Cử tri Kazakhstan bầu lại tổng thống sau một năm đen tối

Ngày 20/11/2022, gần 12 triệu cử tri Kazakhstan đi bầu lại tổng thống. Ông Kassym-Jomart Tokayev, cầm quyền từ năm 2019, quyết định tổ chức bầu cử trước thời hạn với hy vọng nắm thêm một nhiệm kỳ. Chiến thắng này sẽ giúp ông củng cố quyền lực sau một năm đen tối vì các cuộc bạo động đẫm máu hồi tháng Giêng và cuộc chiến phe phái không thương tiếc với người tiền nhiệm Nursultan Nazarbayev.

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev (trái) đi bầu cử tại thủ đô Astana, ngày 20/11/2022. AP - Muhtor Holdorbekov

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay của tổng thống Tokayev, vẫn tự nhận là « nhà cải cách », « người duy nhất thống nhất đất nước », là giảm những bất bình đẳng xã hội sâu sắc có nguy cơ đẩy Kazakhstan vào hỗn loạn, trong khi quốc gia Trung Á giầu chất đốt, vẫn nổi tiếng là ổn định.

Đặc phái viên RFI Guelia Pevzner tường trình từ Amalty :

« Cuộc bầu cử diễn ra hôm nay được tổ chức trước thời hạn. Tổng thống đương nhiệm Kassym-Jomart Tokayev thông báo trước đó là ông rút ngắn nhiệm kỳ 2 năm, nhưng đề xuất là từ giờ nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 7 năm và chỉ được kiêm nhiệm một lần duy nhất.

Đất nước Kazakhstan đang phải đối đầu với cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng. Ngoài lạm phát phi mã, phải kể đến những căng thẳng ít được che giấu giữa phe Tokayev và phe của người tiền nhiệm Nursultan Nazarbayev, nắm quyền lực từ năm 1990 và vẫn còn rất mạnh.

Kết quả cuộc bầu cử là có thể dự đoán được và người dân dửng dưng tiếp nhận. Năm nhà đối lập tranh cử đều không được xã hội dân sự biết đến và thậm chí có thể sẽ không nhận được 2% số phiều.

Điều đặc biệt là cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh các sự kiện đẫm máu hồi tháng Giêng khi các tay súng bắn tỉa đã bắn vào người biểu tình. Về mặt chính thức, có hơn 230 người chết nhưng con số có thể còn cao hơn nhiều. Dù vậy, không một cuộc điều tra độc lập nào được tiến hành. Hiện giờ, xã hội dân sự yêu cầu đưa thủ phạm ra ánh sáng nhưng chính quyền không có ý định làm vậy ».