Thổ Nhĩ Kỳ : Tối hậu thư gửi Qatar đi ngược với luật pháp quốc tế

Hôm nay, 25/06/2017, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan cho rằng tối hậu thư mà Ả Rập Xê Út và các đồng minh đưa cho Qatar là đi ngược lại luật pháp quốc tế.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan (T) tiếp lãnh đạo Qatar Cheik Tamim bin Hamad al-Thani, Ankara, 12/03/2017 (Ảnh chụp màn hình: @hurriyetdailynews.com)

Nguyên thủ Thổ Nhĩ Kỳ, được hãng tin Anadolu trích dẫn, tuyên bố: «Chúng tôi ủng hộ lập trường của Qatar bởi vì chúng tôi cho rằng danh sách bao gồm 13 đòi hỏi (mà Ả Rập Xê Út và các đồng minh đưa ra» là trái ngược với luật pháp quốc tế.

Ngày 05/06, Ả Rập Xê Út, Ai Cập, Yemen, Bahrein và Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar cùng với hàng loạt các biện pháp như đóng cửa biên giới trên không, trên biển và đất liền, cấm thông thương đi lại với quốc gia này. Các nước này tố cáo Qatar « ủng hộ khủng bố », đồng lõa với Iran, quốc gia Hồi Giáo Shia, kẻ thù số một của các nước Hồi Giáo Suni.

Ngày 22/06, thông qua trung gian Koweit, Ả Rập Xê Út và các đồng minh đưa ra điều kiện dưới dạng một tối hậu thư mà Qatar phải đáp ứng trong vòng 10 ngày, để tái lập bang giao. Văn bản này bao gồm 13 điểm, trong đó có việc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ phải rút khỏi Qatar.

Theo tổng thống Erdogan, đòi hỏi này thể hiện sự không tôn trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Qatar là đồng minh thân cận của Ankara. Hai nước đã ký thỏa thuận hỗ trợ quân sự, năm 2014, cho phép triển khai quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở Qatar.

Hôm qua, chính quyền Qatar cũng lên tiếng cho rằng tối hậu thư nói trên là không hợp lý.

Một đòi hỏi khác được nêu trong tối hậu thư là Qatar phải đóng cửa kênh truyền hình al-Jazira. Ngay lập tức, lãnh đạo kênh truyền hình này đã lên tiếng tố cáo đây là một sự vi phạm đến quyền tự do ngôn luận.

Đài truyền hình al-Jazira được thành lập năm 1996, đặt tại Qatar, được nước này tài trợ và là một trong những tập đoàn truyền thông lớn trên thế giới.

Đây không phải là lần đầu tiên, các kênh truyền hình phát bằng tiếng Anh và Ả Rập phải đối mặt với các áp lực.

Bởi vì đường hướng biên tập của al-Jazira thường xuyên bị một số nước Ả Rập tố cáo là ủng hộ xu hướng Hồi Giáo chính trị, bóp méo thông tin, hoặc ủng hộ phong trào Huynh Đệ Hồi Giáo, kẻ thù của chính quyền Ai Cập.

Theo ngoại trưởng Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, không thể chấp nhận được việc Qatar tiếp tục tài trợ cho «những cơ sở truyền thông và chính trị có quan điểm cực đoan».

Trước đòi hỏi của Ả Rập Xê Út và đồng minh muốn đóng của al-Jazira, lãnh đạo kênh truyền hình này đã ra thông cáo cho rằng đó chỉ là một ý đồ muốn bóp chết tự do ngôn luận trong khu vực.

Salah Najim, giám đốc phụ trách thông tin của al-Jazira, cho RFI biết, việc đóng cửa al-Jazira hay không là do Qatar quyết định. Nhưng điều này chưa hề xẩy ra trong 20 năm qua bất chấp tất cả các áp lực. Nhà báo này tố cáo đòi hỏi này của bốn nước vùng Vịnh giống như dưới thời trung cổ hoặc giống như thời kỳ McCarthy (truy lùng cộng sản trong những năm 1950 ở Mỹ).

Ông Najim khẳng định, al-Jazira có vị trí đặc biệt và thường xuyên bị «dò xét» bởi vì đây là một trong những đài truyền hình quốc tế có nhiều người xem nhất. Al-Jazira không nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ Qatar và độc lập trong việc xử lý thông tin.

Lãnh đạo kênh tiếng Anh của al-Jazira thì ví von đòi hỏi của các nước vùng Vịnh giống như Đức yêu cầu Anh Quốc đóng cửa tập đoàn truyền thông BBC.

Vấn đề đặt ra là liệu lần này, al Jazira có đủ sức trụ lại được hay không trong bối cảnh Qatar bị Ả Rập Xê Út và các đồng minh gia tăng áp lực mạnh mẽ cả về ngoại giao và kinh tế.