50 năm sau, Che Guevara vẫn gây chia rẽ Bolivia

Cách nay đúng 50 năm, ngày 09/10/1967, tại ngôi làng La Higuera, Ernesto Guevara, một vị anh hùng của châu Mỹ La Tinh đã bị quân đội Bolivia sát hại. Nhân ngày giỗ thứ 50 của Che Guevara, hàng ngàn người tìm đến ngôi làng hẻo lánh tại miền trung Bolivia này để tưởng niệm "nhà cách mạng" lớn của thế kỷ XX "đấu tranh giải phóng những dân tộc bị áp bức".

Tượng Ernesto Che Guevara tại làng La Higuera, Santa Cruz, Bolivia, ngày 08/10/2017. REUTERS/David Mercado

Nửa thế kỷ trôi qua, nhân vật huyền thoại này của châu Mỹ La Tinh vẫn gây chia rẽ. Chính quyền Bolivia đã tổ chức trọng thể ngày giỗ của Che, gây bất bình trong hàng ngũ các tướng lĩnh. Đặc phái viên Alice Campaignolle có mặt tại làng La Higuera gửi về bài tường trình :

"Hội thảo bàn tròn, những buổi tham luận, những buổi trình diễn ca nhạc ... chương trình dày đặc từ thứ Năm tuần trước, vì đây là một cuộc "hội ngộ tầm cỡ quốc tế giữa những người chống chủ nghĩa đế quốc", như lời ban tổ chức giải thích. Tại đây, người dân không kỷ niệm 50 năm ngày giỗ Che Guevara, mà họ ăn mừng việc ông đã hiện diện tại Bolivia trong suốt nửa thế kỷ qua. Chính quyền hoàn thành tốt nhiệm vụ đó.

Trên một đoạn đường 60 cây số tại Vallegrande, nơi đông đảo khách tham quan tập hợp, cho đến mãi tận La Higuera, nơi Che Guevara nhận lấy cái chết, phố xá được lau quét sạch sẽ, bảng chỉ đường được sơn lại mới toanh. Thậm chí ngôi làng hẻo lánh La Higuera vừa được mắc điện.

Hôm nay là một ngày trọng đại, khoảng 20 ngàn khách thập phương và thượng khách có mặt nhân ngày giỗ Che. Trong số này có phó chủ tịch Cuba và đồng nhiệm người Venezuela. Tuy nhiên cũng có một cái gai lớn trong việc tổ chức sự kiện này. Đó là sự tham gia của quân đội Bolivia. Tổng thống Evo Morales đã quyết định mời quân đội đến dự lễ và điều đó không làm tất cả mọi người hài lòng.

Ông Gary Prado, một sĩ quan 67 tuổi, người mà cách nay 50 năm đã bắt giữ Ernesto Guevara, xem đây là một cử chỉ cho thấy tổng thống Morales muốn sỉ nhục quân đội đã hạ gục Che. Nhiều cựu sĩ quan quân đội Bolivia từ chối lời mời của ban tổ chức. Một số khác còn hoài niệm về người hùng Che Guevara thì không bỏ lỡ cơ hội đến nghiêng mình tại nơi ông đã hy sinh. 50 năm sau, Che Guevara vẫn gây chia rẽ".