Trung Quốc biến Tân Cương thành phòng thí nghiệm công nghệ theo dõi người Duy Ngô Nhĩ

Trong một cuộc điều tra mới mà kết quả được công bố hôm nay, 04/05/2023, tổ chức bảo vệ nhân quyền của Mỹ Human Rights Watch đã vạch trần cách thức công an Trung Quốc sử dụng các công nghệ tinh vi để theo dõi người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm thiểu số Hồi Giáo khác, đặc biệt là tại Tân Cương, nhân danh cuộc chiến chống khủng bố.

Ảnh tư liệu : Một trại giam ở Tân Cương, Trung Quốc, ngày 23/04/2021. © AP/Mark Schiefelbein

Trả lời phỏng vấn của RFI, bà Maya Wang, nhà nghiên cứu về Trung Quốc tại Human Rights Watch, nhấn mạnh đến một thực trạng là ở vùng Tân Cương hiện nay, chỉ cần nghe kinh Coran qua điện thoại là có thể bị bắt. Theo bà, tổ chức Human Rights Watch thu thập được bằng chứng về điều này sau khi nghiên cứu hàng chục nghìn tập tài liệu chính thức của Trung Quốc.

“Chúng tôi đã xem xét 50.000 tệp tài liệu mà công an Trung Quốc dán nhãn là mang tính chất bạo lực hoặc cực đoan. Hơn một nửa, 57%, chỉ là các văn bản tôn giáo, bao gồm cả việc đọc kinh Koran, vốn không hề mang tính cực đoan hoặc kích động bạo lực. Hầu hết các tư liệu này đều bị coi là khủng bố.”

Điện thoại thông minh đã trở thành công cụ chính để theo dõi cư dân. Một ví dụ: ở Urumqi, thủ phủ của Tân Cương với 3,5 triệu dân, cảnh sát đã xem xét kỹ lưỡng hơn một triệu chiếc điện thoại 11 triệu lần, chỉ trong vỏn vẹn 9 tháng:

“Điều gây sốc trong cuộc điều tra của chúng tôi là quy mô và tốc độ của việc công an phân tích nội dung chứa đựng trong điện thoại. Nhà Nước Trung Quốc luôn muốn đi xa hơn, và ở mỗi giai đoạn, người ta càng thâm nhập đời tư nhiều hơn, qua đó xóa bỏ thêm nhiều quyền tự do hơn”.

Tổ chức Human Rights Watch đã kêu gọi Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc tiến hành một cuộc điều tra quốc tế và độc lập ở Tân Cương, nhưng Bắc Kinh đã từ chối.