Vào nội dung chính
NGA - ANH

Vụ đầu độc Skripal liệu mở màn cuộc chiến tranh lạnh mới ?

Vụ cựu điệp viên Nga Serguei Skripal bị đầu độc tại Anh Quốc bắt đầu mang tầm vóc một cuộc đối đầu Đông-Tây như thời còn Liên Xô cũ. Các nước đồng minh Tây phương đồng thanh lên án Matxcơva trong khi Washington ban hành thêm biện pháp trừng phạt Nga vì can thiệp vào bầu cử Mỹ 2016.

Thủ tướng Theresa May đến thăm hiện trường vụ đầu độc cựu điệp viên Sergei Skripal và cô con gái Yulia của ông tại Salisbury, ngày 15/03/2018.
Thủ tướng Theresa May đến thăm hiện trường vụ đầu độc cựu điệp viên Sergei Skripal và cô con gái Yulia của ông tại Salisbury, ngày 15/03/2018. REUTERS/Toby Melville
Quảng cáo

Ngày 15/03/2018, khi đi thăm Salisbury, thành phố nhỏ ở phía nam Anh Quốc, nơi mà 11 ngày trước, xảy ra vụ đầu độc cựu điệp viên Nga Serguei Skripal và cô con gái Youlia, thủ tướng Anh Theresa May ca ngợi điều mà bà gọi là « tinh thần đoàn kết » của các đồng minh chống lại nước Nga của Putin : vụ đầu độc xảy ra tại Anh Quốc nhưng cũng có thể xảy ra ở bất cứ nơi nào và do vậy, chúng ta đoàn kết với nhau để chống lại.

Trước đó, thủ tướng Anh thông báo trục xuất 23 nhân viên ngoại giao Nga và cho biết hoàng gia Anh cũng như thành viên chính phủ tẩy chay Cúp bóng đá do Nga tổ chức vào tháng 6/2018.

Luân Đôn, Berlin, Paris và Washington ra thông cáo chung khẳng định Nga có trách nhiệm trong vụ mưu sát này vì không có cách giải thích hợp lý nào khác. Các nước phương Tây đòi Nga phải cung cấp thông tin về chương trình « Novitchok » mà theo Vil Mirzaianov, một nhà hóa học Nga hiện nay đang tị nạn tại Mỹ, đã chế tạo nhiều chất độc lợi hại trong thập niên 1980, cuối thời Liên Xô cũ.

Phía Nga cho đây là những cáo buộc vô căn cứ. Hãng Interfax, trích lời thứ trưởng Ngoại Hiao Serguei Riabkov : không hề có chương trình « « Novitchok » dù là dưới thời Liên Xô hay hiện nay.

Theo AFP, bầu không khí xung khắc Đông-Tây còn tăng thêm một nấc khi Washington, ngày 15/03, thông báo một loạt biện pháp mới trừng phạt nước Nga để trả đũa chuyện Nga can thiệp vào bầu cử năm 2016 và nhiều vụ tin tặc. Tổng cộng 19 cá nhân và 5 tổ chức, trong đó có cơ quan phản gián FSB, hậu thân của KGB và GRU, quân báo thời Liên Xô.

Chiến tranh lạnh tái diễn ?

Matxcơva cho biết không khoanh tay ngồi yên. Tổng thống Putin triệu tập Hội Đồng An Ninh Quốc Gia. Ngoại trưởng Serguei Lavrov nói đến biện pháp « trục xuất » các nhà ngoại giao Anh. Sau đó, Matxcơva thông báo đang chuẩn bị trả đũa Hoa Kỳ.

Sự kiện Anh Quốc ngưng mọi tiếp xúc song phương với Nga, trục xuất 23 nhà ngoại giao, con số lớn nhất kể từ thời chiến tranh lạnh, thông báo đầu tư 48 triệu bảng Anh để phòng ngừa chiến tranh vi trùng, cộng với hậu thuẫn của các nước đồng minh phải chăng là màn đầu của chiến tranh lạnh ?

Vẫn theo AFP, nhiều nhà quan sát cho rằng, nếu so sánh với tính nghiêm trọng của vụ đầu độc, phản ứng của Luân Đôn xem ra khá nhẹ nhàng, tuy chưa biết trong tương lai sẽ cứng rắn đến đâu nếu Nga tiếp tục giả mù sa mưa.

Về phần Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, tuy sát cánh với thành viên Anh Quốc, cánh tay vũ trang của phương Tây cũng khá ôn hòa. Tổng thư ký Jens Stoltenberg kêu gọi Nga « hợp tác » làm sáng tỏ vụ mưu sát cựu điệp viên nhưng cùng lúc tuyên bố « NATO không muốn chiến tranh lạnh » xảy ra.

Nếu Putin vô can thì sao ?

Cho đến hôm nay, tổng thống Nga Putin giữa thái độ im lặng khó hiểu. Người thì cho là chủ nhân điện Kremlin « im lặng chiến thuật » chờ qua bầu cử sẽ lên tiếng. Người thì suy đoán chính quyền trung ương « có vấn đề ». Trả lời phỏng vấn của Le Monde, cựu tỷ phú dầu hỏa Mikhail Khodorkovski, tị nạn tại Anh sau hơn 10 năm tù trong chế độ Putin lý giải : Vài năm trước, Putin có thể là kẻ chủ mưu.

Nhưng bây giờ, trái với bề ngoài vững chắc, chính quyền trung ương Nga đang « rệu rã không kiểm soát được bên dưới ». Cụ thể là tại Syria, trong khi bộ tổng tham mưu quân đội Mỹ - Nga đã phối hợp hành quân thì trên bộ, lực lượng lính đánh thuê « Wagner » người Nga lại tấn công vào vị trí của lực lượng Kurdistan-Syria, đồng minh của Mỹ, nên bị oanh kích thiệt hại nặng nề.

Nói cách khác, rất có thể Matxcơva thực tâm không muốn quan hệ Đông-Tây xấu đi, không muốn chiến tranh lạnh. Vấn đề là nếu điện Kremlin không kiểm soát được các cơ quan mật vụ của mình, thì liệu trường hợp này có đáng lạc quan hay không ?

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Chia sẻ :
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.