Cựu tổng thống Mỹ George H.W. Bush từ trần, thọ 94 tuổi

Gia đình cựu tổng thống Mỹ George Herbert Walker Bush (thường được gọi là Bush Cha) vào khuya ngày 30/11/2018 thông báo: Tổng thống Hoa Kỳ thứ 41 vừa qua đời. Đắc cử năm 1988 và lên cầm quyền từ năm 1989 đến 1993 vào thời điểm Liên Xô sụp đổ, Chiến Tranh Lạnh kết thúc. Tuy nhiên ông đã thất bại trong việc chinh phục Nhà Trắng thêm một nhiệm kỳ thứ hai. Tổng thống George H.W. Bush là người điều quân sang Vùng Vịnh, năm 1991 sau khi Irak xâm chiếm Koweit.

Tổng thống Mỹ George H.W. Bush, qua đời ngày 30/11/2018, thọ 94 tuổi. Ảnh tư liệu chụp năm 2012. AFP/Michael loccisano

Thông tín viên đài RFI Grégoire Pourtier từ New York nhìn lại dấu ấn của tổng thống Hoa Kỳ thứ 41 trong lịch sử :

"Mọi người đều biết tổng thống Bush Cha đã lâm trọng bệnh và sức khỏe suy sụp hẳn từ khi vợ ông là bà Barbara qua đời hồi tháng Tư vừa qua khiến công luận cả nước xúc động.

Đương nhiên ông không phải là vị tổng thống Hoa Kỳ được lòng dân nhất, chỉ lãnh đạo Nhà Trắng trong duy nhất một nhiệm kỳ. Trong hàng ngũ đảng Cộng Hòa, ông chiếm vị trí mờ nhạt hơn so với người tiền nhiệm là Ronald Reagean. Ông Bush Cha từng là phó tổng thống của ông Reagan.

Dù vậy George H.W. Bush trước hết là biểu tượng của những vị anh hùng của nước Mỹ được mọi người yêu mến. Trong Thế Chiến Thứ Hai, ông là một phi công trẻ, thoát chết khi máy bay bị bắn hạ. Sự nghiệp của ông đã lẫy lừng sau đó.

Ông là một doanh nhân thành đạt trong lĩnh vực dầu khí ở bang Texas trước khi tham gia chính trường. George H.W. Bush được bầu vào Hạ Viện, rồi được cử làm đại sứ Hoa Kỳ bên cạnh Liên Hiệp Quốc, trước khi ngồi vào chiếc ghế giám đốc cơ quan tình báo Mỹ CIA, và cuối cùng trở thành tổng thống Mỹ.

Trong thời gian ông lãnh đạo Nhà Trắng, đã nổ ra cuộc chiến tranh Vùng Vịnh lần thứ nhất, với chiến dịch Bão Tố Trong Sa Mạc, đầu năm 1991. Chiến dịch đó đã nhanh chóng kết thúc một cách vẻ vang. Dù vậy ông đã thất bại khi ra tranh cử thêm một nhiệm kỳ thứ hai.

Nhiều yếu tố giải thích cho thất bại đó: Một là những khó khăn chính trị nội bộ của nước Mỹ; hai là tài hùng biện của ứng cử viên đảng Dân Chủ Bill Clinton, cũng lao vào cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ và chiến thắng năm 1992. Yếu tố thứ ba là sự kiện nhà tỷ phú Ross Perrot đã nhập cuộc trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Sự hiện diện của nhân vật thứ ba này làm mai một cơ may của bên đảng Cộng Hòa.

Đang dự thượng đỉnh G20 tại Buenos Aires, đương kim tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhấn mạnh đến "dấu ấn ông để lại cho nhiều thế hệ người Mỹ". Cựu tổng thống Barack Obama, trong thông cáo chia buồn, không quên nhắc lại những nỗ lực của cố tổng thống Bush trong việc giải trừ vũ khí hạt nhân, chấm dứt chiến tranh lạnh mà không cần bạo lực.