Tổ chức Nobel rút ý định mời đại sứ Nga, Belarus và Iran dự lễ trao giải Nobel

Trong thông báo hôm nay, 02/09/2023, Tổ chức Nobel cho biết sẽ không mời các đại sứ Nga, Belarus và Iran đến dự lễ trao giải Nobel ngày 10/12/2023, sau khi bị chỉ trích mạnh mẽ.

Ảnh minh họa: Huy chương Nobel được trưng bày tại một buổi lễ ở New York, ngày 08/12/2020. AP - Angela Weiss

Thông cáo của tổ chức ghi rõ : « Chúng tôi đã chọn lặp lại biện pháp đặc biệt của năm 2022, nghĩa là không mời các đại sứ Nga, Belarus và Iran đến dự lễ trao giải. » 

AFP nhắc lại, hôm thứ Năm, 31/08/2023, Tổ chức Nobel cho biết năm nay này sẽ mời tất cả các đại sứ hiện diện tại Thụy Điển, gồm cả các đại sứ Nga, Belarus và Iran, đến dự lễ trao giải nhằm tạo điều kiện cho đối thoại hòa bình. Nhưng nhã ý này của tổ chức đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích, từ thủ tướng Thụy Điển cho đến chính quyền Kiev, vì lời mời này bị xem là đi ngược với « các giá trị của Alfred Nobel ». 

Trong mùa giải Nobel 2022, hai đại sứ Nga và Belarus đã không được mời vì cuộc chiến tranh Ukraina, còn đại sứ Iran cũng vắng mặt do cuộc trấn áp làn sóng phản đối chính quyền Teheran.

Từ Stockholm, thông tín viên đài RFI, Carlotta Morteo giải thích thêm : 

« Thế giới ngày càng bị chia rẽ, và không gian đối thoại đang bị thu hẹp », giám đốc điều hành Quỹ Nobel nói tóm tắt như thế nhằm biện minh cho quyết định chìa tay thân thiện. 

Ủy ban Na Uy, cơ quan trao giải Nobel Hòa Bình, cũng có cùng lập luận. Thư ký của ủy ban cho rằng, xin trích, « điều khó chịu cho các đại diện của những nhà nước chuyên chế, những chính quyền trấn áp dân tộc mình, hay gây chiến, là phải có mặt tại chỗ để nghe những thông điệp này hơn là không được mời dự lễ. »  

Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Ukraina đã phản ứng, cho rằng điều này trước hết khơi dậy « cảm giác không bị trừng phạt », đồng thời kêu gọi Ủy ban Noel rút lời mời, nhằm hậu thuẫn cho những nỗ lực cô lập nước Nga. 

Thủ lĩnh phe đối lập Belarus sống lưu vong, Svetlana Tikhanovskaia, cũng phẫn nộ không kém, nhắc lại rằng giải Nobel Hòa bình năm 2022, luật sư người Belarus Ales Bialiatski, vẫn đang bị chế độ Lukashenko cầm tù.  

Tại Thụy Điển, thủ tướng Ulf Kirstersson, cho biết ông « rất ngạc nhiên ». Ông nói :  «Tôi có lẽ sẽ không làm như thế, nếu tôi phải lo việc mời khách ». Nhưng ông không nói rõ có sẽ tẩy chay lễ trao giải hay không, như quyết định mà lãnh đạo các đảng cánh tả, đảng Xanh, cánh trung và cực hữu đã thông báo.