Charles Aznavour, vẫn miệt mài « đưa nước Pháp theo gót giày »

Vào tuổi này, biết bao « đồng nghiệp » của ông đã thành người thiên cổ, nhưng mặc dù đã 92 cái xuân xanh, Charles Azanour không chỉ vẫn sống mạnh khoẻ, vẫn yêu đời như thuở 20, mà thậm chí vẫn còn lưu diễn khắp thế giới, và vừa mới đưa một vở nhạc kịch của ông sang chinh phục khán giả Mỹ ! Trong lịch sử âm nhạc thế giới hiếm có ai đứng trên sân khấu lâu như Aznavour và không chỉ hát và sáng tác, ông còn là diễn viên, nhà văn, nhà ngoại giao !

Bìa dĩa nhạc sinh nhật 90 tuổi của Charles Aznavour.

Sinh ngày 22/05/1924 tại Paris trong một gia đình nghệ sĩ gốc Armenia, Charles Aznavour tên thật là Shahnourh Varinag Aznavourian, đã đi hát và diễn kịch từ năm 9 tuổi. Được nữ danh ca Edith Piaf chú ý và nâng đỡ từ năm 1946, cho đi lưu diễn ở Pháp và Mỹ chung với đoàn Compangnons de la chanson, nhưng đến thập niên 1950, Aznavour mới bắt đầu nổi tiếng.

Tuy trước đó đã sáng tác một số bài, nhất là cho nam danh ca Gilbert Becaud, nhưng ca khúc « Sur ma vie » mà ông viết vào năm 1956 khi trình diễn lần đầu tiên tại rạp Olypmpia ở Paris mới thật sự là bài hát ăn khách đầu tiên của ông. Mặc dù lúc đó không ít người chê bai ông cả về giọng hát lẫn ngoại hình, Aznavour vẫn ký hết hợp đồng này đến hợp đồng khác và từ đó sự nghiệp âm nhạc của ông cất cánh, đặc biệt là với ca khúc « Je m’voyais déjà », sáng tác năm 1960 và được ông trình bày lần đầu tiên vào một đêm tháng 12 năm đó.

Nội dung bài hát nói về một chàng nghệ sĩ trẻ từ quê lên tỉnh mong gầy dựng tên tuổi, nhưng ước mơ bất thành. Tối hôm ấy, khi ông hát xong « Je m’voyais déjà », ban đầu khán giả chẳng có phản ứng gì, Aznavour bước vào trong, nản chí vô cùng, muốn bỏ ngay nghiệp ca hát, nhưng khi trở lại sân khấu chào khán giả lần chót, cả rạp vỗ tay vang dội !

Trong suốt thập niên 1960, Aznavour liên tục « sản xuất » những bài hát ăn khách, đa số là với nội dung nói về tình yêu hay về một thời đã qua như « Hier encore », « La Bohème », « Emmenez-moi » hay « Et pourtant », một trong những ca khúc rất quen thuộc với khán giả Việt Nam, được nhạc sĩ Phạm Duy đặt lời Việt với tựa « Anh vẫn biết »

Kể từ năm 1988, sau trận động đất kinh khủng ở Armenia, Aznavour lập ra một tổ chức mang tên « Aznavour vì Armenia » để giúp quê hương ông tái thiết. Đất nước Armenia biết ơn ông cho nên vào năm 2001 đã đặt tên Aznavour cho một quảng trường ở thủ đô Erevan. Thậm chí tượng của ông đã được dựng lên ở thành phố Gyumri, nơi bị động đất tàn phá nặng nề nhất. Không chỉ được cấp quốc tịch Armenia, Charles Aznavour còn đã được tổng thống nước này bổ nhiệm làm đại sứ Armenia tại Thụy Sĩ và đại diện thường trực của Armenia tại Liên Hiệp Quốc ở Genève.

Nhưng không chỉ ở Pháp hay ở quê hương Armenia của ông, mà tên tuổi của Aznavour còn đã trở nên quen thuộc với khán giả ở nhiều nước, như ở Hoa Kỳ, đến mức mà vào năm 1998, ông đã được đài truyền hình CNN và độc giả khắp thế giới của trang mạng Times Online bầu chọn là « Nghệ sĩ tạp kỹ của thế kỷ », qua mặt cả Elvis Presley và Bob Dylan.

Aznavour cũng rất được hâm mộ tại Nhật từ suốt thập niên 1960, khi ông đến trình diễn lần đầu tiên tại đây, thậm chí được các fan tôn thờ như một vị thánh sống. Tháng 6/2016, ông vừa trình diễn 3 buổi ở Tokyo và Osaka và đã được khán giả tán thưởng nhiệt liệt. Trả lời phỏng vấn sau đêm trình diễn ở Tokyo, Aznavour cho biết ông rất muốn sang sống ở Nhật, vì người dân nước này ai cũng lễ phép và nơi nào cũng sạch sẽ, rất hợp với tính tình của ông.

Nhưng trước mắt chính là khán giả Hoa Kỳ mà Aznavour muốn chinh phục trở lại, nên từ 5 năm qua đã cùng với các nghệ sĩ Mỹ xây dựng vở nhạc kịch “My Paris”, với cốt truyện là cuộc đời của họa sĩ Pháp Henri de Toulouse-Lautrec ( 1864-1901). Tham vọng của Aznavour đưa cái hồn của Paris năm 1900 đến với sân khấu nhạc kịch Broadway của Mỹ. Buổi trình diễn đầu tiên của vở “My Paris” tại một nhà hát ở bang Connecticut vào tháng 05/2016 đã khán giả tán thưởng nồng nhiệt, báo hiệu thành công của vở nhạc kịch này tại Hoa Kỳ.

Với 70 năm ca nhạc, hơn 100 triệu album được bán trên khắp thế giới, Aznavour vẫn không mệt mỏi « đưa nước Pháp theo gót giày » như lời ông từng thổ lộ với các nghệ sĩ Mỹ. Và đúng là chính nhờ người ca nhạc sĩ gốc Armenia này mà âm nhạc nước Pháp lan tỏa khắp thế giới, qua những ca khúc nay đã trở thành bất hủ như « La bohême ».