự cố 09/01/2020 » và « cho 29 người dân Đồng Tâm bị tuyên án trong một bản án đầy dấu hiệu oan sai ».

Trên mạng xã hội, đã có nhiều lời phản đối dữ dội sau khi hai án tử hình được tuyên đối với hai người con của ông Lê Đình Kình. Bên cạnh đó một số người cũng ghi nhận việc đa số bị cáo với tội danh « chống người thi hành công vụ » được giảm khá nhiều so với mức án đề nghị. Hầu hết từ mức 3 đến 5 năm tù giam trở thành án treo và được trả tự do ngay tại tòa, trừ bà Bùi Thị Nối bị tăng án, có lẽ vì phản kháng mạnh mẽ tại phiên tòa.

Về phản ứng của các tổ chức quốc tế, ngay sau khi bản án được tuyên hôm qua, ông Phil Robertson, phó giám đốc phụ trách châu Á của Human Rights Watch đã ra tuyên bố phản đối. Thông cáo viết : « Các bản án nặng nề đối với những người giữ đất ở Đồng Tâm, trong đó có hai án tử, không gây ngạc nhiên. Các nhà lãnh đạo Việt Nam nhất quyết muốn tỏ ra cứng rắn tối đa với dân làng Đồng Tâm, vì họ sợ rằng thách thức từ cộng đồng này sẽ lan ra những nơi khác, nếu không xử nặng ».