Vụ 11/09 phủ bóng lên chuyến đi Ả Rập Xê Út của tổng thống Mỹ

Hôm nay 20/04/2016, tổng thống Hoa Kỳ tới Ả Rập Xê Út trong khuôn khổ chuyến công du nhằm trấn an các nước vùng Vịnh trước thế đang lên của cường quốc khu vực Iran. Trước chuyến công du của tổng thống Mỹ, chính trường Hoa Kỳ sôi sục vì một dự luật liên quan đến loạt khủng bố năm 2001 nhắm vào World Trade Center và trụ sở bộ Quốc Phòng Mỹ. Nếu được thông qua, luật này sẽ cho phép các gia đình nạn nhân kiện chính quyền Ả Rập Xê Út để đòi được bồi thường.

Tổng thống Obama hội kiến quốc vương Salman tại Ryad, Ả Rập Xê Út ngày 20/04/2016. Reuters

Thông tín viên Grégoire Pourtier tường trình từ New York:

« Kể từ 15 năm nay, vai trò của Ả Rập Xê Út trong loạt tấn công khủng bố 11 tháng 9 năm 2001 chưa bao giờ được làm sáng tỏ. Tuy nhiên, người ta biết rằng Oussama Ben Laden, thủ lĩnh Al-Qaida, là người gốc Ả Rập Xê Út, cũng như 15 trong số 19 không tặc tham gia các cuộc tấn công này. Công dân Pháp Zacarias Moussaoui, người đáng lẽ cũng có mặt trong số những thành viên nhóm khủng bố tự sát, đã khai nhận là hoàng gia Ả Rập Xê Út từng tài trợ rất nhiều cho Al-Qaida trong những năm 1990.

Nhà Trắng đã rất nỗ lực trong những tuần gần đây để điều luật về vai trò của Ả Rập Xê Út không được đưa ra trước Quốc Hội Mỹ, nhưng cuộc tranh luận về chủ đề này vẫn còn chưa chấm dứt.

Trong bản báo cáo của một ủy ban điều tra Mỹ, 28 trang hiện thời vẫn còn được giữ bí mật. Phần tài liệu này phải chăng chứa đựng những yếu tố cho thấy vai trò của Ả Rập Xê Út ? Quan điểm của Phủ Tổng Thống Mỹ là cần ưu tiên con đường ngoại giao hơn là đưa vụ việc ra tòa. Bởi vì, nếu xem xét lại nguyên tắc các Nhà nước không thể bị buộc tội, Hoa Kỳ sẽ tạo ra một tiền lệ, và đến lượt Washington sẽ bị tấn công trở lại trong nhiều hồ sơ khác về mặt pháp lý.

Tổng thống Barack Obama đã tuyên bố ông sẽ sử dụng quyền phủ quyết, nếu luật này được thông qua tại Quốc Hội. Thái độ này có thể làm giới lãnh đạo Ả Rập Xê Út an lòng. Ryad từng tuyên bố sẵn sàng trả đũa Hoa Kỳ về kinh tế, ví dụ như cho bán các trái phiếu của bộ Tài Chính Mỹ và các tài sản khác tại Hoa Kỳ, với tổng giá trị 750 tỷ đô la ».

Theo Reuters, sau cuộc hội kiến với quốc vương Ả Rập Xê Út Salman, tổng thống Obama sẽ tham dự thượng đỉnh Hội Đồng Hợp Tác Vùng Vịnh. Các quốc gia vùng Vịnh hy vọng mua của Hoa Kỳ các hệ thống tên lửa mới, trong bối cảnh ý tưởng về một hiệp ước quốc phòng để đối phó với Iran đã bị loại khỏi thượng đỉnh lần trước.

Trong một cuộc phỏng vấn với tuần báo The Atlantic trước chuyến công du này, tổng thống Mỹ đề nghị các nước vùng Vịnh nên « chia sẻ » vùng Trung Đông với Iran.