Khủng hoảng chính trị : Irak có nguy cơ chìm trong nội chiến

Khủng hoảng chính trị trầm trọng tại Irak. Các cuộc giao tranh giữa hai lực lượng vũ trang đối lập ở « Vùng Xanh » ở Bagdad đã khiến 23 người chết trong vòng 24 giờ. Đến sáng 30/08/2022, lực lượng an ninh Irak cho biết đã nắm lại quyền kiểm soát khu vực hành chính quốc gia và đại sứ quán phương Tây, nơi vốn được bảo vệ nghiêm ngặt nhất.

Các thành viên lực lượng Saraya al-Salam, thuộc phe của giáo sĩ Shiite Moqtada al-Sadr, trong cuộc đụng độ với lực lượng an ninh Iraq tại Vùng Xanh của Baghdad, ngày 30/08/2022. AFP - AHMAD AL-RUBAYE

Theo AFP, xung đột bắt đầu khi những người ủng hộ giáo sĩ theo hệ phái Shia Moqtada Sadr tràn vào Điện Cộng Hòa, nơi có trụ sở của Hội đồng Bộ trưởng ở « Vùng Xanh » hôm 29/08, sau khi thủ lĩnh của họ thông báo rút khỏi chính trường. Đây là nhân vật không thể thiếu vắng trên chính trường Irak hiện nay.

Quân đội và lực lượng Hached Al Chaabi -  một liên minh vũ trang thân Iran và được đưa vào lực lượng an ninh chính quy của Irak – đã dùng lựu đạn hơi cay đuổi người của Moqtada Sadr. Cuộc đấu súng giữa hai bên khiến ít nhất 23 người thuộc phe Moqtada Sadr thiệt mạng và 380 người bị thương. Các chính đảng, cũng như nhiều nước trên thế giới kêu gọi hai bên đối thoại và lập lại trật tự.

Trong cuộc bầu cử lập pháp hồi tháng 10/2021, ông Moqtada Sadr đã giành thắng lợi, nhưng từ đó, Irak vẫn không lập được chính phủ, không có tổng thống lẫn thủ tướng. Tuy nhiên, quyết định rút khỏi chính trường của ông Moqtada Sadr có thể trở thành « con dao hai lưỡi ». Trả lời đài RFI ngày 30/08, ông Adel Bakawan, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về Irak của Pháp, phân tích :

« Từ vài tháng nay, Moqtada Sadr đã chuẩn bị hành động này. Quyết định rút lui mang tính chiến thuật vì không phải là lần đầu tiên ông Moqtada Sadr thông báo rút khỏi chính trường, ít nhất đã 2-3 lần ông làm như vậy. Hiện giờ, ông lôi kéo đông đảo người ủng hộ ông xuống đường trước những bất đồng trong chính phủ, cũng như việc Iran không ngừng can thiệp rõ ràng vào Irak, không ngừng áp đặt các lựa chọn của chính phủ, của các nghị sĩ, thậm chí cả chính sách kinh tế.

Quyết định của ông Moqtada Sadr là một chiến thuật nhưng rủi ro vì ông phải đối mặt với một lực lượng dân quân được vũ trang tốt với hậu thuẫn của Iran. 23 người chết trong ngày hôm qua (29/08) và hôm nay (30/08) không phải do quân đội quốc gia mà do chính lực lượng dân quân thân Iran này đã tấn công người biểu tình trong « Vùng Xanh ».

Ông Moqtada Sadr cũng có một lực lượng dân quân khoảng 17 đến 18.000 người nhưng họ không được vũ trang hiện đại, không được huấn luyện tốt như lực lượng dân quân thân Iran. Vì thế, nếu xảy ra một cuộc nội chiến ở Irak, đó sẽ lại là một cuộc chiến giữa hệ phái Shia và người ủng hộ Sadr ».