Chuyển sứ quán đến Jerusalem: Mỹ và Israel thắt chặt tình hữu nghị

Ngày 14/05/2018, Hoa Kỳ chính thức khánh thành sứ quán mới tại Jerusalem, vào đúng kỷ niệm 70 năm thành lập nhà nước Israel. Quyết định chuyển sứ quán đến thành phố thánh mang khá nặng tính biểu tượng, nhưng ông Donald Trump đã thực hiện lời hứa trong đợt vận động tranh cử tổng thống, bất chấp nguy cơ khiến người Palestine tức giận và sẽ đồng loạt phản đối ở vùng đất Thánh, đặc biệt là tại dải Gaza.

Công nhân gắn bảng chỉ đường đến đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem, ngay trong khu vực lãnh sự quán Mỹ. Ảnh chụp ngày 07/05/2018. THOMAS COEX / AFP

Con gái tổng thống Mỹ Ivanka Trump và con rể Jared Kushner thay mặt tổng thống Mỹ dự lễ khánh thành cùng với nhiều quan chức cao cấp của cả hai nước. Với Israel, đây là một thắng lợi ngoại giao và khẳng định sự ủng hộ của chính quyền Trump.

Thông tín viên RFI Guilhem Delteil giải thích từ Jerusalem :

Thứ trưởng ngoại giao Israel Michale Oren đã phát biểu : « Công nhận Jerusalem là thủ đô của chúng ta, là nguyện vọng từ 70 năm qua và là giấc mơ có từ 2.000 năm ».

Vị cựu đại sứ tại Hoa Kỳ khẳng định rằng Israel « ăn mừng » sự kiện này. Tuy nhiên, ông cũng công nhận là quyết định trên chắc chắn có cái giá phải trả vì, theo ông, kế hoạch hòa bình được chính quyền Donald Trump chuẩn bị, sẽ đòi hỏi rất nhiều nhân nhượng.

Ông phát biểu : « Tôi nghĩ rằng rất nhiều điểm trong số các yêu cầu nhân nhượng này sẽ gây đau đớn, đặc biệt là trong bối cảnh liên minh hiện nay. Nhưng tôi thành thật khuyên chính phủ Israel đón nhận kế hoạch của chính quyền Mỹ với tinh thần cởi mở, nếu như không giang rộng được vòng tay đón nhận kế hoạch đó. Chúng ta không được vứt bỏ nó. Nếu kế hoạch bị bác bỏ, hãy để cho người Palestine làm ».

Đối với ông Michael Oren, Israel càng khó từ bỏ kế hoạch này vì chưa bao giờ chính quyền Mỹ lại ủng hộ quốc gia Do Thái đến như vậy.

Ông nói : « Từ trước đến giờ, tôi chưa thấy thấy đội ngũ nào mà lại tận tâm như vậy với chúng tôi. Đội ngũ đó gồm cả ngoại trưởng, cố vấn an ninh quốc gia, người đứng đầu cơ quan CIA và đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc. Với tôi, đó là một cơ hội tuyệt vời ».

Tình hữu nghị Israel-Hoa Kỳ đã được tăng cường sau quyết định của tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran. Khi lên án văn kiện này, ông Donald Trump đã dựa trên tuyên bố hùng hồn được thủ tướng Benyamin Netanyahu sử dụng ngay từ lúc đầu thỏa thuận với Iran.

Vài nghìn người Palestine đã biểu tình tại dải Gaza để phản đối sứ quán mới của Mỹ ở Jerusalem. Nhiều cuộc đụng độ đã xảy ra vào chiều 14/05. Theo thống kê mới nhất được AFP trích lại, có 41 người chết, hơn 500 người bị thương tại Gaza dưới làn đạn của quân đội Israel.

Al Qaida kêu gọi khủng bố chống Mỹ

Một ngày trước lễ khánh thành sứ quán Mỹ tại Jerusalem, thủ lĩnh Al Qaida, Ayman Al Zawahiri, đã kêu gọi tiến hành thánh chiến chống Mỹ. Trong đoạn video dài 5 phút đăng ngày 13/05/2018, thủ lĩnh Al Qaida khẳng định quyết định của Washington là bằng chứng cho thấy người Palestine không được hưởng lợi gì từ các cuộc đàm phán và tình hình được cho là « hòa dịu » trong khu vực.