Biển Đông : Philippines quan ngại việc Trung Quốc cải tạo bốn thực thể ở Trường Sa

Hôm nay, 21/12/2022, Philippines cho biết « vô cùng quan ngại » về một báo cáo mới cho thấy Trung Quốc đã cải tạo ít nhất 4 thực thể ở Biển Đông. Hôm qua, hãng tin Mỹ Bloomberg đưa tin Trung Quốc đang tìm cách lập nguyên trạng mới khi bồi đắp nhiều đảo nhân tạo quanh quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp, dù chưa rõ Bắc Kinh có tìm cách quân sự hóa các đảo đó hay không.

Ảnh vệ tinh chụp Đá Én Đất ( Eldad Reef ), quần đảo Trường Sa, Biển Đông, ngày 04/11/2022. © AFP - SATELLITE IMAGE ©2022 MAXAR TECHNOLOGIES

Theo một số chuyên gia được Bloomberg trích dẫn, lực lượng tầu dân quân, dưới sự chỉ đạo của chính quyền Bắc Kinh, đã tiến hành hoạt động xây dựng tại bốn thực thể không có người ở tại quần đảo Trường Sa trong một thập niên qua. Một số khu vực đã được mở rộng diện tích gấp 10 lần trong những năm gần đây.

Tại khu vực Đá Én Đất (Eldad Reef, phía bắc quần đảo Trường Sa), nhiều khối đất mới đã xuất hiện. Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy nhiều lỗ lớn, các đống đất đá và dấu vết của máy xúc thủy lực, được cho là hoạt động từ năm 2014 ở khu vực này. Trung Quốc cũng tiến hành những hoạt động tương tự ở bãi Anh Nhơn (Lankiam Cay), nơi một thực thể đã được gia cố với một bức tường rào mới chỉ trong vài tháng. Một số hình ảnh khác cho thấy những thay đổi rõ ràng ở Đá Ba Đầu (Whitsun Reef) và Đá Hoài Ân (Sandy Cay), hai khu vực trước đây thường xuyên chìm dưới nước khi thủy triều lên. 

Trong thông cáo ngày 20/12, bộ Ngoại Giao Philippines bày tỏ « quan ngại sâu sắc vì những hoạt động như vậy đi ngược lại với cam kết kềm chế trong Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông và Phán quyết của Tòa Trọng tài La Haye năm 2016 », đồng thời yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền khác điều tra thêm. Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila hôm nay khẳng định những thông tin của Bloomberg là « sai sự thật ».

Philippines "không từ bỏ một cm2 lãnh thổ"

Theo AFP, sự kiện này diễn ra chỉ một tuần sau khi bộ Quốc Phòng Philippines bày tỏ quan ngại về việc nhiều tầu Trung Quốc xuất hiện ở Đá Khúc Giác (Iroquois Reef) và Bãi Sa Bin (Sabina Shoal), hai khu vực mà Manila đều khẳng định chủ quyền. Lúc đó, quyền bộ trưởng Quốc Phòng Jose Faustino khẳng định, « chỉ thị » của tổng thống Marcos Jr « rất rõ » : « Chúng tôi sẽ không từ bỏ một cm2 lãnh thổ nào của Philippines ». Dù thừa nhận có « bất đồng » với Manila, nhưng đại sứ quán Trung Quốc không đề cập trực tiếp đến hoạt động của số tầu trên.

Trước đó, bộ Ngoại Giao Philippines đã gửi công hàm ngoại giao đến Bắc Kinh để phản đối tầu của hải cảnh Trung Quốc vào tháng 11/2022 « dùng vũ lực » để thu giữ các mảnh vỡ từ một tên lửa Trung Quốc và được tầu Philippines vớt lên. Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila đã bác bỏ cáo buộc « sử dụng vũ lực », khẳng định chỉ thu hồi các mãnh vỡ nói trên sau khi « tham vấn hữu nghị ».

Sau hai sự cố đó, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Mỹ tái khẳng định sự ủng hộ của Washington với Manila và kêu gọi Bắc Kinh « tôn trọng luật pháp quốc tế ». Trung Quốc thì cáo buộc Hoa Kỳ sử dụng tranh chấp ở Biển Đông để « gây rắc rối ».