Hủy Obamacare, Donald Trump đánh cược « được ăn cả ngã về không »

Trước thái độ thách thức của một bộ phận dân biểu Cộng Hoà, tổng thống Mỹ Donald Trump thổi còi chấm dứt cuộc thương lượng nội bộ thay thế luật bảo hiểm y tế của cựu tổng thống Barack Obama. Chủ nhân Nhà Trắng yêu cầu biểu quyết dự luật mới được xem là « lời hứa then chốt » vào thứ Sáu 24/03/2017 bất chấp kết quả ra sao.

Người dân tuần hành đòi "Giữ bảo hiểm y tế Obamacare", tại Los Angeles, California, Hoa Kỳ, ngày 23/03/2017 REUTERS/Lucy Nicholson

Thông điệp của tổng thống Donald Trump, như một tối hậu thư, do bộ trưởng Tài Chính Mick Mulvaney chuyển đến Hạ Viện vào chiều thứ Năm 23/03 /2017.

Lẽ ra, dự luật thay thế luật bảo hiểm y tế Obamacare phải được Hạ Viện, do đảng Cộng Hoà kiểm soát, biểu quyết trong ngày . Tuy nhiên, do nội bộ bất đồng, thủ lĩnh của các phe trong đảng Cộng Hoà tạm thời hoãn lại.

Lãnh thêm một vố đau do chính « phe ta » gây ra, chủ nhân Nhà Trắng mất hết kiên nhẫn. Rất chính trị, ông cảnh báo các dân biểu Cộng Hoà coi chừng « lãnh hậu quả » nhân bầu cử bán phần trong hai năm tới. Trước áp lực của Nhà Trắng, chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, cùng quan điểm với lãnh đạo hành pháp, tuyên bố « ngày hôm sau » biểu quyết dự luật như đã hứa với cử tri.

Tuy nhiên, dù là lời hứa hay lời đe dọa, thay thế một đạo luật bảo hiểm y tế ban hành từ 7 năm nay và được hàng chục triệu dân ủng hộ xem ra rất phức tạp. Theo thăm dò ý kiến của đại học Quinnipiac (bang Connecticut) chỉ có 17% dân Mỹ ủng hộ cải cách của đảng Cộng Hoà, 56% chống đối.

Đảng Dân Chủ chống lại là chuyện dễ hiểu. Nhưng ngay trong nội bộ Cộng Hoà cũng có hai phe chống đối.

Đối với phe ôn hoà, gần lập trường với các dân biểu Dân Chủ đồng viện, thì hủy bỏ luật Obamacare là một biện pháp không thể chấp nhận được vì hai hệ quả : một là làm chi phí về y tế, bệnh tật sẽ tăng cao và thứ hai là làm cho hàng chục triệu dân Mỹ (từ 24 đến 26 triệu) không được thụ đắc dịch vụ xã hội này. Giới chuyên gia đã nhiều lần cảnh báo.

-Phe cực bảo thủ trong đảng thì chống dự luật thay thế của Donald Trump. Họ cho rằng dự luật mới « không dứt khóat đưa nhà nước ra khỏi lãnh vực y tế lẽ ra là của tư nhân ». Quy tụ trong nhóm mang tên « Freedom Caucus », phe cực bảo thủ đòi phải hủy bỏ toàn diện Obamacare.

Trong khi phe thứ ba, đa số, muốn duy trì một số điều khoản trong Obamacare để giúp cho người lao động cũng được bảo hiểm tối thiểu trong trường hợp không được chủ nhân đóng góp.

Theo phân tích của AFP, vấn đề lưỡng nan của đảng Cộng Hoà và của ông Donald Trump là hễ được lòng phe này thì mất phiếu phe kia. Để được thông qua, dự luật của Trump phải hội đủ 215 phiếu thuận trên tổng số 429 dân biểu toàn Hạ Viện. Chiều thứ Sáu, Nhà Trắng sẽ biết trong số 237 dân biểu Cộng Hoà, bao nhiêu người sẽ ủng hộ ông Donald Trump và bao nhiêu người tiếp tục thách thức.

Thật ra, cho dù Hạ Viện có thông qua dự luật bảo hiểm y tế thì văn kiện này sẽ bị Thượng Viện sửa đổi sâu rộng như đã cảnh báo.Tuy nhiên Donald Trump có thể « tự hào » là đã vượt qua được chướng ngại đầu tiên. Vì đối với chủ nhân Nhà Trắng, đây là trận đấu chính trị. Phá được Obamacare là điều kiện tiên quyết để tiến hành cải tổ thuế khóa, dự kiến thực hiện ngay trong năm 2017. Từ khi nhậm chức, thành quả của ông đạt được chẳng là bao thậm chí bị tư pháp cản trở như sắc lệnh hạn chế nhập cư.

Cựu tổng thống Obama lên tiếng nhắc nhở phe Cộng Hoà : Cải cách y tế thì phải tốt đẹp hơn chứ không phải tệ hại hơn cho người lao động.

Nguy cơ « được ăn cả ngã về không » ám ảnh Donald Trump. Theo nhận định của dân biểu Cộng Hoà Christ Collins (phải chăng đã nghe lời cảnh tỉnh) : Nếu thất bại thì chúng ta qua chuyện khác. Không đụng đến Obamacare nữa.