Hạt nhân : Châu Âu, Trung Quốc và Nga tìm cách hỗ trợ tài chính Iran

Các nỗ lực cứu vãn hiệp định hạt nhân Iran tiếp tục. Các nhà ngoại giao châu Âu, Nga và Trung Quốc đang tìm kiếm một thỏa thuận hỗ trợ tài chính cho Teheran, để đối phó với các trừng phạt của Mỹ.

Phó tổng thống Iran Ali Akbar Salehi (T) và Ủy viên Châu Âu về năng lượng Miguel Arias Canete, họp báo tại Teheran, ngày 19/05/2018. REUTERS/Alissa de Carbonnel

Theo báo Đức Welt am Sonntag, hôm nay, 20/05/2018, cuộc gặp sẽ diễn ra vào tuần tới tại Vienna, dưới sự chủ tọa của bà Helga Schmid, người đứng đầu bộ phận phụ trách đối ngoại của châu Âu (SEAA), cơ quan trực tiếp nằm dưới quyền của lãnh đạo ngoại giao Liên Âu. Các đại diện ngoại giao Pháp, Đức, Anh, Nga và Trung Quốc tham gia vào cuộc họp này. Hiện tại không biết phía Iran có tham dự không.

Với thỏa thuận này, dự kiến Liên Âu và các đối tác sẽ dành cho Iran nhiều tỉ đô la viện trợ, theo mô hình mà Bruxelles hiện đang áp dụng với Thổ Nhĩ Kỳ, để đổi lại việc Ankara tiếp nhận người tị nạn Syria.

Sau quyết định rút khỏi hiệp định hạt nhân của Washington, nhiều doanh nghiệp châu Âu cho biết muốn rời khỏi Iran, để tránh trừng phạt. Trong kỳ nghỉ cuối tuần này, ủy viên châu Âu về năng lượng Miguel Arias Canete công du Teheran để trấn an chính quyền Iran. Ông Caneta có kế hoạch thông báo các biện pháp mà Liên Hiệp Châu Âu quyết định, để bảo đảm tiếp tục nhập khẩu dầu mỏ từ Iran và bảo vệ các doanh nghiệp châu Âu làm việc tại nước này.

Thông tín viên Siavosh Ghazi tường trình từ Teheran :

« Trái bóng hiện đang ở trong chân của Liên Hiệp Châu Âu », trên đây là tuyên bố của phó tổng thống Iran Ali Akbar Salehi, người lãnh đạo chương trình hạt nhân Teheran. Phó tổng thống Iran cho biết : Ủy viên châu Âu về năng lượng đã thông báo với phía Iran về một số đề nghị và biện pháp để đối trọng lại quyết định của Mỹ. Ông bày tỏ hy vọng là các biện pháp này sẽ được thực thi.

Ủy viên châu Âu Canete là giới chức cao cấp đầu tiên của phương Tây đến Teheran kể từ sau khi Mỹ quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, và tái áp đặt các trừng phạt kinh tể, chống lại Iran và các tổ chức không phải của Mỹ muốn cộng tác với Iran.

Iran hiện xuất khẩu khoảng 20% dầu mỏ sang châu Âu, và hơn 70% sang Trung Quốc và một số nước châu Á khác. Nhiều doanh nghiệp châu Âu, đặc biệt là tập đoàn dầu khí Pháp Total, đã thông báo sẽ ngưng các hoạt động tại Iran, trừ phi không phải hứng chịu các trừng phạt của Mỹ.

Nhìn chung, theo phó tổng thống Iran Ali Akbar Salehi, Teheran sẽ nối lại chương trình làm giàu uranium, và từ bỏ thỏa thuận hạt nhân, nếu không nhận được các bảo đảm nghiêm túc từ phía châu Âu.