Syria : Tấn công sân bay quân sự T-4, Israel đánh phủ đầu Iran và Hezbollah ?

Sáng sớm ngày thứ Hai 09/04/2018, sân bay quân sự Syria Tiyas, hay còn gọi là T-4 nằm giữa Homs và Palmyra đã bị nhiều tên lửa tấn công. Nga và Syria cáo buộc Israel là tác giả vụ tấn công này, làm thiệt mạng 14 người trong đó có 4 binh sĩ Iran.

Ảnh minh họa: Lính Israel trên cao nguyên Golan, gần biên giới với Syria, ngày 28/01/2015 REUTERS

Trả lời RFI, ông Fabrice Balanche, chuyên gia về Syria, giáo sư thỉnh giảng trường đại học Stanford tại Hoa Kỳ cho rằng « chỉ cần Iran hay Hezbollah tiến lại gần cao nguyên Golan, là Israel sẽ đánh ».

RFI : Tại sao Israel lại giận dữ tấn công khu căn cứ quân sự này ?

Fabrice Balanche : Đây là một căn cứ mà Iran thường lui tới cùng với các trang thiết bị dành cho quân đội Syria và cả lực lượng Hezbollah. Chính vì điều này mà Israel đã tấn công. Đây cũng là một phần của lằn ranh đỏ mà Israel đã vạch ra ngay từ đầu cuộc xung đột.

Chỉ cần ngay khi Iran hay các đồng minh của nước này sáp lại gần cao nguyên Golan là Israel đánh. Israel tỏ ra khó chịu khi nhìn thấy các căn cứ quân sự của Iran nở rộ tại Syria và đe dọa an ninh của Israel, do vậy cuộc leo thang xung đột giữa Iran và Israel không may là sẽ khó tránh được.

Nhưng điều quan trọng chính là thời điểm thực hiện. Vụ tấn công diễn ra ngay sau các vụ tấn công bằng chất hóa học tại Ghouta, hôm thứ Bảy 07/04, gây nhiều phản ứng. Israel chứng tỏ cho các nước phương Tây, Pháp và Hoa Kỳ rằng nếu họ muốn đánh Syria là được. Nga không có phản ứng hay không có cách để chặn các vụ tấn công này, do vậy Israel nói rằng « thay vì khoa chân múa tay ở Liên Hiệp Quốc, quý vị hãy làm như chúng tôi: Đánh. Nếu thực sự muốn làm như chúng tôi, quý vị có thể làm được »

Như vậy, vụ tấn công khu căn cứ quân sự nơi đồn trú của lực lượng quân đội Iran, trên thực tế đó còn là một thông điệp gởi đến các đồng minh phương Tây của Israel?

Israel lo lắng trước việc ông Donald Trump cách nay vài tuần thông báo có thể nhanh chóng rút quân ra khỏi Syria, và đương nhiên ông ấy muốn thực hiện điều này trước kỳ bầu cử vào tháng 11 sắp tới. Tổng thống Mỹ cho rằng chẳng được lợi gì khi phải ở lại Syria, bởi vì tình hình ở đây quá phức tạp và quá tốn kém. Triển vọng này làm Israel rất lo ngại.

Các nhóm gây áp lực, những nhóm vận động hành lang tại châu Âu và Hoa Kỳ thì rất muốn có một cuộc can thiệp ồ ạt chống lại chế độ Assad và đương nhiên là các vụ tấn công bằng chất hóa học có thể là ngòi châm cho kiểu can thiệp này.

Ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov có nói rằng hành động tấn công này của Israel là « một diễn tiến nguy hiểm ». Nga có vai trò như thế nào trong cuộc đối đầu Iran – Israel đang diễn ra tại Syria?

Đương nhiên là Matxcơva trách móc và lên án Israel. Nhưng trên thực tế, Nga không hẳn là không hài lòng việc Israel đánh Iran tại Syria bởi vì điều này sẽ hạn chế bớt tầm ảnh hưởng của Iran trên lãnh thổ Syria. Vụ tấn công này cho phép Nga phát triển hơn nữa và đóng vai trò trọng tài. Nhất là Nga đã tìm cách giữ chân Iran và các đồng minh của nước này cách xa cao nguyên Golan ít nhất là 40km.

Do vậy, về lâu dài, Nga hy vọng có thể triển khai một dạng « lực lượng mũ nồi xanh Nga » về hướng Golan, và việc này sẽ còn giúp Nga củng cố hơn nữa vai trò của mình trên trường quốc tế. Ngược lại, các vụ tấn công kiểu này của Israel không được gây trở ngại cho thắng lợi của Nga tại Syria.

Nga cũng sợ là Hoa Kỳ và Pháp theo chân Israel và lao vào tấn công ồ ạt Syria. Và trong mọi trường hợp, những cuộc tấn công – nếu không nói là để làm đảo ngược tình thế – rất có thể làm chậm lại đáng kể chiến thắng của chế độ Damas.