Hạt nhân Iran: Tổng thống ôn hòa Rohani lép vế trước phe bảo thủ

Trong cuộc đối đầu giữa Nghị Viện, hiện do phe bảo thủ chống phương Tây tại Iran thống trị, và tổng thống Hassan Rohani, chủ trương một cách tiếp cận hòa dịu hơn với phương Tây sau chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ của ứng viên đảng Dân Chủ Joe Biden - một người ủng hộ việc Hoa Kỳ trở lại thỏa thuận hạt nhân - tổng thống Iran có vẻ như đang thất thế.

Ảnh minh họa: Tổng thống Iran Hasssan Rohani trong cuộc họp báo tại Bern (Thụy Sĩ) ngày 03/07/2018. AP - Peter Klaunzer

Dấu hiệu cụ thể của xu thế này là sự kiện hôm 02/12/2020, Nghị Viện Iran đã thông qua một dự luật cứng rắn trên vấn đề hạt nhân.

Từ thủ đô Iran, thông tín viên Siavosh Ghazi phân tích:

Sau nhiều ngày đọ sức giữa hành pháp và Nghị Viện, Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Tối Cao, định chế tập hợp các quan chức chính trị và quân sự cao nhất của đất nước, đã ủng hộ Nghị Viện Iran trong việc thông qua luật về vấn đề hạt nhân.

Điều mỉa mai là Hội Đồng này lại do chính tổng thống Hassan Rohani, người đã chỉ trích đạo luật, làm chủ tịch. Là người chủ trương một đường lối mềm dẻo, ông Hassan Rohani đã liên tiếp tung ra nhiều tín hiệu hòa hoãn kể từ sau chiến thắng của ông Joe Biden, người ủng hộ việc Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân với Iran và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt do Washington áp đặt trong những năm gần đây.

Tuy nhiên, tổng thống tân cử Mỹ lại muốn siết chặt thêm các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và hạn chế chương trình tên lửa đạn đạo của Teheran. Đối với những người trong phe bảo thủ Iran, thân cận với lãnh tụ Hồi Giáo tối cao của Iran, các đòi hỏi đó không thể chấp nhận được.

Luật về hạt nhân được Nghị Viện thông qua buộc chính phủ phải tiếp tục làm giàu uranium 20% và lắp đặt các máy ly tâm cực kỳ hiện đại, những điều đi ngược lại thỏa thuận hạt nhân.

Theo luật này, nếu các nước phương Tây không thực hiện các biện pháp cụ thể trong vòng hai tháng để cho phép Iran có quan hệ ngân hàng bình thường với phần còn lại của thế giới và xuất khẩu dầu hỏa của mình, nước này sẽ giảm bớt hợp tác với Cơ Quan Năng Lượng Nguyên Tử Quốc Tế.

Các nước vùng Vịnh đòi được tham khảo trên hồ sơ hạt nhân Iran

Cũng liên quan đến hồ sơ hạt nhân Iran, Ả Rập Xê Út vào hôm qua 05/12/2020 khẳng định rằng các quốc gia vùng Vịnh phải được tham khảo đầy đủ một khi chính quyền của tổng thống tân cử Mỹ Joe Biden quay trở lại Thỏa Thuận Hạt Nhân năm 2015.

Trả lời phỏng vấn của hãng tin Pháp AFP, ông Faisal bin Farhan, ngoại trưởng Ả Rập Xê Út cho rằng chỉ có tham khảo các nước trong vùng thì mới có thể có được một thỏa thuận bền vững.