Mỹ - Ukraina : Nhà Trắng công bố nội dung cuộc điện đàm giữa Trump và Zelensky

Ngày 25/09/2019 Nhà Trắng công bố nội dung cuộc điện đàm ngày 25/07, giữa nguyên thủ Mỹ và tổng thống Ukraina. Cách nay hai hôm, đảng Dân Chủ đối lập thông báo mở điều tra luận tội theo thủ tục phế truất vì nghi ngờ tổng thống Donald Trump yêu cầu đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky can thiệp nhằm triệt hạ một đối thủ tiềm tàng khi ra tranh cử thêm một nhiệm kỳ thứ hai.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky, New York, ngày 25/09/2019 REUTERS/Jonathan Ernst

Đối thủ đó là cựu phó tổng thống Joe Biden, ứng cử viên nặng ký nhất hiện nay của đảng Dân Chủ.

Trong cuộc điện đàm với tổng thống Ukraina, ông Trump đã yêu cầu ông Zelensky "để ý" đến cuộc điều tra liên quan tới Hunter Biden, con trai của Joe Biden. Trước đây, Hunter Biden từng là thành viên hội đồng quản trị của tập đoàn khí đốt Ukraina Burisma và bị nghi ngờ có dính líu đến một vụ tham nhũng.

Cũng trong cuộc điện đàm này, ông Trump chính thức "nhờ vả" Volodymyr Zelensky "giúp đỡ" một việc khác, liên quan đến một vụ thâm nhập hộp thư điện tử của bên đảng Dân Chủ. Chính hồ sơ này là yếu tố dẫn tới nghi án ông Trump thông đồng với Nga để đắc cử hồi năm 2016.

Theo tiết lộ của báo chí, tổng thống Trump nói thẳng với ông Zelensky là Kiev "rất thạo về hồ sơ này" và ông muốn là chính quyền Ukraina liên lạc trực tiếp với bộ Tư Pháp Hoa Kỳ và với luật sư của Donald Trump là cựu thị trưởng New York, Rudy Giuliani.

Riêng với hai điểm vừa nêu, tổng thống Donald Trump bị cáo buộc cầu viện một quốc gia can thiệp nhằm phục vụ lợi ích chính trị cá nhân. Đáng nói hơn nữa là quyết định của Nhà Trắng công bố cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Mỹ và Ukraina diễn ra đúng vào lúc, bên lề Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc lần đầu tiên hai ông Trump và Zelensky gặp nhau. Ông Trump bác bỏ tất cả những cáo buộc của bên đảng Dân Chủ đối lập.

Thông tín viên đài RFI Eric de Salve giải thích :

Lại một màn săn lùng phù thủy. Tổng thống Donald Trump bình luận như trên một ngày sau khi cuộc điều tra theo thủ tục truất phế được mở ra. Ông nói thêm : "Thực là một trò đùa. Truất phế tổng thống chỉ vì vậy thôi sao ? Chỉ vì tôi đã có một cuộc điện đàm tuyệt vời ? Tôi không đe dọa ai hết, không gây áp lực. Không có những chuyện đó. Đây chỉ là một trò đùa".

Dù vậy chính cuộc điện đàm với Volodymyr Zelensky là điểm khởi đầu của thủ tục phế truất. Nhà Trắng công bố nội dung cuộc trao đổi và cho thấy là ông Donald Trump đã yêu cầu đồng nhiệm Ukraina cho mở điều tra về đối thủ Joe Biden. Thực vậy, ông Trump tố cáo ứng viên có nhiều triển vọng của bên đảng Dân Chủ này đã gây áp lực để cách chức một chưởng lý Ukraina trong thời gian ông Biden là phó tổng thống Hoa Kỳ năm 2014, qua đó bảo vệ con trai mình tránh khỏi bị điều tra về một vụ án tham nhũng. Con trai cựu phó tổng thống Biden từng làm việc cho một tập đoàn khí đốt của Ukraina.

Donald Trump còn bị tố cáo gây áp lực với Ukraina qua việc dọa cắt khoản viện trợ quân sự 400 triệu đô la cho chính quyền Kiev. Một trong những dân biểu có thế lực bên đảng Dân Chủ coi đe dọa này không khác gì kiểu làm ăn của các băng đảng Mafia. Về phía đảng Cộng Hòa, thái độ của ông Donald Trump gây hoang mang. Thượng nghị sĩ Mitt Romney đánh giá chuyện này hết sức đáng lo ngại. Thế nhưng để truất phế tổng thống Trump, bên đảng Dân Chủ đối lập phải thuyết phục được 20 thượng nghị sĩ của bên đảng Cộng Hòa, một kịch bản ít có thể xảy ra vào lúc này.