Châu Âu : Mối đe dọa mang tên Donald Trump
Thời gian qua, châu Âu đã phải « tập chịu đựng » tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Và giờ đây, Liên Hiệp Châu Âu lại phải đối đầu với nhân vật thứ ba tự xưng là « người thực thi công lý ». Đó là tân tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ông Trump cũng là vị tổng thống Mỹ đầu tiên công khai ngờ vực lợi ích Liên Hiệp Châu Âu và sự bảo trợ của Mỹ đối với « Cựu lục địa ».
Đăng ngày:
Trong bài viết có tiêu đề « Liên Hiệp Châu Âu cảm thấy bị đe dọa », nhật báo thiên hữu Le Figaro cho biết là 12 ngày sau khi Donald Trump bước chân vào Nhà Trắng, việc tân tổng thống Mỹ « tính sổ » châu Âu vẫn chưa xảy ra. Tuy nhiên, 28 nước thành viên Liên Hiệp vẫn hết sức cảnh giác. Liệu Liên Hiệp sẽ phải « đáp trả » Donald Trump kiểu « ăn miếng trả miếng » theo như gợi ý của tổng thống Pháp François Hollande ? Hay châu Âu sẽ giữ bình tĩnh theo lời khuyên của thủ tướng Đức Angela Merkel ?
Le Figaro nhận định là tại châu Âu, sự lo ngại đang nối tiếp mối hoài nghi : Donald Trump có thể hành động bất ngờ, giống như việc ký sắc lệnh cấm công dân 7 nước Hồi Giáo nhập cảnh vào Mỹ. Nỗi lo sợ của các nước châu Âu là có cơ sở, vì ngay cả chủ tịch Hội Đồng Châu Âu - ông Donald Tusk - cũng khẳng định là châu Âu rất có thể là « nạn nhân » tiếp theo của Donald Trump.
Nhận định là thế giới đang trong vòng « nguy hiểm chưa từng có », chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Donald Tusk đã đưa thêm tổng thống Mỹ Donald Trump vào danh sách các mối thách thức của Liên Hiệp Châu Âu. Mối đe dọa từ Donald Trump còn bị châu Âu coi là nguy hiểm hơn mối đe dọa từ « một nước Nga hiếu chiến », « một Trung Quốc ngày càng tự tin vào sức mạnh bản thân » hay nguy cơ tấn công khủng bố.
Lý do ? Theo chủ tịch Hội Đồng Châu Âu, đó là vì « có vẻ như Donald Trump đang xét lại 70 năm chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ ». Nói cách khác, đó là vì sự ủng hộ của nước Mỹ dành cho Liên Hiệp Châu Âu qua 12 đời tổng thống, từ tổng thống Harry Truman tới tổng thống Barack Obama đang bị tân thổng thống Donald Trump đe dọa loại bỏ.
Le Figaro nhận xét là giống như tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump muốn chia rẽ Liên Hiệp để « dễ bề chèn ép » châu Âu. Ông Trump đang lấy lòng thủ tướng Anh Therasa May, người bị châu Âu coi là « ngang bướng », đồng thời lại « dè bỉu, chê bai » thủ tướng Đức Angela Merkel và tìm cách làm suy yếu đồng euro, con át chủ bài của Liên Hiệp Châu Âu. Ông Pierre Moscovici, ủy viên châu Âu phụ trách các vấn đề kinh tế cũng đã nhấn mạnh là châu Âu đang bị Donald Trump trực tiếp nhắm tới nhằm làm suy yếu sức mạnh của tổ chức chính trị, kinh tế và thương mại này.
Tuy nhiên, 28 nước thành viên Liên Hiệp chưa có thông tin cụ thể gì từ Nhà Trắng để có thể đưa ra ý kiến cứng rắn trong hội nghị thượng đỉnh dự kiến tổ chức ở La Valette (Malte) vào ngày thứ Sáu 03/02/2017. Hiện giờ, mới chỉ có thủ tướng Anh Theresa May là được đón tiếp trong phòng Bầu Dục. Ê kíp ngoại giao của Nhà Trắng cũng chưa đuợc Thượng Viện Mỹ thông qua.
