Nga-Mỹ đạt thỏa thuận hợp tác quân sự và hưu chiến tại Syria

Nga và Hoa Kỳ, hai cường quốc ủng hộ hai phe đối lập trên chiến trường Syria, ngày 09/09/2016 đã đạt được một kế hoạch đình chiến tại Syria, đất nước bị chiến tranh giằng xé từ 5 năm nay. Theo AFP, thỏa thuận này có thể dẫn đến sự hợp tác quân sự giữa các bên để chống kẻ thù chung là tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (T) và đồng nhiệm Nga Sergueï Lavrov, tại Geneve, ngày 09/09/2016 REUTERS/Kevin Lamarque

Sau một ngày làm việc cật lực tại Geneve vào thứ Sáu 09/09/2016, ngoại trưởng Mỹ John Kerry và đồng nhiệm Nga Serguei Lavrov đã ấn định rằng thỏa thuận đình chiến kéo dài một tuần và sẽ có hiệu lực từ sáng thứ Hai 12/09/2016, đúng ngày bắt đầu Lễ Hy Sinh Aid El Adha của người Hồi Giáo.

Ngoại trưởng Kerry tuyên bố : « Hoa Kỳ và Nga thông báo một kế hoạch, mà chúng tôi hy vọng, sẽ cho phép giảm bớt bạo lực » và mở đường cho « quá trình đàm phán hòa bình và quá trình chuyển đổi chính trị tại Syria ». Trong khi đó, ngoại trưởng Lavrov cho biết « Matxcơva đã thông báo tin này cho chính phủ Syria và Damas sẵn sàng tôn trọng thỏa thuận này ».

Vẫn theo ông Serguei Lavrov, thỏa thuận Nga-Mỹ được công bố vào ngày 09/09 « cho phép tiến hành kế hoạch phối hợp một cách hiệu quả cuộc chiến chống khủng bố, trước hết là tại thành phố Aleppo, và giúp tăng cường lệnh ngừng bắn. Các động thái này tạo điều kiện cho việc trở lại tiến trình chính trị ».

Sau đề xuất cùng hợp tác về mặt quân sự tại Syria mà Matxcơva đưa ra từ lâu, cuối cùng quân đội Hoa Kỳ chấp nhận sau nhiều tháng đàm phán. Giải thích về quyết định trên, ngoại trưởng Kerry nói, Hoa Kỳ « cho rằng Nga có khả năng gây sức ép đối với chế độ của tổng thống Assad để chấm dứt cuộc xung đột này và ngồi vào bàn đàm phán ». Tuy nhiên, ngoại trưởng Nga lại không dám cam kết kế hoạch mới này sẽ thành công hoàn toàn.

Một trung tâm hỗn hợp Nga-Mỹ sẽ được thành lập để điều phối các cuộc tấn công, trong đó nhiệm vụ của quân nhân và đại diện của các cơ quan tình báo Nga và Mỹ là phân biệt quân thánh chiến và phe đối lập ôn hòa.

Thỏa thuận Nga-Mỹ về Syria cũng nhấn mạnh đến cứu trợ nhân đạo, ông John Kerry yêu cầu lập cầu nhân đạo lâu dài cho các vùng bị bao vây và khó đến được, đặc biệt là Aleppo nơi « chẳng còn gì, không rau, không đường và mọi thứ đều đắt đỏ », theo lời của một người dân tại khu phố Tariq Al Bab.

Đặc sứ của Liên Hiệp Quốc về Syria, Staffan de Mistura, đã hoan nghênh bản thỏa thuận trên và hy vọng ý chí chính trị của các bên sẽ kéo dài. Ngoài ra, ông cũng yêu cầu « các bên tạo điều kiện cho công việc cứu trợ của Liên Hiệp Quốc đến tay người dân nằm ở các khu vực bị bao vây ».