Bí quyết thành công của Liên hoan Avignon : Sáng tạo và đối thoại

Không phải tình cờ mà hàng năm liên hoan nghệ thuật sân khấu Avignon bán được từ 100.000 đến 150.000 vé vào cửa. Và có đến 10 % du khách nước ngoài tìm đến với thành phố cổ này chỉ để dự festival. Đâu là bí quyết thành công của Festival Avignon ? Câu trả lời : Sáng tạo và đối thoại.

Ban tổ chức Festival Avignon họp báo nhân ngày khai mạc ấn bản 2011. Thanh Hà

« Cùng với các nghệ sĩ, ban tổ chức đã mơ rất nhiều, và đưa những giấc mơ đó vào chương trình liên hoan qua đối thoại » Trên đây là tuyên bố của đồng giám đốc Festival Avignon, Vincent Baudriller nhân buổi họp báo để giới thiệu chương trình của ngày khai mạc liên hoan lần thứ 65.

Nguyên thủy, Festival Avignon là một liên hoan kịch nghệ đương đại. Năm 1947 kịch sĩ Jean Villar và cũng là một đạo diễn nổi tiếng của sân khấu Pháp, đã nẩy sinh ra ý tưởng tạo một không gian riêng biệt cho giới yêu kịch nghệ, để đem lại một cái nhìn « thời đại » đối với những vở kịch cổ điển, để giới thiệu rộng rãi đến công chúng ngôn ngữ của những nhà soạn kịch đương đại.

Sáng kiến mới lạ của Jean Vilar thời đó là dựng sân khấu kịch nghệ ngoài trời, trong khuôn viên khu di sản văn hóa thế giới Palais des Papes : dùng một quần thể kiến trúc thuộc trường phái gothique vào bậc nhất của thế giới làm nền phông, như thể để tôn vinh mỗi sáng tác được diễn ra nơi này. Palais des Papes nằm trong khu thành cổ của Avignon từng là tòa thánh của giáo hội công giáo, nơi đã in đậm dấu ấn của chín vị giáo hoàng ở vào thế kỷ thứ XIV.

Bí quyết thành công thứ hai của Festival Avignon là từ khi được cho ra đời đến nay, ban tổ chức đã không ngừng sáng tạo : Avignon không chỉ có một sân khấu duy nhất. Với năm tháng, liên hoan kịch nghệ sân khấu này đã chọn cho mình đến hơn hai mươi sàn diễn khác nhau, ngay trong trung tâm thành phố cũng như ở các vùng lân cận. Nhờ vậy Avignon được mệnh danh là sân khấu lớn nhất thế giới. Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, sân khấu được biết đến nhiều nhất vẫn là sân chính của khu di tích Palais des Papes.

Thêm vào đó Avignon là liên hoan duy nhất mà khản giả có thể vừa ôn lại những tác phẩm để đời của Shakespeare, Racine hay Tennessee Williams, vừa khám phá những tác giả, những nghệ sĩ chưa thành danh. Festival Avignon luôn chủ trương sân khấu phải là một không gian của sự sáng tạo và chương trình năm nay đã phản ánh được điều này.

Avignon cũng là nơi mà sáng lập viên Jean Vilar đã sớm xóa bỏ biên giới kể cả về mặt địa lý lẫn nghệ thuật : Ngay từ năm 1966, Festival Avignon đã mời nhà biên đạo múa Maurice Béjart nhập cuộc hay một số nhà làm phim như đạo diễn Jean Luc Godard, François Truffaut.

Với thời gian, ngày nay, liên hoan sân khấu Avignon, không còn là độc quyền của kịch nghệ, mà đã trở thành liên hoan của những nghệ thuật sân khấu, từ múa rối đến thể loại ca nhạc kịch hay kịch câm ...

Trong 65 năm vừa qua, cũng đã có rất nhiều các nghệ sĩ sân khấu từ năm châu hội tụ về các sàn diễn Avignon. Thể theo tinh thần đó, để khai mạc chương trình liên hoan đêm nay, ban tổ chức chọn giới thiệu đến khán giả Festival Avignon lần thứ 65 vở hài kịch « Le Suicidé – Kẻ tự vẫn » của tác giả người Nga Nicolai Erdman.

Chiều nay đạo diễn Arthur Nauzyciel trình làng vở kịch Jan Karski dựa trên tiểu thuyết của nhà văn Yannick Haenel nói về ký ức khi bị chìm vào quên lãng.