Trong bài diễn văn nhậm chức, thường được coi là kim chỉ nam cho nhiệm kỳ của tổng thống Hoa Kỳ, ông Donald Trump không hướng tới tranh luận về đề tài châu Âu. Tổng thống Trump cũng chưa đáp lại lời mời của Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương để tổ chức cuộc họp thượng đỉnh không chính thức của NATO. Donald Trump chắc chắn cũng sẽ là khách mời của thủ tướng Đức Merkel trong thượng đỉnh G20, trừ khi tân tổng thống Mỹ coi hội nghị thượng đỉnh G20 là « việc làm mất thời gian » giống như có lần một phát ngôn viên Mỹ đã nói một cách ẩn ý. Đây sẽ là những bài trắc nghiệm về quan hệ Mỹ - châu Âu. Le Figaro kết luận « Hãy cùng chờ đợi và đón xem ».
Bầu cử tổng thống Pháp : ứng viên Fillon sẽ gặp nhiều khó khăn vì vụ tai tiếng của vợ.
Về thời sự nước Pháp, nhật báo kinh tế Les Echos cho biết tuần báo trào phúng Le Canard enchaîné ra ngày hôm nay lại tiết lộ rằng bà Penelope Fillon, vợ của ứng cử viên cánh hữu François Fillon trên thực tế đã lĩnh tổng cộng hơn 900 ngàn euro, chứ không phải chỉ có 500 ngàn euro như đã nêu trước đó, trên cương vị trợ lý nghị sĩ và cộng tác viên một tạp chí văn học, và trong thời gian dài hơn rất nhiều so với trong lời khai của ông Fillon với các nhà điều tra. Còn hai người con của cựu thủ tướng Pháp, khi còn là sinh viên chứ chưa phải luật sư, cũng đã nhận lương tổng cộng hơn 84.000 euro với tư cách trợ lý nghị sĩ chứ không phải cho « những nhiệm vụ cụ thể » như lời khai của ông Fillon.
Cho tới nay, ông Fillon vẫn bác bỏ những lời cáo buộc của tờ Le Canard enchaîné và coi đó là « một chiến dịch vu khống rất chuyên nghiệp và có tầm sâu rộng». Ứng viên cánh hữu Fillon cũng khẳng định vẫn rất « bình tâm và tự tin trong khi chờ đợi cuộc điều tra khép lại ».
Tuy nhiên, các tiết lộ theo kiểu « phim nhiều tập » liên quan tới bà Peleloppe Fillon đã làm cánh hữu hết sức lo lắng về thất bại của đảng Những Người Cộng Hòa trong chiến dịch tranh cử tổng thống Pháp. Một lãnh đạo của đảng Những Người Cộng Hòa thốt lên : « Hoặc mọi việc sẽ ổn, hoặc tất cả sẽ hỏng bét ! ». Một nghị sĩ của đảng này thì chán nản nói : « Cứ thêm một tiết lộ mới, chúng ta lại phải chịu đựng thêm ». Một nghị sĩ khác thuộc đảng Những Người Cộng Hòa lại cho biết tinh thần của đảng này đang xuống ở mức thấp nhất.
Cánh hữu đặc biệt lo ngại ứng viên Emmanuelle Macron, vị cựu bộ trưởng kinh tế trẻ tuổi nổi tiếng với phong trào « Tiến bước », sẽ tận dụng bối cảnh nhạy cảm này để ghi điểm với cử tri.
Một lãnh đạo của đảng Những Người Cộng Hòa khẳng định không « chơi » phương án dự phòng. Những người ủng hộ ông Alain Juppé, ứng viên về thứ hai trong vòng bầu cử sơ bộ của phe cánh hữu, đã hủy một cuộc họp để không làm ảnh hưởng hơn nữa đến tinh thần của ông Fillon và tránh gây cảm giác là đang chuẩn bị phương án B là ông Juppé sẽ thay ông Fillon ứng cử tổng thống. Tuy nhiên, tờ báo Les Echos khẳng định mọi thành viên cánh hữu đều nghĩ tới điều đó.
Pháp : Kinh tế khả quan hơn một chút
Tăng trưởng kinh tế của Pháp năm 2016 chỉ đạt 1,1%, so với tỷ lệ 1,2% đạt được năm 2015 và cách xa mục tiêu 1,4% mà chính phủ đề ra. Pháp và Ý nằm trong nhóm tăng trưởng kinh tế thấp nhất Liên Hiệp Châu Âu. So với mức tăng trưởng của các nước thành viên châu Âu như Tây Ban Nha (3,2%), Anh Quốc (2%) và Đức (1,9%), thì đối với nhiều người, tỉ lệ tăng trưởng 1,1% của Pháp là đáng thất vọng và « không bình thường ».
Tuy nhiên, trong bài viết « Kinh tế Pháp : khá hơn một chút », nhật báo Le Monde đã nêu lên một số điểm cộng cho kinh tế Pháp năm 2016. Người Pháp bắt đầu chi tiêu mạnh tay trở lại nhờ mức lương tăng, trong khi thuế thu nhập lại giảm và sức mua cũng được cải thiện. Thu nhập của người dân, sau khi trừ thuế thu nhập, đã tăng 1,9%.
Bên cạnh đó, số người thất nghiệp cũng giảm cho dù không thật mạnh. Không chỉ do nhiều người trẻ tuổi đăng ký học nghề mà còn nhờ kinh tế Pháp đã tạo ra nhiều việc làm mới, như 160.000 việc làm mới trong lĩnh vực khởi nghiệp về công nghệ hay buôn bán, dịch vụ theo kiểu Uber. Tuy nhiên, điểm yếu là các công việc này thường bấp bênh, không lâu bền.
Ngoài ra, số các doanh nghiệp phá sản cũng đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp và hộ gia đình cũng đã bắt đầu đầu tư trở lại.
Brazil : « Thảm họa » tài chính
« Ở Brazil, bang nào cũng mắc nợ » là nhận định của tờ báo Le Monde. Lâm vào tình cảnh « thảm hoạ tài chính », các bang Rio và Minas Garais đã cam kết « cứng rắn » với chính quyền liên bang khi Brasilia yêu cầu phải thắt lưng buộc bụng.
Rio có lẽ là bang gặp khó khăn nhất, cần được tháo gỡ sớm nhất. Mỗi ngày trôi qua, bang Rio lại lún sâu hơn vào cảnh hỗn độn. Bước sang năm 2017, khoản nợ của bang Rio đã lên tới 19 tỉ rupi (5.6 tỉ euro).
Tại đại học Rio, 30.000 sinh viên không còn được đến lớp. Các sinh viên được học bổng không còn nhận được tiền sinh hoạt phí. Vệ sinh, trang thiết bị và cả an ninh đều không được đảm bảo. Đây cũng là tình cảnh chung ở nhiều bệnh viện, sở cảnh sát, nhà tù và các cơ quan hành chính ở bang Rio.
Bà Tania Costa, 51 tuổi, nhân viên hành chính ở đại học Rio, phàn nàn là chính quyền liên bang không giải quyết triệt để nạn tham nhũng và quản lý thiếu minh bạch, và đây là gốc rễ của vấn đề. Còn ông Vidal, nhà tư vấn của tổ chức cố vấn chiến lược Prospectiva thì đánh giá là chính quyền các bang đang chi tiêu quá nhiều và không hợp lý, chẳng hạn, số tiền chính quyền bang chi cho lương của nhân viên chiếm tới gần 74% tổng thu của bang, tỉ lệ này là quá cao so với mức 60% quy định.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký