LHQ : Chế độ Syria là thủ phạm tấn công hóa học tại Khan Cheikhoun

Chế độ Bachar Al Assad phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công bằng khí sarin tại Khan Cheikhoun ngày 04/04/2017 khiến hơn 80 người thiệt mạng. Báo cáo của các chuyên gia được Liên Hiệp Quốc chính thức công nhận ngày 26/10/2017, sau quá trình điều tra được Liên Hiệp Quốc và Tổ Chức Cấm Vũ Khí Hóa Học tiến hành. Trước đó, các cơ quan tình báo Pháp, Mỹ và Anh từng đưa ra kết luận không quân Syria là thủ phạm.

Một em bé Syria được chăm sóc tại một bệnh viện ở Khan Cheikhoun sau vụ tấn công được cho là sử dụng khí sarin. Ảnh chụp ngày 04/04/2017. Omar haj kadour / AFP

Thông tín viên RFI Marie Bourreau tường trình từ New York :

« Bản báo cáo mật dầy khoảng 30 trang được chính thức công nhận : Các chuyên gia nghiên cứu hồ sơ này khẳng định chắc chắn là chế độ Syria gây ra vụ tấn công tại Khan Cheikhoun ngày 04/04 vừa qua, khiến cộng đồng quốc tế phẫn nộ và Washington bắn tên lửa trả đũa.

Lúc đầu, chế độ Damas tìm cách cáo buộc các phe nổi dậy, cho rằng đó là một trận oanh kích đáng tiếc nhắm vào một kho chứa chất sarin do phe đối lập kiểm soát. Nhưng các chuyên gia độc lập được Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ủy nhiệm đã vạch trần từng điểm sai trong các lời biện bạch của chế độ Assad.

Tất cả các cuộc phỏng vấn nhân chứng, các mẫu thu thập được tại chỗ, bản phân tích các đường bay đều cho thấy rõ trách nhiệm của chế độ Syria. Theo các chuyên gia, đó chỉ có thể là một quả bom được thả vào sáng sớm 04/04, với sức công phá đủ lớn, để khí sarin tiếp tục thoát ra ngoài trong vòng 10 ngày sau cuộc tấn công.

Các mẫu thu thập được cũng cho thấy sự hiện diện của một hóa chất từng được xác nhận có trong kho vũ khí hóa học của Syria. Ngoài ra, nhiều hình ảnh và video cũng khẳng định sự xuất hiện của máy bay Sukhoi thuộc không quân Syria trên không phận Khan Cheikhoun ngày hôm đó ».

Nga tố cáo những điểm mâu thuẫn của bản báo cáo

Ngày 27/10/2017, bộ Ngoại Giao Nga đã nhanh chóng lên tiếng phản đối bản báo cáo của Liên Hiệp Quốc. Trả lời hãng Interfax, trợ lý ngoại trưởng Nga Sergei Riabkov khẳng định bản báo cáo trên có « nhiều điểm trái ngược, mâu thuẫn về mặt logic, sử dụng các nhân chứng đáng ngờ và bằng chứng không chắc chắn ». Theo AFP, phía Nga vẫn khẳng định nguyên nhân khí sarin xuất hiện ở Khan Cheikhoun là do một vụ bắn súng cối trên bộ chứ không phải do không quân Syria tấn công.

Trong bản thông cáo ngày 27/10, tổ chức nhân quyền Human Rights Watch yêu cầu « Hội Đồng Bảo An phải nhanh chóng hành động, bằng cách áp dụng trừng phạt đối với những cá nhân, đơn vị chịu trách nhiệm về các vụ tấn công hóa học tại Syria ».

Về phía Mỹ, ngay sau khi bản báo cáo được công bố, ngoại trưởng Rex Tillerson, có mặt tại Geneve để gặp ông Staffan de Mistura, đặc sứ Liên Hiệp Quốc về Syria, phát biểu : « Chế độ gia đình Assad đã đến ngày tàn, hiện chỉ còn mỗi vấn đề là xem điều này sẽ xảy ra như thế nào ».