Vụ va chạm tàu tại Biển Đông: Philippines có thể trục xuất đại sứ Trung Quốc

Sau những sự cố « nghiêm trọng nhất » trong những năm gần đây tại vùng biển có tranh chấp chủ quyền giữa Philippines và Trung Quốc hồi cuối tuần qua, hôm nay 11/12/2023 bộ Ngoại Giao Philippines thông báo triệu đại sứ Trung Quốc tại Manila Hoàng Khê Liên (Huang Xilian) lên để trao công hàm phản đối. Rất có thể đại sứ Trung Quốc sẽ bị trục xuất khỏi Philippines.

Tàu tuần duyên Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công vào một tàu của Philippines gần bãi cạn Scarborough, khu vực tranh chấp ở Biển Đông, ngày 09/12/2023. © AP/Philippine Coast Guard

Hãng tin Pháp AFP trích lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Philippines Teresita Daza cho biết đã gửi công hàm triệu đại sứ Trung Quốc tại Manila lên để phản đối sau khi trong hai ngày liên tiếp (9 và 10/12/2023), đã xảy ra nhiều vụ va chạm giữa tàu của hai nước.

Hình ảnh tuần duyên Philippines thu được cho thấy tàu Trung Quốc đã dùng vòi rồng uy hiếp các tàu tiếp liệu của Philippines thi hành nhiệm vụ tại bãi cạn Scarborough (đảo Hoàng Nham, theo tên gọi của Trung Quốc) và Second Thomas (Bãi Cỏ Mây). Hai tàu chở hàng tiếp liệu của Philippines đã bị tàu hải cảnh Trung Quốc « đâm vào » ở Bãi Cỏ Mây trong khu vực quần đảo Trường Sa. Phó giám đốc Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Philippines Jonathan Malaya trong cuộc họp báo sáng nay (11/12) khẳng định những sự cố vừa qua thể hiện chiến thuật « làm căng thẳng leo thang nghiêm trọng nhất » trong những năm gần đây. Trước đó, tổng thống Ferdinand Marcos Jr. khẳng định « không một quốc gia nào khác ngoại trừ Philippines đủ tư cách chính đáng để hoạt động ở bất kỳ nơi nào trong vùng biển Tây Philippines », tên Manila gọi Biển Đông.

Phản ứng của Trung Quốc và Mỹ

Trong một thông cáo hôm 11/12, Bắc Kinh bác bỏ những cáo buộc nói trên của Manila, nhấn mạnh đến « tính chuyên nghiệp » và phản ứng « chừng mực » của lực lượng hải cảnh Trung Quốc. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mao Ninh khẳng định Trung Quốc đã hành xử « trong khuôn khổ luật pháp quốc tế ». Sự hiện diện cũng như cách ứng xử của hải cảnh Trung Quốc hoàn toàn « hợp pháp », bởi vì theo Bắc Kinh, tàu Philippines đã « xâm nhập trái phép hải phận của Trung Quốc ». Bắc Kinh sẽ « tiếp tục các hoạt động để bảo vệ trật tự » ở khu vực quần đảoTrường Sa.  

Về phía Hoa Kỳ, bộ Ngoại Giao ngay hôm qua (10/12) đã kêu gọi Trung Quốc chấm dứt lối hành xử « nguy hiểm và gây bất ổn » tại Biển Đông. Việc tàu Trung Quốc dùng vòi rồng uy hiếp tàu Philippines và ngăn cản họ thi hành nhiệm vụ là điều « bất hợp pháp ». Washington cam kết sẽ bảo vệ đồng minh trong trường hợp Manila « phải đối mặt với một cuộc xung đột vũ trang ».