Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

100 năm ngày sinh của tác giả Pierre Delanoë

Đăng ngày:

Một mai không có anh (Et si tu n’existais pas), Mặt trời đã tắt (Il est mort le Soleil), Di sản tình yêu (L’amour en héritage), Dòng sông tuổi nhỏ (La Maritza), tất cả những bài hát đó đều có cùng một tác giả. Sinh thời, Pierre Delanoë đã đặt lời cho khoảng năm ngàn ca khúc. Nếu còn sống, vào năm 2018, ông sẽ ăn mừng sinh nhật bách niên, tròn 100 tuổi.

Sinh năm 1918, Pierre Delanoë từng viết lời cho hơn 5.000 ca khúc
Sinh năm 1918, Pierre Delanoë từng viết lời cho hơn 5.000 ca khúc www.sacem.fr
Quảng cáo

Trong làng nhạc Pháp, Pierre Delanoë (1918-2006) là tác giả của rất nhiều bài hát lập kỷ lục số bán. Trong số 5.000 bản nhạc do ông đặt lời nguyên tác hay phóng tác từ các ca khúc ngoại quốc, có tới 250 bản nhạc cực kỳ ăn khách, qua ít nhất là 40 giọng ca hàng đầu của làng nhạc Pháp trong bốn thập niên liền từ cuối những năm 1950 cho tới đầu những năm 1990. Thành ra có người nói đùa rằng : khi nói về Delanoë nên lập danh sách những nghệ sĩ chưa từng hát lời của ông, như vậy đỡ mất thời gian hơn.

Tuy là một tác giả có lượng sáng tác phong phú dồi dào (ngoài ca khúc ông còn viết thêm tiểu thuyết, truyện trinh thám), nhưng Pierre Delanoë lại chính thức vào nghề sáng tác khá trễ, năm ông 33 tuổi.

Sinh trưởng tại Paris trong một gia đình nghèo, ông được ăn học tới nơi tới chốn. Sau khi đỗ bằng cử nhân luật, ông được tuyển làm công chức Sở Thuế Vụ. Thời thanh niên ông đã từng thử vào nghề ca hát khi lập một ban nhạc với người anh rể. Nhưng sau nhiều lần gặp thất bại, ông đành phải gác giấc mơ nghệ sĩ qua một bên.

Mãi tới khi ông gặp nam ca sĩ Gilbert Bécaud, hai người thành công nhờ hợp tác với nhau từ năm 1953 trở đi, thì lúc đó Pierre Delanoë mới đệ đơn xin thôi việc để dành trọn thời gian cho sáng tác. Tên tuổi của Pierre Delanoë gắn liền với nam ca sĩ Gilbert Bécaud. Cặp bài trùng này đã làm việc với nhau trong một thời gian dài để cho ra đời nhiều bài hát chẳng những ăn khách ở Pháp mà còn nổi tiếng trên thế giới, từng được giới nghệ sĩ quốc tế ghi âm lại trong nhiều thứ tiếng.

Chẳng hạn như các nhạc phẩm Et Maintenant (What now my love), Je t’appartiens (Let it be me), C’est en septembre (September Morn) qua các tiếng hát như Frank Sinatra, Elvis Presley, Liza Minelli hay là Neil Diamond… Trong nhóm sáng tác này còn có tác giả Maurice Vidalin L’amour est mort (Love on the Rocks) và nhà thơ Louis Amade (Quand il est mort le Poète). Cùng nhau, bộ ba này đã viết lên những trang tình ca đẹp nhất của làng nhạc Pháp.

Vào năm 1955, Pierre Delanoë lúc ấy 37 tuổi tham gia vào dự án thành lập đài phát thanh Europe 1 (bên cạnh nhà sản xuất Louis Merlin). Qua các chương trình như Musicorama, ông chủ trương giới thiệu các tài năng mới so với thế hệ đi trước là Piaf, Brel, Brassens, Trenet, Ferré… Vào năm 1957, ông sáng tác cho Gilbert Bécaud bản nhạc Salut Les Copains (Thân chào các bạn), tựa bài hát này sau đó được đặt cho chương trình phát thanh (của Daniel Filipacchi) trên đài Europe 1 và tờ báo cùng tên, chuyên giới thiệu nhạc trẻ những năm 1960.

Có thể nói là về vai vế, Pierre Delanoë thuộc vào hàng cha chú nhưng ông vẫn ủng hộ, khuyến khích các tài năng trẻ thời bấy giờ. Cũng như tác giả Aznavour, ông đã từng sáng tác cho các thần tượng những năm 1960, trong đó có Sylvie Vartan (La Maritza 1968), France Gall (Ne sois pas si bête 1964), Françoise Hardy (La rue des coeurs perdus 1969), Richard Anthony (Lundi Lundi 1966), Michel Polnareff (Le bal des Laze 1969), Claude François (C’est de l'eau, c’est du vent 1969)… Uống nước nhớ nguồn, nhiều nghệ sĩ thành danh trong làng nhạc những năm 1960 & 1970 cho tới giờ vẫn còn đi hát, có thể cảm ơn tác giả này.

Giai đoạn huy hoàng nhất trong sự nghiệp sáng tác của Pierre Delanoë là vào những năm 1970, do vào thời đó ông tham gia vào các nhóm sáng tác chuyên viết các bản nhạc ăn khách cho các giọng ca đình đám nhất thời bấy giờ : ngoài hai giọng ca nữ Dalida và Nana Mouskouri, ông còn đặt lời cho các bài hát cực kỳ nổi tiếng qua tiếng hát của Joe Dassin (L’été Indien, Et si tu n’existais pas, À toi, Le café des trois colombes...) hay của Michel Sardou (Le France, La Java de Broadway, Les Vieux Mariés…)

Nguyên tác hay phóng tác, cái tài đặt lời tiếng Pháp của Pierre Delanoë càng giúp cho giai điệu thêm hay. Trong quyển hồi ký mang tựa đề "La vie en chantant" (Cuộc đời qua tiếng hát), Pierre Delanoë cho biết ông lấy ngẫu hứng sáng tác trong cuộc sống thường nhật, ca từ ý tưởng đôi khi xuất phát từ một hình ảnh, một đoạn phim, một tình huống mà ông bắt gặp trong đời sống hàng ngày. Thời thanh niên, ông cho biết ông đã đọc rất nhiều sách, nhưng tới khi bắt đầu viết lách, ông lại chuyển sang học hỏi các bộ môn nghệ thuật khác để tránh vay mượn, tránh bị ảnh hưởng trong cách dùng câu chữ.

Pierre Delanoë định nghĩa nghề sáng tác như nghề thợ may đo, ca từ chẳng những phải vừa khít với giai điệu, mà còn phải hợp với phong cách diễn đạt cũng như cách nhã chữ của từng giọng ca. Cái tài may đo ấy giúp cho Pierre Delanoë đan từng câu dệt từng chữ, như người thợ khéo tay trỗ tài thêu may trên gấm vóc lụa là, cho giai điệu thướt tha phút chốc thêm mượt mà.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.