Tòa Án Tối Cao Brazil đòi giải trình về lệnh mở rộng quyền dùng súng

Một thẩm phán Tòa Án Tối Cao Brazil ngày 10/05/2019 đã ra lệnh cho tổng thống Jair Bolsonaro phải giải trình về sắc lệnh cho phép khoảng 19 triệu người mang súng tại nơi công cộng. Thời hạn được đưa ra là 5 ngày.

TT Brazil Jair Bolsonaro bị tố cáo là đi ngược lại tinh thần của pháp luật khi ban hành sắc lệnh mới về sử dụng súng mà không thông qua Quốc Hội. Valter Campanato/Agência Brasil

Khởi nguồn của quyết định này là khiếu nại của một đảng đối lập mang tên « Mạng lưới bền vững », tố cáo tổng thống « lạm quyền » khi ra sắc lệnh nói trên.

Thông tín viên François Cardona tường trình từ Rio de Jainero :

« Thẩm phán Josa Weber đã tiếp nhận khiếu nại của một đảng đối lập, tố cáo sắc lệnh của ông Jair Bolsonaro là ngược lại với tinh thần của pháp luật, cũng như việc ông đã ban hành sắc lệnh này mà không thông qua Quốc Hội.

Như vậy, Tòa Án Tối Cao cho tổng thống thời hạn 5 ngày để bảo vệ văn bản này. Sắc lệnh bị phản đối dữ dội nói trên vốn là một hứa hẹn của ứng cử viên cực hữu Bolsonaro trong thời gian tranh cử tổng thống.

Sắc lệnh làm giảm nhẹ đáng kể các quy định liên quan đến việc mang súng tại Brazil, mở rộng cho khoảng 20 ngành nghề khác nhau, như tài xế xe tải hạng nặng, nhà nông, luật sư, dân biểu. Tuy nhiên, văn bản này đã không chứng minh được tính chất ‘‘tuyệt đối cần thiết’’ của các trường hợp được phép mang súng mới, như điều vẫn diễn ra cho đến nay. Súng ngắn bán tự động từ kể từ giờ cũng được hợp pháp hóa.

Quy định mới này có thể sẽ cho phép khoảng 19 triệu người Brazil sở hữu vũ khí. Tổng thống Bolsonaro trả lời là sắc lệnh vừa được ban hành tôn trọng các giới hạn của luật pháp.

Tòa Án Tối Cao sẽ phải ra quyết định về việc sắc lệnh này có chống lại luật về cấm mang vũ khí tại nơi công cộng, ra đời năm 2003, hay không. Brazil là một trong các quốc gia có tỉ lệ giết người cao nhất thế giới, đa số là do súng ».

Hồi năm ngoái, chỉ có 36.700 người Brazil được phép mang súng tại nơi công cộng, và để có được quyền này họ phải trải qua rất nhiều thủ tục. Tuy nhiên, tổng thống Brazil đã dựa vào kết quả một cuộc trưng cầu dân ý để hợp thức hóa việc sử dụng súng một cách phổ biến. Theo cuộc trưng cầu dân ý năm 2005, gần 64% cử tri Brazil bác bỏ đạo luật cấm hoàn toàn việc buôn bán súng.

Năm 2017, tại Brazil, quốc gia 210 triệu dân, có khoảng 64.000 người bị giết hại, gấp ba lần so với tỉ lệ trung bình, theo Liên Hiệp Quốc.