Liên Hiệp Châu Âu kỷ niệm 20 năm kết nạp các nước Đông Âu

Cách đây đúng 20 năm, ngày 01/05/2004, Liên Hiệp Châu Âu  kết nạp cùng lúc 10 thành viên mới, hầu hết là những nước Cộng sản Đông Âu cũ. Từ 15 nước, Liên Âu có 25 thành viên, dân số tăng thêm 20%. 

Các trẻ em vẫy cờ Liên Hiệp Châu Âu và cờ các nước thành viên mới tại Strasbourg, Pháp, ngày 03/05/2024. © FREDERICK FLORIN / AFP

Trả lời RFI ngày 01/05, chính trị gia người Ý Romani Prodi, lúc đó là chủ tịch Ủy Ban Châu Âu và là một trong những kiến trúc sư của quá trình kết nạp chưa từng có trong lịch sử Liên Âu, nhớ lại « cả quá trình dài », « vấn đề kinh tế tưởng là khó khăn nhất nhưng cuối cùng lại là tư pháp, truyền thông và các quyền cơ bản » « vì rất nhiều nước là thành viên của Khối Vacxava trước đây và không thực sự quen với cách vận hành « bình thường » của các cơ quan truyền thông ».

Ngoài vấn đề tồn đọng lớn nhất hiện nay là Hungary, ông Romani Prodi đánh giá sự tập trung kinh tế đã thành công 100%, tập trung dân chủ đã thành công 95%. Trong số 10 nước gia nhập đại gia đình Liên Âu năm 2004, Latvia là một trong ba nước vùng Baltic, vừa mới thoát khỏi 50 năm Liên Xô chiếm đóng. Sau 20 năm, Latvia khẳng định vị trí trên trường quốc tế và hoàn thành quá trình chuyển đổi kinh tế, theo ghi nhận qua phóng sự của thông tín viên RFI Marielle Vitureau :

Trên đường phố Riga, vài lá cờ châu Âu được treo rải rác nhắc lại cách đây đúng 20 năm, Latvia gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Nhưng hiện giờ, các buổi kỷ niệm diễn ra kín đáo hơn, chỉ có lễ thượng cờ châu Âu lúc bình minh. Liên Hiệp Châu đã trở thành một phần đời sống thường nhật, như trong cuộc sống của giáo sư đại học Janis Ikstens.

Ông cho biết : « Đối với tôi, đi lại trở nên dễ dàng hơn vì không cần thị thực. Tôi đã tranh thủ để kết nối liên lạc với đồng nghiệp ở các nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu ».

Kinh tế của đất nước có gần 2 triệu dân đã chuyển mình trong vòng 20 năm. Bà Inna Steinbuka, đứng đầu một văn phòng tư vấn về kinh tế, nhận định : « Trong vòng 20 năm, GDP bình quân đầu người đã vượt từ 45% mức trung bình châu Âu lên thành 71%, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề, như thiếu đầu tư vào giáo dục và y tế ».

Hiện nay, điều quan trọng tại Latvia đó là an ninh. Và việc này đòi hỏi cần mở rộng thêm khối Liên Âu, kể cả kết nạp Ukraina. Tại đây, không ai nghi ngờ điều đó và đang làm mọi cách để biến mong ước thành hiện thực.