Thổ Nhĩ Kỳ chuyển đổi bảo tàng thành nhà thờ Hồi Giáo

Hôm qua, 10/07/2020, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thông báo là viện bảo tàng Hagia Sophia, nguyên là một nhà thờ Chính Thống Giáo Đông Phương, sẽ được chuyển đổi thành nhà thờ Hồi Giáo, bất chấp các cảnh báo của nước ngoài.

Một góc bên ngoài công trình Hagia Sophia tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ được chuyển thành nhà thờ Hồi Giáo. Ảnh chụp ngày 02/07/2020. REUTERS - MURAD SEZER

Tòa án hành chính cấp cao nhất của Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp nhận yêu cầu của nhiều hiệp hội, hủy bỏ quyết định của chính phủ năm 1934 cấp cho Hagia Sophia quy chế của một viện bảo tàng. Ngay sau phán quyết nói trên, tổng thống Erdogan thông báo công trình kiến trúc từng là nhà thờ Chính Thống Giáo Đông Phương sẽ được mở cửa cho tín đồ Hồi Giáo vào cầu nguyện.

Là một trong những công trình lớn, tiêu biểu cho kiến trúc Byznatine, được xây dựng vào thế kỷ 6, Hagia Sophia, nằm tại Istanbul, được tổ chức UNESCO xếp vào danh sách di sản thế giới. Đây cũng là một trong những địa điểm tham quan thu hút nhiều du khách nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ, với 3,8 triệu người đến chiêm ngưỡng vào năm 2019.

Sau khi Constantinople bị đế quốc Ottoman chiếm năm 1453, Hagia Sophia được chuyển thành nhà thờ Hồi Giáo, trước khi trở thành một viện bảo tàng vào năm 1934. Vào lúc đó, lãnh đạo của nước Cộng Hòa Thổ Nhĩ Kỳ non trẻ, Mustafa Kemal muốn « tặng » công trình kiến trúc này cho nhân loại.

Nhiều quốc gia, nhất là Nga và Hy Lạp, cũng như Pháp và Hoa Kỳ, đã cảnh báo Ankara là không nên biến Hagia Sophia thành nhà thờ Hồi Giáo. Đây là dự án mà tổng thống Erdogan, thuộc đảng Hồi Giáo bảo thủ, đã vận động từ lâu.

Hôm qua, các nước nói trên đã có phản ứng ngay. Hy Lạp lên án « với một sự cứng rắn nhất » quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ, xem đây là « một sự khiêu khích đối với thế giới văn minh ». Hoa Kỳ cho biết rất « thất vọng », còn Pháp thì tỏ ý « lấy làm tiếc ».

Cho dù du khách vẫn tiếp tục được vào tham quan Hagia Sophia, việc công trình kiến trúc quan trọng của lịch sử Thiên Chúa Giáo biến thành nhà thờ Hồi Giáo đang gây ra những căng thẳng tôn giáo. Giáo Hội Chính Thống Giáo Nga tỏ ý lấy làm tiếc là mối quan ngại của hàng triệu tín đồ Thiên Chúa Giáo đã không được tòa án Thổ Nhĩ Kỳ lắng nghe.