Canada đình chỉ hiệp định dẫn độ và xuất khẩu thiết bị quân sự sang Hồng Kông

Sau Hoa Kỳ, Anh Quốc, giờ đến lượt Canada tỏ thái độ cứng rắn sau việc Trung Quốc ban hành luật an ninh quốc gia mới. Chính quyền Ottawa ngày 03/07/2020 thông báo tạm ngưng hiệp định dẫn độ với Hồng Kông cũng như xuất khẩu trang thiết bị quân sự « nhạy cảm ».

Thủ tướng Justin Trudeau trong một cuộc họp báo tại thủ đô Ottawa, Canada ngày 22/06/2020. REUTERS - Blair Gable

Trong buổi họp báo, thủ tướng Justin Trudeau khẳng định lập trường tin tưởng rằng nguyên tắc « một đất nước, hai chế độ » là nền tảng bảo đảm cho Hồng Kông có những quyền tự do mà không nơi nào khác ở Trung Quốc được hưởng.

« Quan ngại cho tình hình ở Hồng Kông » sau việc chế độ cộng sản Trung Quốc quyết tâm áp đặt một đạo luật gây tranh cãi, thủ tướng Trudeau cho biết Canada sẽ « xử lý việc xuất khẩu các mặt hàng nhạy cảm sang Hồng Kông cùng một cách như xuất khẩu các mặt hàng này sang Trung Quốc. Canada sẽ không cho phép xuất khẩu các mặt hàng quân sự nhạy cảm sang Hồng Kông »

Vẫn theo ông Trudeau, Canada chấp nhận nguyên tắc « một quốc gia, hai chế độ » không chỉ vì sự an toàn của 7,5 triệu người dân Hồng Kông, mà còn vì 300 ngàn công dân Canada đang sinh sống » tại đặc khu. Do vậy, trong những ngày sắp tới, chính quyền Ottawa sẽ cho « xem xét các biện pháp có thể đưa ra để bảo đảm an ninh cho các công dân của mình, nhất là trên phương diện di dân ».

Họp báo cùng thủ tướng Trudeau, ngoại trưởng Canada François-Philippe Champagne, giải thích rõ « vai trò điểm trung chuyển thế giới của Hồng Kông được xây dựng dựa trên nền tảng này. Nay cơ sở đó không còn nữa, Canada buộc phải đánh giá lại các chính sách hiện có đối với Hồng Kông. »

Ngay sau những thông báo của Canada cho đình chỉ hiệp ước dẫn độ, chính quyền Hồng Kông đã có những phản ứng gay gắt. Lãnh đạo an ninh của Hồng Kông, ông John Lee, trong một chương trình phát thanh yêu cầu « chính phủ Canada phải giải thích rõ trước Nhà nước Pháp quyền và với thế giới vì sao Canada sẽ cho phép những người bỏ trốn được trút bỏ trách nhiệm của họ theo luật định ». Lãnh đạo Tư Pháp Hồng Kông, bà Teresa Cheng, cũng đồng thanh cho rằng quyết định này của Canada đã thật sự vi phạm luật quốc tế.