Tòa Án Công Lý Quốc Tế xử vụ Nam Phi kiện Israel phạm tội "diệt chủng" ở Gaza

Tòa Án Công Lý Quốc Tế, trụ sở tại La Haye, định chế tư pháp cấp cao nhất của Liên Hiệp Quốc, hôm nay 11/01/2024 bắt đầu đợt xét xử vụ Israel bị Nam Phi tố cáo có « các hành vi diệt chủng » ở dải Gaza, những cáo buộc mà tổng thống Israel xem là « ghê tởm và phi lý ».

Những người ủng hộ Nam Phi kiện Israel phạm tội "diệt chủng" tại Gaza tập trung trước Tòa án Tối cao Western Cape, Cape Town, Nam Phi, ngày 11/01/2024. REUTERS - ESA ALEXANDER

Vụ xét xử theo đơn kiện hồi tháng 12/2023 của Nam Phi dựa trên « Công ước Liên Hiệp Quốc về diệt chủng » có từ năm 1948 sau Đệ nhị Thế chiến và đại nạn Holocaust thảm sát người Do Thái. Cả Israel và Nam Phi đều là các bên ký kết công ước.

Theo AFP, trong tài liệu 84 trang, Nam Phi « thẳng thừng » lên án  vụ tấn công của tổ chức Palestine Hamas hôm 07/10/2023 trên lãnh thổ Israel, nhưng tố cáo Israel vi phạm « Công ước Liên Hiệp Quốc về diệt chủng » và các hành động của Israel được tiến hành để « hủy diệt một phần đáng kể nhóm dân tộc, chủng tộc và sắc tộc Palestine ».

Đại diện Israel và Nam Phi ra điều trần tại Tòa Án Công Lý Quốc Tế vào hôm nay và ngày mai 11-12/01. Các phiên điều trần này sẽ tập trung vào yêu cầu của Nam Phi về các biện pháp khẩn cấp buộc Israel ngừng các chiến dịch quân sự tại Gaza trong khi Tòa Án Công Lý Quốc Tế xử lý hồ sơ vụ kiện, có thể kéo dài tới nhiều năm. Cuối ngày hôm qua, Brazil và Colombia đã bày tỏ ủng hộ yêu cầu này Nam Phi. Ngoài ra, Nam Phi yêu cầu Israel cho phép các chiến dịch nhân đạo, chấm dứt hành vi cưỡng bức di tản người Palestine…

Do đây là một hồ sơ khẩn cấp, Tòa Án Công Lý Quốc Tế có thể ra phán quyết về « các biện pháp tạm thời » sau vài tuần nữa. Nhưng điều đáng nói là dù phán quyết của Tòa Án Công Lý Quốc Tế mang tính ràng buộc về pháp lý, không thể bị kháng án, nhưng Tòa lại không có quyền thực thi các quyết định. Xin nhắc lại là tháng 03/2022, Tòa Án Công Lý Quốc Tế đã ra lệnh cho Nga « ngừng ngay lập tức » cuộc chiến xâm lược Ukraina, nhưng Matxcơva vẫn phớt lờ, chiến tranh Ukraina sắp sang một năm mới.

Một dân biểu Israel ủng hộ Nam Phi

Yêu cầu của Nam Phi cũng đã được một dân biểu Israel công khai ủng hộ. Ông Ofer Cassif cũng tố cáo các hành động của Israel tại dải Gaza.

Từ Jerusalem, thông tín viên RFI Sami Boukhelifa đã đến gặp và phỏng vấn vị dân biểu này :

"Ông Ofer Cassif không "chống lại Israel" và thậm chí tự coi mình là "một người yêu nước thực thụ". Dân biểu đảng Cộng Sản Israel đã bày tỏ lập trường ủng hộ Nam Phi kiện Israel ra Tòa Án Công Lý Quốc Tế.

Ông khẳng định : "Tôi không làm việc đó để chống Israel, mà ngược lại, là vì Israel. Hành động của tôi chống lại chính phủ Israel, nhưng bản thân chính phủ này cũng đang chống lại Israel".

Ông Ofer Cassif đấu tranh cho quyền tự quyết của các dân tộc. Ông nói: "Người Palestine có quyền sống trong hòa bình trên chính đất nước của họ". Và chính phủ Israel, vẫn bị ông coi "phát xít", "đang ngăn chặn điều này".

Ông nói: "Tôi giữ nguyên phát biểu của mình. Và tôi không phát biểu theo kiểu hô khẩu hiệu. Tôi nói điều này như một giáo sư giảng giải về chủ nghĩa phát xít ở trường đại học. Phát xít là gì? Đó là sự phủ nhận quyền của các cá nhân, đi ngược lại nền dân chủ và đặt quốc gia lên trên hết. Đó là sự cổ vũ cho chủ nghĩa quân phiệt, cho bạo lực như là một phương tiện chính trị". 

Vậy Israel có phạm tội diệt chủng ở Gaza không? Dân biểu Ofer Cassif rả lời : “Từ quan điểm pháp lý, tư pháp sẽ trả lời cho câu hỏi này”. Ông nói thêm : "Ngược lại, nếu định nghĩa tổng quát hơn của diệt chủng thì chúng ta thấy đã những dấu hiệu diệt chủng ở Gaza.” 

Tuyên bố của ông Ofer Cassif bị nhiều người lên án ở Israel. Dân biểu thuộc các đảng khác đã tiến hành thủ tục để loại ông khỏi Hạ Viện".