Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị tái tranh cử trong thế thượng phong

Từ Panama City Beach, nơi giành được 70% phiếu bầu vào năm 2016, Donald Trump loan báo chiến dịch tranh cử tổng thống nhiệm kỳ hai 2020. Cho dù bị truyền thông trong nước chê bai, quốc tế công kích, chủ nhân Nhà Trắng vẫn được tuyệt đại đa số cử tri Cộng Hoà ủng hộ triệt để.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại thành phố Panama, bang Floride, ngày 08/05/2019. REUTERS/Kevin Lamarque

Một năm trước bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, Donald Trump thông báo ra tranh nhiệm kỳ hai. Không phải ngẫu nhiên mà chủ nhân Nhà Trắng chọn điểm hẹn là Panama City Beach ở tiểu bang « mặt trời » Florida.

Năm 2016, trong thế « ngựa về ngược », tại đơn vị này, Donald Trump giành được tỷ lệ cao nhất, 70% số phiếu. Ngày 09/05/2019, trước một đám đông nhiệt tình với khẩu hiệu « thêm 4 năm nữa ! » và « Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại ! », tổng thống Donald Trump không giấu lạc quan, mơ chiến thắng vinh quang : « Sau 2016 tuyệt vời, chúng ta sẽ thành công 2020 ».

Cũng với phong cách quen thuộc, mà người ủng hộ gọi là « tự tin » còn người ghét thì nói là « tự kiêu », Donald Trump không nói một lời nào về nội dung chương trình hành động mà chỉ tập trung tấn công vào các đối thủ và sau đó nhấn mạnh thành tích kinh tế. Đòn đầu tiên đánh vào các nghị sĩ Dân Chủ tham gia vào cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp, sau đó lên án truyền thông « đưa tin vịt » và cuối cùng là ông chế nhạo một số ứng cử viên tiêu biểu của đảng Dân Chủ trong vòng sơ bộ (L’Express, L’Opinion).

Cho dù bị bên trong chê bai và bên ngoài công kích, uy tín của chủ nhân Nhà Trắng vẫn không bị suy giảm. Đâu là những yếu tố giúp Donald Trump bình chân như vại ?

Mọi con đường đều dẫn đến… kinh tế Mỹ

Điểm nổi bật của chủ nhân Nhà Trắng là thành quả gần 30 tháng nhiệm kỳ một : kinh tế tiếp tục tăng trưởng, tỷ lệ thất nghiệp xuống đến mức thấp kỷ lục 3%. Theo các kết quả thăm dò công luận, nhờ thành quả kinh tế này mà chủ nhân Nhà Trắng được 91% cử tri Cộng Hoà và 45% cử tri Mỹ nói chung tin cậy.

Nhà báo Phạm Trần : Những khuyết điểm của Donald Trump điều hành nước Mỹ cũng như cách đối xử với đồng minh trong hai năm vừa rồi thì mình đã biết, ông ấy làm phiền lòng nhiều đồng minh Tây phương nhất là ba nước Pháp, Đức và Anh. Thế nhưng, về đối nội thì Donald Trump đã làm được nhiều việc để làm thay đổi tình hình nước Mỹ.

Điều cơ bản và hấp dẫn người dân Mỹ nhất là nạn thất nghiệp giảm xuống gần như là dưới mức 3% và kinh tế tăng trưởng rất nhanh. Hơn thế nữa, số người đi làm có mức thu nhập trung bình cũng nhiều hơn. Ở thôn quê, tuy một vài nơi tỷ lệ thất nghiệp còn cao, 5% hay 6%, nhưng nhìn chung người dân thấy tình hình rất phấn khởi.

Theo kiểm chứng của New York Times, trong hai năm qua, ông Donald Trump nói sai sự thật « 10.000 lần ». Tuy nhiên, do đâu mà những phê bình chỉ trích của báo chí, tố Donald Trump nói dối, hứa mà không làm, không tác động đến suy nghĩ của thành phần ủng hộ viên vô điều kiện. Mị dân hay chiến thuật đối phó với đối thủ chính trị ?

Nhà báo Phạm Trần : Ông Donald Trump là người khi thấy có vấn đề nào hấp dẫn đối với người dân thì ông ấy nói mà nhiều khi ông nói không đúng sự thật, nói mà không làm. Nhưng đó là chiến thuật. Thí dụ, năm 2016, Donald Trump hứa xây bức tường biên giới Mỹ-Mêhicô ngăn cản làn song di dân từ Nam Mỹ. Cho đến bây giờ ông không được Quốc Hội chi tiền. Với tư cách lãnh đạo hành pháp, ông lấy tiền của bộ này bộ kia chuyển vào ngân sách xây tường. Đối với công chúng thì đó là điều thành công của Donald Trump.

Thứ hai là Donald Trump chỉ đưa ra những quyết định ngắn hạn, hấp dẫn cử tri, còn có làm hay không thì « hạ hồi phân giải ». Chuyện này cũng có lý do, bởi vì ông chỉ được Thượng Viện ủng hộ cho nên bất cứ kế hoạch nào cũng sẽ bị Hạ viện tấn công ngay lập tức.

