Chính trường Anh chao đảo sau bầu cử
Thủ tướng Anh tổ chức bầu cử sớm với hi vọng sẽ củng cố quyền lực trước ngày đàm phán Brexit rút Anh Quốc khỏi Liên Hiệp Châu Âu, nhưng kết quả đêm qua đã làm đảo lộn mọi dự định. Lãnh đạo phe đối lập kêu gọi thủ tướng từ chức, sau khi chiếm lại được hàng chục ghế sau một tháng vận động. Mất đi số ghế đủ để quá bán trong Quốc Hội, hiện đảng Bảo Thủ đang trong tình thế vô cùng khó khăn.
Đăng ngày:
Luân Đôn đỏ rực
Sáng nay một số nơi trên hòn đảo Anh chỉ hửng nắng trong chốc lát trong một ngày được dự báo có mây mù và mưa rào rải rác do trận gió lớn thổi từ Luân Đôn lên phía bắc. Có lẽ đây cũng chính là bức tranh mô tả chính trường nước Anh ngày hôm nay (09/06/2017), sau một đêm kiểm phiếu đầy hồi hộp. Bởi vì, ngay từ hồi nửa đêm các chuyên gia về bầu cử của đài BBC đã bất ngờ trước kết quả thăm dò mới nhất, cho thấy đảng Bảo Thủ bị mất ghế và không đủ quá bán để lập chính phủ đa số.
Thủ tướng Anh cách đây một tháng dựa vào khảo sát dư luận để tổ chức bầu cử với toan tính là sẽ kiếm thêm được ghế cho đảng Bảo Thủ trong bối cảnh Công Đảng bị thất thế. Thế nhưng, trong vòng một tháng tình hình đã thay đổi đầy bất ngờ. Nếu tính tổng số phiếu bầu thì số lượng người bỏ phiếu cho cả hai bên ngang ngửa nhau, chênh lệch trên và dưới 13 triệu phiếu mỗi bên.
Toàn Luân Đôn tràn ngập màu đỏ chiến thắng của Công Đảng, mà giới bình luận coi là biểu hiện của người dân thủ đô không ủng hộ việc rút khỏi Liên Hiệp Châu Âu, phản đối kế hoạch Brexit của thủ tướng Theresa May. Phía Công Đảng chiếm lại được hàng chục ghế so với thất bại trong cuộc bầu cử lần trước. Lãnh đạo Jeremy Corbyn được đánh giá là thành công thậm chí còn hơn cả thủ tướng Tony Blair và Gordon Brown trước đây, khi tổng số phiếu bầu của cử tri trên toàn quốc đạt tỷ lệ kỷ lục là 41%.
Hứng chịu nhiều chỉ trích và thường xuyên bị báo chí chê bai, thế nhưng người lèo lái con tàu của Công Đảng đã bền bỉ bơi ngược dòng đến chiến thắng ngày hôm nay. Vấn đề được ông quan tâm hàng đầu là hệ thống y tế và quyền lợi cho công dân Liên Hiệp Châu Âu sống và làm việc trên đất Anh sau ngày Brexit. Giới bình luận cho rằng tuyên bố sẽ tiến hành Brexit bằng con đường mềm dẻo đã đem về nhiều phiếu cho Công Đảng, đặc biệt là khu vực Luân Đôn.
Báo Anh: "Cơn lốc Corbyn" và "Ác mộng của May"
Ngay trong ngày bầu cử đã có khá nhiều ý kiến được trích dẫn trên các trang tường thuật trực tiếp của báo mạng nói rằng họ chờ cho tới khi vào phòng phiếu mới tính toán coi bỏ phiếu cho ai. Một số người Việt có quốc tịch Anh bình luận trên facebook tỏ thái độ hài lòng với tỷ lệ ngang ngửa như hiện nay. Nhật báo Daily Mail đăng ảnh thủ tướng Theresa May đứng suy tư bên cạnh hàng tít mô tả bà đang bị chính ván bài của mình lật ngược.
Phóng sự bầu cử của truyền hình Sky News quay cảnh bà đi ngang qua phóng viên và sau đó nét mặt thay đổi rất đăm chiêu khi bị phóng viên hỏi có từ chức hay không. Báo Daily Mirror đăng ảnh lãnh đạo Công Đảng Jeremy Corbyn giơ ngón tay cái, vẻ mặt đầy rạng rỡ. Tờ báo nổi tiếng nhất trong giới bình dân The Sun bình luận bên cạnh bức ảnh của bà May rằng ván bài của bà là thảm họa và chơi chữ thay họ của bà là Theresa May thành chữ Dismay, tức là âu lo.
Tờ báo dành cho giới trí thức Guardian chụp ảnh lãnh đạo Công Đảng tươi cười bên người ủng hộ, và hàng tít mô tả dự báo kết quả bầu cử là cú sốc đối với bà May. Tương tự vậy, tờ Daily Telegraph chạy hàng tít bên trên ảnh chụp vợ chồng thủ tướng khảo sát kết quả ở phòng phiếu gây sốc khi thủ tướng không kiếm đủ số lượng ghế quá bán trong Quốc Hội.
Báo The Times thì không ngại gì mà gọi đêm qua là cơn ác mộng, còn tờ Metro thì mô tả là một cơn bão do ông Corbyn tạo ra. Báo Daily Express nói bà May đang phải chiến đấu để giữ quyền lực. Lãnh đạo đảng Tự Do Dân Chủ trong bài phát biểu chính thức nói rằng nếu bà May còn sĩ diện thì nên từ chức.
Brexit: Anh Quốc đàm phán trong thế yếu ?
Thất bại của đảng Bảo Thủ khiến dư luận quan tâm hơn tới chiến thắng của một đảng nhỏ là DUP, tức là đảng Dân Chủ Liên Hiệp ở vùng Bắc Ai-len. Dựa vào sự hậu thuẫn của đảng này mà bà Theresa May mới hội đủ số ghế quá bán trong Quốc Hội để đi gặp nữ hoàng xin được chấp nhận quay trở lại làm thủ tướng nhiệm kỳ mới.
Cho đến thời điểm này kể cả nhiều phóng viên truyền thông cũng chưa biết mấy về đảng đó, và ngay cả bảng điện tử trên truyền hình Sky News để báo kết quả vẫn xếp DUP vào chung với con số các nghị sĩ đến từ các phong trào đảng phái khác, như một ghế từ đảng Xanh hoặc ứng viên độc lập.
Trước mắt, bất kể là chính phủ như thế nào thì 10 ngày nữa là thủ tướng Anh sẽ chính thức bắt đầu quá trình đàm phán để rút khỏi Liên Hiệp Châu Âu. Với tình hình như hiện nay thì có lẽ chính phủ sẽ không dám thực hiện kế hoạch Brexit cứng nữa, và cũng sẽ phải quan tâm hơn tới ngân sách an ninh và y tế.
Tuy nhiên, bình luận trên nhật báo Guardian vẫn coi Brexit cứng là một trong số 5 kịch bản có thể xảy ra, bên cạnh Brexit mềm như ý muốn của phe đối lập, và phương án giữ ghế cho nước Anh trong liên minh kinh tế EFTA tức là khu vực thương mại tự do, nhưng điều đó sẽ khó được các lãnh đạo các nước châu Âu chấp nhận.
Nếu thủ tướng trước của đảng Bảo Thủ tổ chức trưng cầu dân ý về Brexit thì thủ tướng này cũng có thể tổ chức lại một cuộc trưng cầu dân ý tương tự, dù rằng khả năng này cũng khó xảy ra. Còn lại một kịch bản mà nếu xảy ra sẽ khiến nước Anh thêm hỗn loạn và đổ vỡ như tai nạn giao thông, vì trong lúc EU đã sẵn sàng và có chiến lược đàm phán, thì nước Anh lại đang rất yếu và không có đường hướng rõ ràng.
Báo Guardian bình luận nếu coi Brexit là một vụ ly dị thì nước Anh đang phải đối mặt với khoản chi phí vô cùng lớn. Cái giá đầu tiên cần phải trả đã hiện rõ với thất bại chính trị của thủ tướng Theresa May và đảng Bảo Thủ cầm quyền trong cuộc bầu cử đầy kịch tính vừa qua.
Cũng không loại trừ khả năng giống như thủ tướng David Cameron trước kia, bà thủ tướng Theresa May chờ thêm vài tháng cho tình hình yên ổn thì sẽ rút lui để chuyển lá cờ lãnh đạo cho người nào khác trong đảng, khi mà chỉ trong vòng một đêm bà đã mất 8 bộ trưởng và thứ trưởng trong chính phủ.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký