Lãnh đạo châu Âu họp bàn bổ nhiệm chủ tịch Ủy Ban Châu Âu

Hai ngày sau kì bầu cử châu Âu, hai cuộc họp quan trọng sẽ được tổ chức vào hôm nay, 28/05/19 tại Bruxelles. Lãnh đạo các đảng có đại diện tại Nghị Viện Châu Âu gặp mặt vào lúc 8h sáng và họp báo vào 10h tại Nghị Viện. Một cuộc họp khác diễn ra vào lúc 18h30 giữa 28 nguyên thủ các nước.

EU Commission President Juncker holds a news conference in Brussels REUTERS/Francois Lenoir

Mục đích chính của các cuộc họp này là thảo luận việc bổ nhiệm những người đứng đầu các định chế châu Âu nhiệm kỳ tới, trong đó có chức chủ tịch Ủy Ban Châu Âu. Các công việc này trong năm nay sẽ khôngđơn giản như 5 năm trước.

Thông tín viên Pierre Bénazet từ Bruxelles cho biết:

Nghị Viện Châu Âu bắt đầu đàm phán sáng hôm nay nhưng ít có khả năng dễ dàng đạt đồng thuận về lựa chọn ứng cử viên cho chức vụ chủ tịch Ủy Ban Châu Âu.

Trước hết là đảng bảo thủ và đảng xã hội-dân chủ không còn chiếm đa số tuyệt đối để có thể áp đặt lựa chọn của mình và phân chia các chức vụ quan trọng.

Một điều khác là ứng cử viên Đức đứng đầu danh sánh của Đảng Nhân Dân Châu Âu, Manfred Webber, không có được sự ủng hộ rộng rãi như đảng này khẳng định, bởi vì tại Đức, liên minh chính trị CDU/CSU bị suy yếu so với cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu năm 2014. Đảng Xanh và đặc biệt là Đảng Tự Do trở thành thành phần không thể thiếu đối với bất kỳ liên minh nào muốn có đa số.

Còn đối với cuộc họp của các lãnh đạo châu Âu vào tối nay, bài toán cũng rất khó giải bởi vì họ buộc phải tính tới kết quả cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu.

Bà Angela Merkel sẽ ủng hộ ứng cử viên người Đức , nhưng về phần mình, tổng thống Emmanuel Macron sẽ tìm cách ủng hộ ứng cử viên Pháp Michel Barnier hoặc ứng cử viên Đan Mạch đứng đầu danh sách Đảng Tự Do, bà Margrethe Vestager.

Ngày 28/05/2019, lãnh đạo các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu và Nghị Viện Châu Âu bắt đầu cuộc chiến bổ nhiệm tân chủ tịch Ủy Ban châu Âu, thay thế ông Jean-Claude Juncker.

Ông Jean-Claude Juncker là người đầu tiên được « bầu » vào vị trí này nhờ vào chiến thắng trong tư cách là người đứng đầu liên danh trong cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu năm 2014.

Trước năm 2014, chức vụ này do nguyên thủ và thủ tướng các nước thành viên trực tiếp lựa chọn sau khi đã họp bàn thống nhất với nhau. Các nhà lãnh đạo thường chọn ứng viên không quá nghiêng về một chính đảng nào để tạo cân bằng giữa các nước thành viên. Ngoài ra, tân chủ tịch Ủy Ban Châu Âu thường không mang quốc tịch của các nước thành viên có ảnh hưởng nhất trong khối nhằm duy trì sự cân bằng ảnh hưởng trong Ủy Ban Châu Âu.

Tuy nhiên, quy trình bổ nhiệm truyền thống này bị thay đổi vào năm 2014 căn cứ vào điều 17, khoản 7 của Hiệp ước Lisboa, có hiệu lực từ đầu năm 2009. Hiệp ước sửa đổi về Liên Hiệp Châu Âu tăng trọng lượng của Nghị Viện Châu Âu trong quá trình bầu chủ tịch Ủy Ban Châu Âu. Theo đó, người đứng đầu cơ quan hành pháp châu Âu phải có cùng khuynh hướng chính trị của đảng về đầu trong cuộc bầu cử Nghị Viện hoặc của liên minh chiếm đa số.

Nghị Viện Châu Âu đã bổ nhiệm ông Jean-Claude Juncker vào chức vụ chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, người đứng đầu liên danh có đa số phiếu trong cuộc bầu cử Nghị Viện 2014. Hội Đồng Châu Âu, định chế có tiếng nói cuối cùng gồm lãnh đạo các nước thành viên, đã chấp nhận quyết định mang tính chiến lược trên sau nhiều cuộc đàm phán và tính toán nội bộ.