Mỹ không ủng hộ Nam Sudan, nếu có đảo chính

Từ ngày 15/12/2013, xung đột sắc tộc bùng nổ tại Cộng hòa Nam Sudan, khiến hàng trăm người chết và hàng chục ngàn người phải lánh nạn. Cộng đồng quốc tế lo ngại quốc gia Châu Phi trẻ nhất hành tinh – vừa ra đời năm 2011 – rơi vào cảnh huynh đệ tương tàn. Hôm qua, 21/12, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama yêu cầu chính quyền Nam Sudan bảo đảm an ninh cho kiều dân Mỹ và cảnh báo sẽ ngừng ủng hộ Nam Sudan, nếu phe nổi dậy đảo chính quân sự.

Binh sĩ Quân đội giải phóng nhân dân Nam Sudan tại thủ đô Juban, 20/12/2013 REUTERS

Tổng thống Obama, đang trong kỳ nghỉ tại Hawaii, liên tục được thông báo về vụ tấn công nhắm vào ba phi cơ quân sự Mỹ, tại Nam Sudan, khiến bốn binh sĩ bị thương. Theo tin từ Bộ Quốc phòng Mỹ, ba phi cơ lên thẳng CV-22 Ospreys bị trúng đạn từ các vũ khí hạng nhẹ, khi tìm cách hạ cánh để sơ tán các kiều dân Mỹ gần thành phố Bor, nơi quân nổi loạn của cựu Phó Thủ tướng Riek Machar kiểm soát. Khoảng 40.000 người đang phải tỵ nạn tại các cơ sở của Liên Hiệp Quốc trên khắp đất nước vì bạo loạn. Riêng tại thủ đô Juba, đã có ít nhất 500 người thiệt mạng. 

Hôm nay, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon yêu cầu ngừng ngay lập tức các bạo lực tại Nam Sudan. Ông kêu gọi Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir và thủ lĩnh lực lượng nổi loạn, cựu Phó Tổng thống Riek Machar, « tìm một giải pháp chính trị cho khủng hoảng ». Trước đó, ngày 19/12, Tổng thống Mỹ cũng đã đưa ra lời kêu gọi tương tự. 

Nam Sudan là một quốc gia đa sắc tộc. Xung đột vũ trang vừa nổ ra liên quan đến hai sắc tộc chủ yếu, người Dinka và người Nuer. Tổng thống Salva Kiir (thuộc sắc tộc Dinka, chiếm khoảng 10 đến 25% dân số) cáo buộc cựu Phó Tổng thống Riek Machar (thuộc sắc tộc Nuer, chiếm từ 5 đến 10% dân số) âm mưu đảo chính. Cựu Phó Tổng thống Riek Machar vừa bị cách chức vào tháng 7/2013. 

Hôm qua, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nam Sudan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết hai bên đã thảo luận về việc chấm dứt mọi bạo động sắc tộc tại Nam Sudan, vấn đề bảo đảm an toàn cho các kiều dân Mỹ, cũng như số phận của hàng nghìn người đang phải tỵ nạn vì xung đột.