Phải đợi khi tranh cử nhiệm kỳ hai thật sự thì lúc đó ông mới đưa kế hoạch dài hạn. Đó là chiến thuật của ban tham mưu tổng thống, không để lộ bài cho đối thủ tấn công.

Trong diễn văn ngày 09/05 tại Florida, tổng thống Donald Trump đặc biệt chế nhạo hai ứng cử viên lớn tuổi nhất của đảng Dân Chủ là Bernie Sanders và nhất là cựu phó tổng thống Joe Biden, thuộc thế hệ của chủ nhân Nhà Trắng. Theo nhà báo Phạm Trần, Donald Trump có vẻ e ngại cựu phó của Barack Obama.

Nhà báo Phạm Trần : Trong số các ứng cử viên của đảng Dân Chủ, người nổi nhất bây giờ không phải là Bernie Sanders. Bởi vì Bernie Sanders đã ra tranh cử sơ bộ vào năm 2016, bị thất bại và nhường chỗ cho bà Hillary Clinton. Người có cơ hội được đảng Dân Chủ đề cử là Joe Biden. Theo các kết quả thăm dò ý kiến, Joe Biden vượt lên trên 20 ứng cử viên của Dân Chủ. Đó là lý do tại sao Donald Trump chuyển hướng tấn công vào cựu phó tổng thống Joe Biden.

Đối ngoại : Nước Mỹ của Donald Trump vẫn là siêu cường

Phân tích về chính sách đối ngoại của Donald Trump, giới chuyên gia của Trends Business Information Roularta (Bỉ) nhìn nhận : Cho dù Trump bị phê phán đủ điều nhưng Hoa Kỳ vẫn là siêu cường trên trái đất này. Donald Trump sử dụng « đôla và dầu hỏa » một cách lợi hại để phục vụ mục tiêu « nước Mỹ thịnh vượng ».

Đôla và…

Với lãi suất cao hơn euro và các ngoại tệ khác, đôla ngự trị như vua trên thị trường hối đoái. Bị lợi nhuận thu hút, giới đầu tư tập trung vốn vào Hoa Kỳ nhất là trong bối cảnh kinh tế thuận lợi tăng trưởng vững chắc và gần như không có thất nghiệp.

Thị trường chứng khoán Mỹ cũng phấp phới, chỉ trong vòng ba tháng đầu năm 2019 đã phục hồi tất cả những thiệt hại trong suốt năm 2018.

Chiến thuật linh hoạt của Donald Trump đánh lừa được cả Bắc Kinh (Le Monde). Khi thấy chủ nhân Nhà Trắng nhiều lần thúc giục Ngân Hàng Trung Ương Mỹ hạ thấp lãi suất, các chiến lược gia Trung Quốc nghĩ rằng kinh tế Mỹ có vấn đề. Theo Wall Street Journal, đó là lý do vì sao trong vòng đàm phán thương mại Mỹ-Trung thứ 11, phái đoàn Trung Quốc tỏ thái độ cứng rắn lạ thường trước áp lực của Mỹ.

Trên thực tế, Hoa Kỳ biết rõ chính nền kinh tế Trung Quốc mới có vấn đề. Thái độ lừng khừng của Bắc Kinh không « ăn miếng trả miếng » ngay tức khắc chứng tỏ Donald Trump nắn gân được đối thủ. Nhưng nước Mỹ khó tránh được hệ quả của chiến tranh thương mại.

Nhà báo Phạm Trần : Về mậu dịch với Trung Quốc, ông Donald Trump làm một việc mà người dân Mỹ bình dân chưa nhìn thấy. Thứ nhất, ông lấy được nhiều tiền cho ngân sách Mỹ, không ai phủ nhận. Nhưng, người dân không biết họ là người sau cùng phải trả tất cả những khoản thuế đó. Họ chưa thấy nên họ vẫn tiếp tục ủng hộ chính sách trừng phạt Trung Quốc đã lợi dụng sự dễ dãi của nước Mỹ từ bao nhiêu năm nay để phá hoại kinh tế Mỹ, làm hại cho các công ty kỹ nghệ Mỹ.

… nhiên liệu

Với chính sách sử dụng trữ lượng dầu khí trong nước, lần đầu tiên Mỹ không cần nhập vàng đen của Trung Đông. Điều này cho phép Donald Trump cấm vận dầu hỏa Iran mà không sợ tác động kinh tế và tâm lý do giá dầu tăng vọt.

Thêm vào đó, Ả Rập Xê Út, vì muốn đánh gục chế độ giáo quyền Shia, vì cần sự ủng hộ chính trị và quân sự của Mỹ, cam kết sẽ gia tăng sản xuất dầu hỏa bù đắp phần thiếu từ Iran.

Ít ra từ nay cho đến bầu cử 2020, giá xăng không làm thủng túi cử tri Mỹ.