Thượng đỉnh khí hậu Paris để « hâm nóng » COP21
« One Planet Summit » hay « Thượng đỉnh vì Một hành tinh » do Pháp, Liên Hiệp Quốc và Ngân Hàng Thế Giới đồng tổ chức tại Paris. Mục tiêu là để duy trì ngọn lửa đấu tranh chống biến đổi khí hậu và tìm nguồn tài chính thực hiện hiệp định COP 21, tránh cho một phần trái đất bị diệt vong, nếu không ngăn được nhiệt độ tăng hơn 2°C từ nay đến cuối thế kỷ.
Đăng ngày:
Hai năm sau ngày ký hiệp định khí hậu COP 21, một lần nữa, nước Pháp lên tuyến đầu. Thượng đỉnh vì Một hành tinh ngày 12/12/2017 là một trong những « chặng đường » với bản tuyên bố chung, duyệt qua 12 điều cam kết mà các bên tham dự hứa hẹn để bảo vệ địa cầu.
Hội nghị quy tụ nguyên thủ và thủ tướng đại diện 60 nước trên thế giới cùng với các nhà đầu tư, các tổ chức phi chính phủ, ngân hàng…
Theo tuyên bố của tổng thống Pháp Emmanuel Macron thì cần phải « hành động khẩn cấp để làm thay đổi tình huống vì tương lai thế hệ mai sau thừa kế trái đất này nhưng có thể đã trễ ».
Khẩn cấp bởi vì trong hai năm qua, tinh thần phấn khởi phát sinh từ hiệp định COP 21, được long trọng ký kết vào năm 2015, đã giảm dần. Một trong những nguyên nhân chính là nước Mỹ của ông Donald Trump đã tuyên bố rút lui.
Nhưng theo nhiều chuyên gia, cho dù tất cả các nước ký kết có tôn trọng lộ trình ghi trong COP 21, thì nhiệt độ khí quyển vào cuối thế kỷ vẫn tăng thêm 3°C chứ khó dừng lại ở 2°C như dự kiến lạc quan nhất.
Lý do là thiếu tài chính thực hiện cam kết. Do vậy, Thượng đỉnh vì Một hành tinh lần này kỳ vọng vào xã hội công dân, vào giới tài chính, tập đoàn công nghiệp tư nhân đóng góp. Một viên chức của Ngân Hàng Thế Giới tuần trước cho biết là « phải huy động những nguồn tiền lớn, điều phối vào các kế hoạch có hiệu quả thấy được ».
Cụ thể có hai hình thức đầu tư. Thứ nhất là chính phủ phải khuyến khích các công ty tập trung vào năng lượng sạch, thay thế nhiên liệu gây ô nhiễm hiện dùng. Thứ hai là các nước giàu phải giúp các nước nghèo tiến hành các chương trình cải cách sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo, thích nghi với biển đổi khí hậu, xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo vệ bờ biển chống xâm thực.
Hai năm sau COP 21, các mục tiêu này vẫn còn xa xôi. Nhóm G20, tức 20 nước phát triển nhất địa cầu, vẫn còn sử dụng xăng, dầu, than đá đến 78 tỷ đô la hàng năm, trong khi phần nhiên liệu sạch chỉ có 18 tỷ.
Nhiều nước đang phát triển, nhất là ở châu Phi, rất thất vọng sau hội nghị khí hậu COP 22 ở Maroc, năm 2016 và COP 23 ở Đức, tháng 11 vừa rồi. Lời hứa đoàn kết của các nước giàu với 100 tỷ đô la viện trợ không được thực hiện cụ thể. Nick Nuttall, phát ngôn viên ban thư ký của Công ước Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu trấn an là « có triển vọng từ nay đến 2020 ».
Trong số các tác nhân kinh tế tư nhân của Pháp năng nỗ chịu lên tuyến đầu có nhiều ngân hàng và tập đoàn bảo hiểm. BNP-Parisbas và Crédit Agricole cam kết đầu tư nhiều hơn vào năng lượng tái tạo và chuyển đổi năng lượng.
Các ngân hàng Pháp này nằm trong nhóm hành động mang tên « Climat-Action 100+ » gồm 200 nhà đầu tư công nghiệp. Với trọng lượng 26.000 tỷ đôla, « Climat-Action 100+ » cam kết gây sức ép lên trên 100 công ty thải khí gây hiệu ứng nhà kính, như tập đoàn than đá Ấn Độ Coal India, Exxon Mobil của Mỹ và tập đoàn dầu khí quốc doanh của Trung Quốc để buộc các « ống khói » gây ô nhiễm này cải tiến.
Ngành tài chính nhập cuộc
Ngày 11/12/2017, trước thềm thượng đỉnh One Planet Summit, giới ngân hàng và các quỹ đầu tư thông báo dành ưu tiên cho các ngành công nghệ sạch.
Cách nay hai năm, nhân thượng đỉnh COP 21 tại Pháp, tổ chức bảo vệ môi trường mang tên New Climate Economy thẩm định từ nay tới năm 2030, nhu cầu tài trợ cho các dự án phát triển bền vững trên thế giới lên tới 90.000 tỷ đô la. Nếu quản lý một cách hiệu quả, thì con số này chỉ cao hơn so với tiến trình phát triển bình thường có 5 %.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào thuyết phục các tâp đoàn tài chính chuyển hướng đầu tư vào các dự án « xanh » ít thải khí carbon ?
Ngân Hàng Thế Giới đề ra mục tiêu, đến ngưỡng 2020, ít nhất, 28 % các khoản đầu tư của định chế tài chính đa quốc gia này phải dành cho các dự án sạch, thay vì 22 % như hiện tại
Năm ngoái Câu Lạc Bộ Tài Chính Quốc Tế vì Phát Triển, tập hợp 23 ngân hàng phát triển trên thế giới, dành 173 tỷ đô la để đầu tư vào các « công trình xanh » Khối tiền này tăng 20 % so với hồi 2015.
Trong mắt giám đốc đặc trách khí hậu của Tổ Chức Hợp Tác Và Phát Triển Kinh Tế, OCDE, Simon Buckle, ngành tài chính đang « bước lên tuyến đầu » để đối phó với hiện tượng trái đất bị hâm nóng. Đơn giản là vì các ngân hàng mong kiếm lãi cao, trong lúc, như ghi nhận của thống đốc Ngân Hàng Trung Ương Anh Mark Carney cách nay hai năm, « ổn định của ngành tài chính tùy thuộc một phần vào yếu tố khí hậu ». Nếu như một mỏ than hay khu dự trữ dầu hỏa bị thiên tai, ngân hàng sẽ khó thu về nhiều lãi.
Các quỹ bảo hiểm và quản lý tiền hưu của người lao động Mỹ cũng đang từng bước thuyết phục các cổ đông tránh để tất cả trứng cùng một giỏ, mà nên hướng tới các dự án «bền vững»
Tuy nhiên theo một thăm dò thực hiện cho ngân hàng Anh, HSBC, nếu như tại Châu Âu có tới 97 % nhà đầu tư muốn dùng đồng tiền để góp phần giữ cho trái đất được mãi xanh, thì tỷ lệ đó rơi xuống còn 85 % ở Bắc Mỹ, 64 % tại Á Châu và 19 % trong vùng Trung Đông !
Điều đó cho thấy, khí hậu, môi trường chưa hẳn là quan tâm hàng đầu của tất cả các nhà triệu phú, tỷ phú trên thế giới.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký