Nobel Hòa Bình 2021 vinh danh tự do báo chí

Giải Nobel Hòa Bình 2021 được trao cho hai phóng viên : bà Maria Ressa người Philippines và nhà báo Nga Dmitri Mouratov. Trong thông cáo hôm 08/10/2021, Ủy Ban Nobel tại Na Uy nhấn mạnh, giải thưởng này nhằm vinh danh hai phóng viên « can đảm đấu tranh vì quyền tự do ngôn luận » tại Philippines và Nga, họ đồng thời là đại diện cho những tiếng nói bảo vệ tự do báo chí trên toàn thế giới  

Ảnh ghép minh họa : Nhà báo Nga Dmitri Muratov (T), tổng biên tập tờ Novaya Gazeta và nhà báo Philippines Maria Ressa, đồng sáng lập trang Rappler, được Viện Hàn Lâm Na Uy trao giải Nobel Hòa Bình, ngày 08/10/2021. AP - Mikhail Metzel/Aaron Favila

Bà Maria Ressa, 58 tuổi, là đồng sáng lập viên báo mạng Rappler hồi 2012. Phương tiện truyền thông này đã xoáy vào « chiến dịch chống ma túy gây nhiều tranh cãi và đẫm máu do chính quyền của (tổng thống Philippines, Rodrigo) Duterte » tiến hành.

Về phần phóng viên Mouratov, 59 tuổi, ông là một trong những người đã thành lập và cũng là tổng biên tập của tờ báo độc lập Novaya Gazeta. « Từ nhiều thập niên qua, Dmitri Mouratov bảo vệ tự do ngôn luận tại Nga trong những điều kiện khó khăn nhất ». Vẫn theo Ủy Ban Nobel, bà Ressa cũng như đồng nghiệp Nga Mouratov, « đại diện cho tất cả các phóng viên bảo vệ lý tưởng này ở mọi nơi trên thế giới mà nền dân chủ và tự do báo chí phải đối mặt với những điều kiện càng lúc càng bất lợi ».

Điện Kremlin gửi lời chúc mừng đến nhà báo Dmitri Mouravov nhấn mạnh đến « sự can đảm » và « tài năng » của một trong hai giải Nobel Hòa Bình 2021. Về phần đại sứ Mỹ tại Matxcơva, ông John J. Sullivan cũng có lời « chúc mừng » một « người bạn » dám « nói lên sự thật với chính quyền Nga ».

Báo Novaya Gazeta đã có những bài điều tra về các vụ hành quyết không xét xử nhắm vào những người đồng tính tại Tchetchenia. Cũng tờ báo này tham gia vào vụ điều tra của nhóm phóng viên quốc tế trong vụ mang tên "Panama Papers", tiết lộ về những thiên đường thuế khóa.

AFP nhắc lại Novaya Gazeta liên tục bị chính quyền Nga gây áp lực. Từ khi bắt đầu hoạt động năm 1993, sáu phóng viên của tờ báo này đã bị sát hại. Trong số đó có bà Anna Politovskaia. Hôm qua 07/10/2021 là đúng kỷ niệm 15 năm ngày nữ phóng viên Politovskaia với nhiều bài điều tra về tình hình tại Tchetchenia và những vụ vi phạm nhân quyền, bị ám sát.

Chưa bao giờ Ủy Ban Nobel Hòa Bình vinh danh quyền tự do báo chí. Hai khôi nguyên năm nay đã vượt qua 329 đối thủ được đề xuất để nhận giải thưởng cao quý này. Theo truyền thống, danh sách đó luôn được Viện Hàn Lâm Oslo giữ kín.