Liên Hiệp Quốc kêu gọi Mỹ ngừng phong tỏa các tài khoản của Afghanistan

Afghanistan đứng trước nguy cơ khủng hoảng nhân đạo, Liên Hiệp Quốc kêu gọi chương trình cứu trợ khẩn cấp « chưa từng có trong lịch sử » cho một quốc gia, với 5 tỉ đô la. Hôm qua, 13/01/2022, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres một lần nữa kêu gọi Mỹ và Ngân hàng Thế giới chấm dứt phong tỏa các tài khoản của Afghanistan tại nước ngoài.  

Một bé trai đứng cạnh xe chở đầy cà rốt ở Balkh, phía tây bắc Mazar-i-Sharif, 22/12/2021, vào thời điểm mà Afghanistan đang phải đối mặt với sự sụp đổ nền kinh tế. Mohd RASFAN AFP

Trong cuộc họp báo tại New York, người đứng đầu Liên Hiệp Quốc khằng định : « Hoa Kỳ có vai trò rất quan trọng, bởi phần lớn hệ thống tài chính thế giới vận hành bằng đô la », và « hiện có một khối lượng lớn tiền (của Afghanistan) bị phong tỏa tại Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới ». Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh là, trong những tháng gần đây, tuy tiền bắt đầu được giải tỏa, nhưng « cần phải đưa nhanh chóng hơn tiền mặt vào nền kinh tế, để tránh một sự sụp đổ, dẫn đến nạn đói, nghèo khó, đẩy hàng triệu người vào cảnh cùng quẫn ». Không có các hỗ trợ khẩn cấp, rất nhiều người Afghanistan có thể sẽ không thể sống qua được mùa đông khắc nghiệt. 

Từ nhiều năm nay, Afghanistan sống dựa vào viện trợ quốc tế, chiếm đến 43% GDP, và 90% ngân sách quốc gia. Ngày 07/01, chính quyền Hồi Giáo Afghanistan kêu gọi toàn thế giới hỗ trợ khẩn cấp.  

Hiện tại, Hoa Kỳ đang phong tỏa khoảng 9,5 tỉ đô la dự trữ của Ngân hàng Trung ương Afghanistan, tương đương một nửa GDP của nước này năm 2020. Cho đến nay, chính quyền Washington làm ngơ trước yêu cầu của chính quyền Taliban, đòi hỏi quyền được sử dụng khoản tiền này để chấn hưng kinh tế và cứu đói 23 triệu dân, chiếm khoảng 55% dân số, theo ước tính của Liên Hiệp Quốc.  

Gây áp lực với chính quyền Taliban

Giữa tháng 9/2021, một tháng sau khi Taliban chiếm Kabul, Hoa Kỳ quyết định phong tỏa 9 tỉ đô la của Afghanistan ở nước ngoài. Đây là biện pháp để gây áp lực với chính quyền Hồi Giáo cực đoan, buộc Taliban phải tôn trọng các quyền căn bản của người dân, đặc biệt quyền phụ nữ. 

Song song với thông điệp kêu gọi Mỹ dỡ bỏ phong tỏa tài khoản, lãnh đạo Liên Hiệp Quốc cũng một lần nữa kêu gọi chế độ Taliban « công nhận và bảo vệ các quyền căn bản của phụ nữ, và trẻ em gái ».  

Cuộc họp báo nói trên được tổ chức hai ngày sau khi Liên Hiệp Quốc đưa ra đề nghị cộng đồng quốc tế đóng góp khẩn cấp 5 tỉ đô la, hỗ trợ Afghanistan. Ngay sau khi, Liên Hiệp Quốc đưa ra kêu gọi, chính quyền Mỹ cam kết đóng góp 300 triệu đô la viện trợ nhân đạo cho Afghanistan.